wolnej encyklopedii, którą każdy może redagować.
1 616 914 artykułów, w tym 4976 wyróżnionych
Zapraszamy do udziału w CEE Spring 2024 – największym konkursie edycyjnym w tej części świata!
Czy wiesz…
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…który, popularny w okresie baroku instrument strunowy (na ilustracji), został wyparty przez gitarę?
…że Rakoń jest krzaczastym jeziorem?
…jakie owoce zjada tanagra złotołbista?
…kto za koncerty zagrane w Warszawie miał jakoby dostać wagon wódki?
…dlaczego Jan Paweł Woronicz oburzył się na publikację własnego dzieła?
Wydarzenia
Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem • French Open 2024
- Zakończyły się Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 2024; w finale Czesi pokonali Szwajcarów 2:0. (26 maja)
- 8 osób zginęło w katastrofie śmigłowca w rejonie Warzaghan, w tym prezydent Iranu Ebrahim Ra’isi (na zdjęciu) oraz minister spraw zagranicznych Hosejn Amir Abdollahijan. (19 maja)
- Premier Słowacji Robert Fico został postrzelony podczas wizyty w miejscowości Handlová. (15 maja)
- Finał 68. Konkursu Piosenki Eurowizji wygrała Szwajcaria, reprezentowana przez Nemo z piosenką The Code. (11 maja)
Zmarli: Ludwika Wujec • David Wilkie • Jan A.P. Kaczmarek (na zdjęciu) • Ebrahim Ra’isi (na zdjęciu) • Zofia Czekalska • Alice Munro • Mark Damon • David Sanborn
Rocznice
28 maja: imieniny obchodzą m.in.: Balladyna, Emil i Jaromir
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1884 – urodził się Edvard Beneš, drugi prezydent Czechosłowacji
- 1899 – urodziła się polska prozaik, publicystka, tłumaczka Irena Krzywicka (na fotografii), najbardziej znana działaczka feministyczna okresu przedwojennego
- 1904 – urodził się przodownik pracy, górnik Wincenty Pstrowski
- 1934 – w Kanadzie urodziły się pięcioraczki Dionne (na fotografii), które jako pierwsze przeżyły okres niemowlęcy
- 1939 – urodził się muzyk jazzowy, pianista i kompozytor Wojciech Karolak (na fotografii), który napisał muzykę m.in. do piosenki „Wyszłam za mąż, zaraz wracam”, do której tekst napisała jego żona Maria Czubaszek
- 1964 – powstała Organizacja Wyzwolenia Palestyny, polityczny ruch, uważający się za reprezentanta narodu palestyńskiego, który ma na celu utworzenie niepodległego państwa Palestyny
- 1974 – zmarł historyk sztuki Adam Bochnak
Artykuł na medal
Zamek Czorsztyn – ruiny średniowiecznego zamku, położone w Czorsztynie, w Pieninach, nad Jeziorem Czorsztyńskim. Pierwsza budowla na wzgórzu czorsztyńskim powstała ok. XIII wieku, należała do starosądeckiego klasztoru klarysek, została przejęta przez monarchów i przeszła znaczną rozbudowę za czasów Kazimierza III Wielkiego, w XIV wieku. Broniła granicy i skrzyżowania szlaków handlowych, prowadzących na Węgry, w stronę Nowego Targu oraz Sącza. Była miejscem postoju władców polskich zmierzających na Węgry. W połowie XVII w. budowlę zajął Aleksander Kostka-Napierski w czasie swojego powstania, a kilka lat później, w czasie potopu szwedzkiego, ukrywał się tu Jan II Kazimierz Waza. W latach 30. XVIII wieku, podczas wojny o sukcesję polską, zamek został spustoszony przez Kozaków. Ostatnim starostą był w latach 1763–1797 Józef Makary Potocki, który nie dysponował środkami potrzebnymi na remont zamku. Ciekawa historia i malowniczy wygląd ruin sprawiły, że obrosły wokół niej legendy i stała się inspiracją dla artystów, zwłaszcza w epoce romantyzmu. Zamek Czorsztyn został w 1968 roku wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Czytaj więcej…
Dobry artykuł
Glacialisaurus – rodzaj zauropodomorfa z wczesnojurajskiej formacji Hanson na terenie dzisiejszej Antarktydy. Obejmuje jeden gatunek – Glacialisaurus hammeri. Został opisany przez Nathana Smitha oraz Diego Pola w 2007 roku na podstawie częściowo zachowanej kończyny tylnej i stopy. Analiza filogenetyczna pokrewieństwa Glacialisaurus wykazała, że był to nienależący do Eusauropoda bazalny zauropodomorf, bardziej jednak zaawansowany od form takich jak Saturnalia oraz plateozaur. Stopa przypomina budową stopę lufengozaura, wczesnojurajskiego zauropoda z obecnych Chin, a analizy filogenetyczne wskazują, że rodzaje te mogły być blisko spokrewnione. Odkrycie tego prymitywnego zauropodomorfa w formacji Hanson – w której odnaleziono także szczątki zauropodów – dowodzi, że we wczesnej jurze zarówno formy prymitywne jak i bardziej zaawansowane występowały równolegle. Czytaj więcej…