Đại chủng Âu
Đại chủng Âu (các thuật ngữ khác là Caucasoid[a], Europid,[2] hay Europeoid, tài liệu tiếng Việt phiên âm thành: Ơ-rô-pê-ô-ít) là một nhóm phân loại chủng tộc đã lỗi thời của loài người dựa trên học thuyết chủng tộc sinh học hiện đã bị bác bỏ.[3][4][5] Chủng Caucasoid từng được coi là một đơn vị phân loại sinh học, tùy thuộc vào cách phân loại chủng tộc lịch sử được sử dụng, thường bao gồm các quần thể cổ đại và hiện đại từ nhiều vùng của châu Âu, Tây Á, Trung Á, Nam Á, Bắc Phi, và Sừng Châu Phi.[6][7]
Thuật ngữ này được giới thiệu lần đầu vào những năm 1780 bởi các thành viên của trường phái lịch sử Göttingen,[b] dùng để chỉ một trong ba đại chủng của loài người (đó là Caucasoid, Mongoloid và Negroid).[12] Trong ngành nhân học sinh học, Caucasoid được sử dụng như một thuật ngữ chung cho các nhóm người giống nhau về mặt kiểu hình đến từ các vùng địa lý khác nhau dựa trên giải phẫu xương và hình thái sọ, không liên quan đến màu da.[13] Do đó, quần thể "Caucasoid" cổ đại và hiện đại không chỉ là "da trắng", mà còn có nước da từ trắng đến nâu sẫm.[14]
Kể từ nửa sau của thế kỷ 20, các nhà nhân học sinh học từ bỏ quan điểm phân loại loài người dựa trên hình thái cơ thể, chuyển sang quan điểm phân loại bằng bộ gen di truyền và các quần thể. Khái niệm chủng tộc từ đó đã bị thay thế và trở thành một phân loại xã hội của con người dựa trên kiểu hình, tổ tiên và các yếu tố văn hóa, giống trong khoa học xã hội.[15]
Tại Hoa Kỳ, thuật ngữ gốc Caucasian đồng nghĩa với người da trắng hoặc người gốc Âu, Trung Đông hoặc Bắc Phi.[16][17][18]
Xem thêm
Chú thích
Tham khảo
Thư mục
- Leroi, Armand Marie (ngày 14 tháng 3 năm 2005). “A Family Tree in Every Gene”. The New York Times. tr. A23.
- Lewonin, R. C. (2005). “Confusions About Human Races”. Race and Genomics, Social Sciences Research Council. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2006.
- Painter, Nell Irvin (2003). “Collective Degradation: Slavery and the Construction of Race. Why White People are Called Caucasian” (PDF). Yale University. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 20 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2006. Chú thích journal cần
|journal=
(trợ giúp) - Risch N, Burchard E, Ziv E, Tang H (tháng 7 năm 2002). “Categorization of humans in biomedical research: genes, race and disease”. Genome Biol. 3 (7): comment2007.2001–12. doi:10.1186/gb-2002-3-7-comment2007. PMC 139378. PMID 12184798.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)[liên kết hỏng]
- Rosenberg NA, Pritchard JK, Weber JL, và đồng nghiệp (tháng 12 năm 2002). “Genetic structure of human populations”. Science. 298 (5602): 2381–5. Bibcode:2002Sci...298.2381R. doi:10.1126/science.1078311. PMID 12493913.
- Rosenberg NA, Mahajan S, Ramachandran S, Zhao C, Pritchard JK, Feldman MW (tháng 12 năm 2005). “Clines, Clusters, and the Effect of Study Design on the Inference of Human Population Structure”. PLoS Genet. 1 (6): e70. doi:10.1371/journal.pgen.0010070. PMC 1310579. PMID 16355252.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
- Templeton, Alan R. (tháng 9 năm 1998). “Human races: A genetic and evolutionary perspective”. American Anthropologist. 100 (3): 632–650. doi:10.1525/aa.1998.100.3.632. JSTOR 682042.
- Camberg, Kim (ngày 13 tháng 12 năm 2005). “Long-term tensions behind Sydney riots”. BBC News. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2007.
- Johann Friedrich Blumenbach, On the Natural Varieties of Mankind (1775) — the book that introduced the concept
- Gould, Stephen Jay (1981). The mismeasure of man. New York: Norton. ISBN 0-393-01489-4. — a history of the pseudoscience of race, skull measurements, and IQ inheritability
- Piazza, Alberto; Cavalli-Sforza, L. L.; Menozzi, Paolo (1996). The history and geography of human genes. Princeton, N.J: Princeton University Press. ISBN 0-691-02905-9.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết) — a major reference of modern population genetics
- Cavalli-Sforza, LL (2000). Genes, peoples and languages. London: Allen Lane. ISBN 0-7139-9486-X.
- Augstein, HF (1999). “From the Land of the Bible to the Caucasus and Beyond”. Trong Harris, Bernard; Ernst, Waltraud (biên tập). Race, science and medicine, 1700–1960. New York: Routledge. tr. 58–79. ISBN 0-415-18152-6.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách biên tập viên (liên kết)
- Baum, Bruce (2006). The rise and fall of the Caucasian race: a political history of racial identity. New York: New York University Press. ISBN 0-8147-9892-6.
- Guthrie, Paul (1999). The Making of the Whiteman: From the Original Man to the Whiteman. Chicago, IL: Research Associates School Times. ISBN 0-948390-49-2.
- Wolf, Eric R.; Cole, John N. (1999). The Hidden Frontier: Ecology and Ethnicity in an Alpine Valley. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-21681-4.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)