Chiến tranh Cách mạng Pháp là một loạt các cuộc xung đột lớn diễn ra từ năm 1792 đến năm 1802, giữa chính phủ Cách mạng Pháp với nhiều quốc gia châu Âu. Nhờ vào tinh thần cách mạng Pháp và những đổi mới về mặt quân sự, quân đội Cách mạng Pháp đã đánh bại các khối liên minh của đối phương trong các chiến dịch và mở rộng quyền kiểm soát của nước Pháp lên với các quốc gia Vùng đất thấp, Ý và vùng Rhineland. Các cuộc chiến này huy động đến một số lượng khổng lồ các binh sĩ, chủ yếu là do sự áp dụng chế độ cưỡng bách tòng quân số lượng lớn hiện đại.
Chiến tranh Cách mạng Pháp |
---|
Một phần của Chiến tranh Liên minh |
|
|
Tham chiến |
---|
Đế quốc La Mã Thần thánh[1] Vương quốc Phổ[2] Vương quốc Anh[3] Nga[4] Pháp bảo hoàng Tây Ban Nha[5] Bồ Đào Nha Sardegna Hai Sicilie Các quốc gia Ý khác[6] Đế quốc Ottoman Cộng hòa Hà Lan[7]
Hoa Kỳ[8] | Vương quốc Pháp (đến 1792)[note 1] Cộng hòa Pháp (từ 1792)
- Các quốc gia vệ tinh của Pháp
- Hội người Ireland đoàn kết[9]
- Lê dương Ba Lan[10]
Đan Mạch–Na Uy[11] |
Chỉ huy và lãnh đạo |
---|
Archduke Charles Michael von Melas József Alvinczi Dagobert Sigmund von Wurmser Peter Quasdanovich Công tước Brunswick Hoàng tử Hohenlohe Hoàng tử Condé William Pitt Hoàng tử Frederick Horatio Nelson Ralph Abercromby William Sidney Smith Alexander Suvorov
John Adams
| Louis XVI Jacques Pierre Brissot Maximilien Robespierre Paul Barras (1795–99) Napoléon Bonaparte Charles-F. Dumouriez François Christophe Kellermann François Étienne Kellermann Charles Pichegru Jean-Baptiste Jourdan Comte de Custine Lazare Hoche † André Masséna Jean V. M. Moreau Louis Desaix † Jacques François Dugommier † Pierre Augereau Jean Baptiste Kléber † François-Paul Brueys d'Aigalliers † Jacques MacDonald Thomas-Alexandre Dumas Wolfe Tone † Jan Henryk Dąbrowski
Christian VII Olfert Fischer Steen Bille Bản mẫu:Country data Kingdom of Mysore Tipu Sultan † |
Lực lượng |
---|
| 1794: 1,169,000[1] |
Thương vong và tổn thất |
---|
Áo (1792–97) 94.700 thiệt mạng trong trận chiến 100,000 bị thương 220,000 bị bắt Chiến dịch Ý 1796–97 27.000 binh sĩ đồng minh thiệt mạng Bị thương không rõ 160.000 bị bắt 1,600 súng 3.200 thiệt mạng trong chiến đấu (hải quân) | Pháp (1792–97) 100,000 bị giết trong hành động 150,000 bị bắt Chiến dịch Ý 1796–97 45.000 người chết, bị thương hoặc bị bắt (10.000 người thiệt mạng) 10.000 thiệt mạng trong chiến đấu (hải quân) |
- Danh nghĩa Đế quốc La Mã Thần thánh bao gồm cả Hà Lan thuộc Áo và Công quốc Milan nằm dưới sự cai trị trực tiếp của Áo. Ngoài ra còn có nhiều quốc gia Ý, cũng như các quốc gia thuộc quyền cai trị của họ Habsburg như Đại Công quốc Tuscany.
- Trung lập sau Hòa ước Basel năm 1795.
- Trở thành Vương quốc Liên hiệp Anh và Ireland vào ngày 1 tháng 1 năm 1801.
- Tuyên chiến với Pháp năm 1799, nhưng rút khỏi Liên minh thứ hai trong cùng năm đó.
- Liên minh với Pháp vào năm 1796 sau Hòa ước San Ildefonso thứ hai.
- Gần như toàn bộ các quốc gia Ý, bao gồm cả Lãnh địa Giáo hoàng và Cộng hòa Venezia trung lập, bị chinh phục sau chiến dịch Ý của Napoléon năm 1796 và trở thành các nước vệ tinh của Pháp.
- Phần lớn lực lượng đều bỏ chạy chứ không giao chiến với quân Pháp xâm lược. Liên minh với Pháp năm 1795 với cái tên Cộng hòa Batavian sau Hòa ước Basel.
- Tham gia cuộc Chiến tranh Quasi không tuyên bố chống lại Pháp từ 1798 đến 1800. Kết thúc bằng Thỏa thuận 1800.
- Bắt đầu cuộc nổi loạn Ireland năm 1798 chống lại sự cai trị của Anh.
- Đến Pháp sau khi Liên bang Ba Lan-Litva bị thủ tiêu sau lần chia cắt thứ ba năm 1795.
- Chính thức là đứng trung lập, nhưng hạm đội Đan Mạch đã bị Vương quốc Anh tấn công trong trận Copenhagen.
|
Chiến tranh Cách mạng Pháp thường được chia ra làm Chiến tranh Liên minh thứ nhất (1792—1797) và Chiến tranh Liên minh thứ hai (1798—1801), mặc dù nước Pháp vẫn trong tình tranh chiến tranh với Vương quốc Anh trong suốt thời gian từ năm 1793 đến 1802. Cuộc chiến kết thúc bằng Hòa ước Amiens ký năm 1802, nhưng rồi ngay sau đó chiến sự lại tiếp tục khi cuộc chiến tranh Napoleon nổ ra. Hòa ước Amiens vẫn thường được xem như mốc đánh dấu kết thúc cuộc chiến tranh Cách mạng Pháp, cho dù có một số sự kiện khác xảy ra trước và sau năm 1802 đã được cho là thời điểm bắt đầu của Chiến tranh Napoleon.
Xem thêm
Ghi chú
Tham khảo
Đọc thêm
Liên kết ngoài