Kyzyl
Kyzyl (Nga: Кызы́л, IPA: [kɨˈzɨl]; tiếng Tuva: Кызыл, Kьzьl/Kızıl, IPA: [kɯˈzɯl]) hay Khắc Tư Lặc là thủ phủ của Cộng hoà Tuva, Nga. Tên của thành phố có nghĩa là "đỏ" trong tiếng Tuva (cũng như trong nhiều ngôn ngữ Turk khác). Dân số: 109,918 (Điều tra dân số 2010);[3] 104,105 (Điều tra dân số 2002);[8] 84,641 (Điều tra dân số năm 1989).[9]
| Kyzyl Кызыл | |
|---|---|
| — Thành phố[1] — | |
| Chuyển tự khác | |
| • tiếng Tuva | Кызыл |
 Đài tưởng niệm "Trung tâm châu Á" ở Kyzyl | |
 Hiệu kỳ  Huy hiệu | |
 | |
Vị trí của Kyzyl  | |
  Kyzyl | |
| Quốc gia | Nga |
| Chủ thể liên bang | Tuva[1] |
| Thành lập | 1914 |
| Vị thế Thành phố kể từ | 1914 |
| Chính quyền | |
| • Mayor | Dina Oyun[2] |
| Diện tích | |
| • Tổng cộng | 97,41 km2 (3,761 mi2) |
| Độ cao | 630 m (2,070 ft) |
| Dân số (Điều tra 2010)[3] | |
| • Tổng cộng | 109.918 |
| • Ước tính (2018)[4] | 116.983 (+6,4%) |
| • Thứ hạng | 146 năm 2010 |
| • Mật độ | 11/km2 (29/mi2) |
| • Thuộc | city under republic jurisdiction (urban okrug) of Kyzyl[1] |
| • Thủ phủ của | Cộng hoà Tuva[1] |
| • Thủ phủ của | city under republic jurisdiction (urban okrug) of Kyzyl[1] |
| • Okrug đô thị | Khu đô thị Kyzyl[5] |
| • Thủ phủ của | Khu đô thị Kyzyl[5] |
| Múi giờ | [6] (UTC+7) |
| Mã bưu chính[7] | 667000–667005, 667007–667012, 667700, 667899, 667961, 667965, 667966, 667970, 667999 |
| Mã điện thoại | +7 39422 |
| Thành phố kết nghĩa | Quận Honolulu, Krasnoyarsk |
| Thành phố kết nghĩa | Quận Honolulu, Krasnoyarsk |
| Mã OKTMO | 93701000001 |
| Trang web | mkyzyl |
Địa lý
Kyzyl tuyên bố nằm chính xác ở trung tâm địa lý của châu Á. Tọa độ này trên thực tế có phải là trung tâm của châu Á hay không vẫn còn bị tranh chấp (ví dụ: Ürümqi ở Trung Quốc cũng khẳng định điều đó). Tuy nhiên, có một tượng đài mang tên "Trung tâm châu Á" bằng tiếng Anh, Nga và Tuva khẳng định điều này. Tos-Bulak là vùng đất chứa nhiều suối khoáng nằm ngay phía nam Kyzyl.
Kyzyl nằm ở vị trí sông Enisei gặp sông Enisei Nhỏ để tạo thành dòng Verkhny Yenisey[10] (tiếng Tuva: Улуг-Хем).
Khí hậu
Khí hậu của Kyzyl thuộc loại bán khô hạn (phân loại khí hậu Köppen BSk), với nhiệt độ cao trung bình khoảng 25 °C vào mùa hè và −20 °C vào mùa đông. Lượng mưa hàng năm chỉ là khoảng 218 mm. Nhiệt độ ở đây có thể xuống mức thấp, nhưng vẫn cao hơn Cộng hòa Sakha, và có thể thay đổi nhanh chóng.
| Dữ liệu khí hậu của Kyzyl | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Năm |
| Cao kỉ lục °C (°F) | −5.8 | −0.1 | 19.6 | 30.6 | 35.6 | 39.1 | 40.7 | 38.3 | 33.0 | 23.0 | 13.0 | −1.8 | 40,7 |
| Trung bình cao °C (°F) | −23.5 | −16.1 | −2.8 | 12.4 | 20.9 | 25.8 | 27.6 | 24.9 | 18.0 | 8.3 | −7.8 | −20.5 | 5,6 |
| Trung bình ngày, °C (°F) | −28.7 | −23.5 | −10.2 | 4.7 | 12.8 | 18.2 | 20.5 | 17.6 | 10.4 | 1.2 | −12.9 | −24.9 | −1,2 |
| Trung bình thấp, °C (°F) | −33 | −29.4 | −16.7 | −2 | 5.1 | 11.2 | 14.2 | 11.3 | 4.2 | −4.3 | −17.2 | −29 | −7,1 |
| Thấp kỉ lục, °C (°F) | −52.6 | −54 | −45.2 | −27.3 | −10.7 | −1.8 | 2.8 | −0.7 | −10.1 | −20.5 | −46.1 | −52.6 | −54 |
| Giáng thủy mm (inch) | 8.7 (0.343) | 4.5 (0.177) | 3.1 (0.122) | 5.1 (0.201) | 13.4 (0.528) | 34.6 (1.362) | 48.5 (1.909) | 43.5 (1.713) | 24.7 (0.972) | 8.8 (0.346) | 11.6 (0.457) | 11.4 (0.449) | 217,9 (8,579) |
| % Độ ẩm | 79 | 78 | 74 | 48 | 43 | 50 | 58 | 62 | 63 | 67 | 81 | 81 | 65 |
| Số ngày mưa TB | 0 | 0 | 0 | 6 | 11 | 15 | 16 | 15 | 12 | 6 | 1 | 0 | 82 |
| Số ngày tuyết rơi TB | 21 | 17 | 9 | 3 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0.2 | 4 | 16 | 23 | 94 |
| Số giờ nắng trung bình hàng tháng | 81.8 | 127.8 | 213.1 | 247.8 | 288.2 | 295.9 | 287.5 | 274.7 | 228.1 | 167.4 | 83.9 | 57.3 | 2.353,4 |
| Nguồn #1: Pogoda.ru.net[11] | |||||||||||||
| Nguồn #2: Weatherbase (dữ liệu về nắng và lượng mưa)[12] | |||||||||||||
Kinh tế
Thành phố có các nhà máy gạch, xưởng cưa, sản xuất đồ nội thất và nhà máy chế biến thực phẩm.[13]
Giao thông
Thành phố có sân bay Kyzyl. Có một dự án xây dựng đường sắt Tuva với một nhà ga ở thành phố thủ phủ.[14][15]
Giáo dục
- Trường số 1 (Kyzyl) - trường học đầu tiên của thành phố[16]
- Đại học quốc gia Tuva - trường đại học duy nhất ở Tuva
Ghi chú
Liên kết
Tư liệu liên quan tới Kyzyl tại Wikimedia Commons
- Detailed map Lưu trữ 2006-05-19 tại Wayback Machine
- History of the Centre of Asia Marker Lưu trữ 2009-02-09 tại Wayback Machine
- Weather and Time in Kyzyl, Russia
- Kyzyl To Samarkand
