Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản

Danh xưng chính thức của lực lượng này là Đội tự vệ trên biển (警察予備隊 ^{(Hải thượng Tự vệ đội)}, Kaijō Jieitai^?), tên chính thức tiếng Anh là Japan Maritime Self-Defense Force, viết tắt là JMSDF. Tuy nhiên, nhiều tài liệu Việt ngữ thường gọi lực lượng này là Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản, Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản, hay Lực lượng Tự vệ Biển Nhật Bản. Tuy nhiên, tại Hàn Quốc và một số bài báo Việt Nam thì gọi lực lượng này vằn cái tên vắn tắt và đúng bản chất hơn là Hải quân Nhật Bản. Dù vậy, tên gọi vắn tắt này rất dễ nhầm lẫn và dễ gợi nhớ đến Hải quân Đế quốc Nhật Bản, nên về phương diện chính thức, danh xưng Hải quân Nhật Bản không được dùng đến.

Sau khi Nhật Bản thua trận tại Thế chiến thứ 2, cùng với Tuyên bố đầu hàng được ký kết vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 Hải quân Đế quốc Nhật Bản bị giải thể theo tuyên bố Potsdam. Các chiến hạm không còn được trang bị vũ khí, một số bị quân đồng minh tịch thu. Những tàu còn lại chỉ dùng để chở binh sĩ Nhật hồi hương hoặc gỡ mìn trong khu vực quanh biển Nhật Bản. Cùng với Bộ Lục quân, Bộ Hải quân bị giải thể.

Năm 1946, từ lực lượng còn lại sau khi giải thể của hải quân, Cục An ninh hàng hải được thành lập^[1], đặt trong sự quản lý của Bộ giao thông vận tải Nhật Bản^{[liên kết hỏng]}.Năm 1952, Cảnh sát biển Nhật Bản được thành lập trên cơ sở của Cục An ninh hàng hải. Cũng trong năm đó, Đội Cảnh bị trên biển được chuyển thành Cảnh bị đội trực thuộc Cục Bảo an Nhật Bản.Ngày 1 tháng 7 năm 1954, Cục Bảo an được đổi thành Cục Phòng vệ^[1]. Song song với sự kiện trên, Cảnh bị đội chính thức được đổi tên thành Hải thượng Tự vệ đội, trực thuộc Cục Phòng vệ Nhật Bản.

Ngày 9 tháng 1 năm 2007, Cục Phòng vệ Nhật Bản được nâng cấp thành Bộ Quốc phòng Nhật Bản.

Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản được trang bị nhiều và hiện đại. Mặc dù hiện không sở hữu tàu sân bay nào, nhưng họ có 2 tàu khu trục lớp Hyūga trọng tải 18.000 tấn có thể chở 11 máy bay trực thăng cùng đơn vị đổ bộ và 1 tàu lớp Izumo có lượng giãn nước tới 27.000 tấn có thể chở 9 trực thăng trên boong và 14 trực thăng trong kho chứa. Có nguồn tin, tàu sân bay trực thăng Izumo có thể mang được máy bay F-35B do Mỹ chế tạo.^[2]

Nhóm tàu khu trục trang bị tên lửa có điều khiển (DDG) gồm 2 tàu lớp Atago trọng tải 10.000 tấn (đầy tải), 4 tàu lớp Kongō trọng tải 9.500 tấn (chuẩn bị lắp hệ thống tên lửa đánh chặn SM-3), 2 tàu lớp Hatakaze trọng tải 4.600 tấn. Nhóm tàu khu trục thông thường (DG) gồm 4 tàu lớp Akizuki trọng tải 6.800 tấn, 5 tàu lớp Takanami trọng tải 6.500 tấn, 9 tàu lớp Murasame trọng tải 6.100 tấn, 8 tàu lớp Asagiri trọng tải 4.900 tấn, 6 tàu lớp Abukuma trọng tải 2.500 tấn.

Về tàu ngầm, dù không có tàu ngầm hạt nhân, nhưng Nhật Bản là một trong số các quốc gia có nhiều tàu ngầm diesel-điện ở châu Á cũng như trên thế giới với những đặc điểm kỹ - chiến thuật tương đối cao và sở hữu vũ khí điện tử, ngư lôi và tên lửa hiện đại. Hiện tại, Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản đang sở hữu 12 tàu ngầm tấn công lớp Sōryū, 9 tàu lớp Oyashio, 3 tàu lớp Harushio (dùng cho nhiệm vụ huấn luyện thủy thủ) và 1 tàu lớp Taigei (2 chiếc nữa đã hạ thủy nhưng chưa hoàn thành).

Trong thời kỳ chiến tranh lạnh, với nhiệm vụ là quét mìn do Hải quân Liên Xô rải, Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản có kỹ thuật quét mìn tiên tiến nhất thế giới. Ngày nay, kỹ thuật quét mìn vẫn được tiếp tục được phát triển và được trang bị một số loại tàu quét mìn tiên tiến, bao gồm: 3 tàu viễn dương lớp Yaeyama, 2 tàu cận duyên lớp Uraga, 9 tàu lớp Uwajima, 3 tàu lớp Hirashima và 12 tàu lớp Sugashima.

Lớp tàu hiện đại nhất của Đội phòng vệ này là các khinh hạm lớp Mogami. Chiếc tàu đầu tiên trong số chúng đã nhập biên vào ngay 28 tháng 4 năm 2022.^[3][4] Tính đến nay, lớp Mogami có 3 tàu nhập biên, 3 tàu nữa được hạ thủy ^[5][6] và 4 tàu nữa sẽ đóng trong tương lai.^{[7][8][9][10]}

Lực lượng tàu đổ bộ trong biên chế lực lượng này hiện nay gồm 3 tàu đổ bộ lớp Ōsumi và 1 tàu lớp LCU-2001.

Chính phủ Nhật Bản hiện có kế hoạch nâng số tàu khu trục lên 48-50 chiếc.

Tàu chiến

Hình ảnh	Tên loại tàu (Lớp)	Nước sản xuất	Năm hoạt động	Số lượng	Tên tàu	Ghi chú
Tàu ngầm (SS)
	Lớp Taigei	Nhật Bản	2022	5	SS-513 Taigei SS-514 Hakugei (đã hạ thủy) SS-515 Jingei (đã hạ thủy) SS-516 (đang đóng) SS-517 (đang đóng)
	Lớp Sōryū	Nhật Bản	2009	12	SS-501 Sōryū SS-502 Unryū SS-503 Hakuryū SS-504 Kenryū SS-505 Zuiryū SS-506 Kokuryū SS-507 Jinryū SS-508 Sekiryū SS-509 Seiryū SS-510 Shōryū SS-511 Ōryū SS-512 Tōryū	Dùng động cơ AIP
	Lớp Oyashio	Nhật Bản	1998	11	SS-590→TSS-3608 Oyashio SS-591→TSS-3609 Michishio SS-592 Kuroshio SS-593 Makishio SS-594 Isoshio SS-595 Narushio SS-596 Kuroshio SS-597 Takashio SS-598 Yaeshio SS-599 Setoshio SS-600 Mochisio	TSS: tàu huấn luyện
Hộ tống hạm đa chức năng (DDH)
	Lớp Izumo	Nhật Bản	2015	2	DDH-183 Izumo DDH-184 Kaga
Hộ tống hạm chở trực thăng (DDH)
	Lớp Hyūga	Nhật Bản	2009	2	DDH-181 Hyūga DDH-182 Ise
Tàu khu trục tên lửa (DDG)
	Lớp Maya	Nhật Bản	2018	2	DDG-179 Maya DDG-180 Haguro
	Lớp Atago	Nhật Bản	2007	2	DDG-177 Atago DDG-178 Ashigara
	Lớp Kongō	Nhật Bản	1993	4	DDG-173 Kongō DDG-174 Kirishima DDG-175 Myoukou DDG-176 Choukai
	Lớp Hatakaze	Nhật Bản	1986	2	DDG-171→TV-3520 Hatakaze DDG-172→TV-3521 Shimakaze	TV: Tàu huấn luyện
Tàu khu trục (DD)
	Lớp Asahi	Nhật Bản	Tháng 3 năm 2018	2	DD-119 Asahi DD-120 Shiranui
	Lớp Akizuki	Nhật Bản	2012	4	DD-115 Akizuki DD-116 Teruzuki DD-117 Suzutsuki DD-118 Fuyuzuki
	Lớp Takanami	Nhật Bản	2003	5	DD-110 Takanami DD-111 Oonami DD-112 Makinami DD-113 Sazanami DD-114 Suzunami
	Lớp Murasame	Nhật Bản	1996	9	DD-101 Murasame DD-102 Harusame DD-103 Yuudachi DD-104 Kurisame DD-105 Inazuma DD-106 Samidare DD-107 Ikazuchi DD-108 Akebono DD-109 Ariake
	Lớp Asagiri	Nhật Bản	1988	8	DD-151→TV-3516 Asagiri DD-152→TV-3515 Yamagiri DD-153 Yuugiri DD-154 Amagiri DD-155 Hamagiri DD-156 Setogiri DD-157 Sawagiri DD-158 Umigiri	TV: tàu huấn luyện
Tàu hộ tống (DE)
	Lớp Abukuma	Nhật Bản	1989	6	DE-229 Abukuma DE-230 Jintsuu DE-231 Ooyodo DE-232 Sendai DE-233 Chikuma DE-234 Tone
Tàu tuần phóng đa chức năng (FFM)
Tập tin:JS Mogami（FFM-1）.jpg	Lớp Mogami	Nhật Bản	2022	10	FFM-1 Mogami FFM-2 Kumano FFM-3 Noshiro FFM-4 Mikuma (đã hạ thủy) FFM-5 Yahagi (đã hạ thủy) FFM-6 Agano (đã hạ thủy) FFM-7 (đang đóng) FFM-8 (đang đóng) FFM-9 (đang đóng) FFM-10 (đang đóng)
Tàu tuần tra tên lửa (PG)
	Lớp Hayabusa	Nhật Bản	2002	6	PG-824 Hayabusa PG-825 Makataka PG-826 Ootaka PG-827 Kumataka PG-828 Umitaka PG-829 Shirataka
Tàu quét mìn trực thăng (MST)
	Lớp Uraga	Nhật Bản	1997	2	MST-463 Uraga MST-464 Bungo	Chở máy bay MH-53E
Tàu quét mìn (MSO)
	Lớp Awaji	Nhật Bản	2017	3 (dự kiến đóng thêm 1 chiếc)	MSO-304 Awaji MSO-305 Hirado MSO-306 Etajima MSO-307 (dự kiến)
Tàu quét mìn ven bờ (MSC)
	Lớp Sugashima	Nhật Bản	1999	12 (1 chiếc đã nghỉ hưu)	MSC-681 Sugashima MSC-682 Notojima (đã nghỉ hưu) MSC-683 Tsunoshima MSC-684 Naoshima MSC-685 Toyoshima MSC-686 Ukushima MSC-687 Isushima MSC-688 Aishima MSC-689 Aoshima MSC-690 Miyajima MSC-691 Shishijima MSC-692 Kuroshima
	Lớp Hirashima	Nhật Bản	2008	3	MSC-601 Hirashima MSC-602 Yakushima MSC-603 Takashima
	Lớp Enoshima	Nhật Bản	2012	3	MSC-604 Enoshima MSC-605 Chichijima MSC-606 Hatsushima

Máy bay

Hình ảnh	Tên loại máy bay	Nước sản xuất	Số lượng	Chức năng	Ghi chú
Máy bay trực thăng
	SH-60J	Nhật Bản	103	Máy bay tuần tra, máy bay chống ngầm
	SH-60K	Nhật Bản	53
	UH-60J	Nhật Bản	19	Máy bay cứu hộ
	MCH-101	Nhật Bản	10	Máy bay trực thăng vận tải & quét mìn
	CH-101	Anh Ý	2	Máy bay vận tải
	TH-135	Pháp	15
Máy bay cánh cố định
	F-35B	Hoa Kỳ	Không rõ	Máy bay chiến đấu đa năng	Dự kiến sẽ trang bị trên các Hộ tống hạm chở trực thăng
	P-3C Orion	Nhật Bản	80	Máy bay tuần tra, máy bay chống ngầm
	P-1	Nhật Bản	12		Vào 2007, loại máy bay này từng được đặt tên là XP-1
	US-1A	Nhật Bản	1	Máy bay tìm kiếm và cứu nạn	Thủy phi cơ
	US-2	Nhật Bản	5
	T-5	Nhật Bản	64	Máy bay huấn luyện
	TC-90	Nhật Bản	28
	C-130R	Nhật Bản	6	Máy bay vận tải

• Hạm đội Phòng vệ
  • Hạm đội tàu khu trục:
    • 4 liên đội tàu cơ động và 5 liên đội tàu địa phương. Ngoài ra còn có các đơn vị huấn luyện.
      • Mỗi liên đội cơ động chia thành 2 hải đội. Mỗi liên đội địa phương gồm 1 hải đội.
        • Mỗi liên đội cơ động có 4 tàu khu trục, gồm các loại tàu khu trục mang trực thăng (DDH), tàu khu trục mang tên lửa điều khiển (DDG) và tàu khu trục khác (DD). Mỗi liên đội địa phương có 3 hoặc 4 tàu khu trục (DD) hoặc tàu khu trục hạng nhẹ (tàu frigate).
  • Không lực Hải quân: gồm 8 phi đội chống ngầm và các đơn vị vận tải, huấn luyện, chiến tranh điện tử khác.
  • Hạm đội tàu ngầm: gồm 2 liên đội tàu ngầm và các đơn vị huấn luyện.
  • Bộ Chỉ huy phá thủy lôi
  • Tình báo hải quân
  • Cục Hải dương học (Lực lượng Phòng vệ Biển)
  • Cục Nghiên cứu và Phát triển (Lực lượng Phòng vệ Biển)
  • Đơn vị Đặc nhiệm
• Vùng Hải quân Yokosuka
• Vùng Hải quân Kure
• Vùng Hải quân Sasebo
• Vùng Hải quân Maizuru
• Vùng Hải quân Ominato
• Các đơn vị khác

Cấp bậc cao nhất trong Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản là Hải tướng (海将, Kaishō), tương đương cấp bậc Phó đô đốc trong hải quân của nhiều quốc gia. Ngoài ra, chức vụ Mạc liêu trưởng (幕僚長, Bakuryō-chō, tương đương Tham mưu trưởng), là chức vụ quân sự cao cấp nhất trong Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản, do một sĩ quan cấp Hải tướng nắm giữ, được mang một cấp hiệu khác biệt so với các Hải tướng khác, được xem là tương đương cấp bậc Đô đốc. Ngoài ra, trường hợp sĩ quan cấp Hải tướng nắm giữ chức vụ Thống hợp Mạc liêu trưởng (統合幕僚長, Tōgō Bakuryō-chō, tương đương Tham mưu trưởng Liên quân) cũng được mang cấp hiệu tương đương Đô đốc.

Dưới đây là hình ảnh quân hàm của Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản.

Cấp sĩ quan chỉ huy và Sĩ quan trung cấp

Loại	Đô đốc	Phó Đô đốc	Chuẩn Đô đốc	Đại tá	Trung tá	Thiếu tá	Đại uý	Trung uý	Thiếu uý	Chuẩn uý
Loại A
Loại B
Loại C
Bản tóm tắt

Cấp Hạ sĩ quan và Cấp binh sĩ

Loại	Thượng sĩ trưởng	Thượng sĩ	Trung sĩ	Hạ sĩ	Binh trưởng	Binh nhất	Binh nhì
Loại A
Loại B
Loại C
Bản tóm tắt