Nguyễn Phúc Minh Đức
Nguyễn Phúc Minh Đức (chữ Hán: 阮福明德, 6 tháng 7 năm 1910 - 1990, hay Jean Ung Lich Ham Nghi d’Annam, còn gọi là Hoàng tử Minh Đức) là một Hoàng tử của Vua Hàm Nghi, và một sĩ quan Quân đội Pháp.
| Minh Đức 明德 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Nguyễn Phúc Minh Đức lúc về già. Ảnh TL của Nguyễn Đắc Xuân. | |||||
| Thông tin chung | |||||
| Sinh | 6 tháng 7 năm 1910 Biệt thự Gia Long, El Biar, Algérie | ||||
| Mất | 1990 (80 tuổi) Val-de-Grâce, Quận 5, Paris Pháp | ||||
| An táng | làng Thonac, Dordogne, Pháp. | ||||
| Thê thiếp | Renée-Paule Bonnaud | ||||
| |||||
| Hoàng tộc | Nhà Nguyễn | ||||
| Thân phụ | Hàm Nghi | ||||
| Thân mẫu | Marcelle Laloe | ||||
Tiểu sử
Jean Ung Lich Ham Nghi d’Annam: sinh tại Biệt thự Ngàn Thông, El-Biar (gần Algiers, Algérie) 6 tháng 7 năm 1910. Ông là con út và là con trai duy nhất của vua Hàm Nghi và vợ là Marcelle Laloe.
Ông vào học trường Võ bị Saint-Cyr của Pháp và sau đó phục vụ trong quân đội và về hưu với cấp bậc Đại tá. Năm 1946, người Pháp muốn gửi ông sang phục vụ tại Đông Dương nhưng ông quyết liệt từ chối. Đại sứ Jean de Latour Dejean, một người bạn thân và đồng ngũ của Hoàng tử Minh Đức kể lại cho biết khi được lệnh sang Việt Nam, Hoàng tử Minh Đức đã tuyên bố với chính phủ Pháp như sau:
Người Pháp sau đó đã đưa ông sang Algérie phục vụ trong một đơn vị lính Lê Dương.
Có một chi tiết đầy thú vị là khi Thiếu tá Minh Đức chỉ huy một đơn vị Lê Dương tại Algérie thì cũng có một hoàng tử người Việt Nam đang phục vụ với tư cách là trung úy thiết giáp. Đó là Thái tử Bảo Long, con đầu lòng của Vua Bảo Đại. Nếu so vai vế trong hoàng gia thì Hoàng tử Bảo Long phải gọi Hoàng tử Minh Đức bằng "ông" vì ông Minh Đức ngang hàng với Vua Khải Định, thân phụ của Vua Bảo Đại. Thiếu tá Minh Đức không phải là cấp chỉ huy trực tiếp của Trung úy Bảo Long, tuy nhiên vào thời gian sau Hiệp định Genève vào khoảng năm 1955-1956, trong hàng ngũ Lê dương Pháp chỉ có hai người Việt Nam mà cả hai người đều là Hoàng tử Việt Nam, do đó hai người có cơ hội quen nhau.
Một sử gia người Pháp sau này có viết như sau:
Ông kết hôn với bà Renée-Paule Bonnaud, tức Renée-Paule Minh Đức (8 tháng 10 năm 1918) vào ngày 14 tháng 12 năm 1945. Hai người không có con.
Ông qua đời năm 1990 tại Pháp, thọ 80 tuổi. Ông được chị mình là Công chúa Như Lý an tán trong phần mộ của dòng họ Bá tước De la Besse, tại lâu đài Château de losse, làng Thonac, Vigeois,Dordogne, Pháp.
Gia đình
| Tổ tiên của Nguyễn Phúc Minh Đức | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ngoài Hoàng tử Minh Đức, Hoàng đế Hàm Nghi cùng vợ còn có thêm hai con gái:
- Như Mai, tức Nhu-May Marcelle Suzanne Henriette Ung Lich Ham Nghi d’Annam: sinh tại Villa des Pins, El-Biar (gần Algiers, Algérie) (17 tháng 8 năm 1905 - 1 tháng 11 năm 1999)
- Nguyễn Phúc Như Lý, tức Bá tước phu nhân xứ De la Besse, tên thật là Như Lý Ung Lich Ham Nghi d’Annam: sinh tại Villa des Pins, El-Biar (gần Algiers, Algérie)(22 tháng 7 năm 1908 – 9 tháng 7 năm 2005)
Nguồn
- Phả hệ tộc Nguyễn Phúc của Christopher Buyers
- Hàm NghiMột nhà ái quốc, một nghệ sĩ đa tài (Kỳ III) – TCPT số 36