Tỉnh thành Việt Nam

cấp hành chính cao nhất tại Việt Nam

Bản đồ hành chính Việt Nam

Chú thích:

* Đảo Phú Quốc (thành phố Phú Quốc, Kiên Giang)

** Côn Đảo (huyện Côn Đảo, Bà Rịa – Vũng Tàu)

*** Quần đảo Hoàng Sa (huyện Hoàng Sa, Đà Nẵng)

**** Quần đảo Trường Sa (huyện Trường Sa, Khánh Hòa)

Tỉnhthành phố trực thuộc trung ương là cấp hành chính địa phương cao nhất ở Việt Nam. Tính đến năm 2022, Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 58 tỉnh và 5 thành phố trực thuộc trung ương.

Chính quyền địa phương

Theo Hiến pháp 2013 và Luật tổ chức chính quyền địa phương, mỗi tỉnh thành Việt Nam đều nằm dưới sự quản lý của một Hội đồng nhân dân do dân bầu. Hội đồng nhân dân bầu ra Ủy ban nhân dân (đơn vị hành pháp của chính quyền tỉnh). Bộ máy như vậy cũng tương ứng với cấu trúc chính quyền trung ương. Các chính quyền tỉnh trực thuộc Chính phủ.

Ngày 22 tháng 11 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính các cấp. Sắc lệnh quy định cách thức tổ chức chính quyền dân chủ nhân dân trong cả nước. Chính quyền ở mỗi địa phương sẽ có hai cơ quan: thay mặt cho dân là Hội đồng nhân dân, do phổ thông đầu phiếu bầu ra, và vừa thay mặt cho dân, vừa đại diện cho Chính phủ là Ủy ban Hành chính, do Hội đồng nhân dân đề cử. Sắc lệnh quy định nhiệm vụ quyền hạn của Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính mỗi cấp. Từ năm 1976, Ủy ban Hành chính đổi tên là Ủy ban nhân dân.

Hội đồng nhân dân

Mỗi Hội đồng nhân dân có thường trực Hội đồng nhân dân gồm Chủ tịch Hội đồng nhân dân và những người được ủy quyền được chọn trong những đại biểu trong Hội đồng nhân dân, thường là Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân. Thường trực có nhiều nhiệm vụ, trong đó có việc đại diện Hội đồng khi không có kỳ họp. Hội đồng có một số ban có những nhiệm vụ chuyên biệt. Mỗi tỉnh đều có một Ban Kinh tếNgân sách, một Ban Văn hóa Xã hội và một Ban Pháp chế. Nếu một tỉnh có thành phần thiểu số không phải người Việt đông thì thường tỉnh đó cũng có một Ban Dân tộc.

Người dân được quyền bầu trong các cuộc bầu cử Hội đồng nhân dân khi được 18 tuổi, và được quyền ra ứng cử khi đủ 21 tuổi. Để ứng cử, một ứng cử viên phải được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giới thiệu hoặc tự ứng cử. Những ứng cử viên này được bầu tại các hội nghị hiệp thương do Mặt trận Tổ quốc tổ chức. Những người tham dự hội nghị quyết định các ứng cử viên có đủ tiêu chuẩn theo Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân hay không bằng cách giơ tay biểu quyết hoặc bầu kín. Các ứng cử viên không được hội nghị tín nhiệm sẽ không được đưa vào danh sách ứng cử. Số ứng cử viên được bầu cho mỗi huyện là từ một đến ba. Số ứng cử viên cho mỗi huyện phải nhiều hơn số ghế được bầu.

Ủy ban nhân dân

Ủy ban nhân dân, như đã nói trên, là đơn vị hành pháp của chính quyền tỉnh, có nhiệm vụ định đoạt và thi hành các chính sách. Ủy ban được xem như là một nội các. Ủy ban nhân dân các cấp làm việc theo nguyên tắc tập thể. Chủ tịch là người đứng đầu Ủy ban nhân dân chỉ đạo chung, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp của mình. Mỗi thành viên của Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm cá nhân về phần công tác của mình trước Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp. Ủy ban nhân dân có 1 Chủ tịch và ít nhất 3 Phó Chủ tịch, tối đa là 5 Phó Chủ tịch (Thành phố Hà NộiThành phố Hồ Chí Minh), và có từ 4 đến 7 ủy viên (tuỳ theo diện tíchsố dân). Chủ tịch Ủy ban nhân dân phải là đại biểu của HĐND cùng cấp, do HĐND bầu và Thủ tướng chuẩn y. Các thành viên khác của Ủy ban nhân dân không nhất thiết phải là thành viên của HĐND. Chủ tịch Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm và báo cáo định kỳ trước HĐND và Thủ tướng về các hoạt động kinh tế-xã hội trong phạm vi tỉnh.

Tòa án Nhân dân

Tòa án Nhân dân là cơ quan xét xử và tư pháp cấp tỉnh. Đứng đầu là Chánh án.

Đảng bộ địa phương

Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền duy nhất ở Việt Nam nên cơ quan lãnh đạo cao nhất của mỗi địa phương là Đại hội Đại biểu Đảng bộ của địa phương đó, phân cấp địa phương của tổ chức Đảng. Đại hội Đại biểu Đảng bộ sẽ họp 5 năm 1 lần để bầu ra Ban Chấp hành Đảng bộ. Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh/Thành phố trực thuộc trung ương, hay thường được gọi tắt là Tỉnh ủy/Thành ủy, là cơ quan lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, thành phố sở tại giữa 2 kỳ Đại hội, nhiệm kỳ 5 năm.

Sau mỗi Đại hội Đại biểu Đảng bộ, Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh/Thành phố sẽ tổ chức họp Hội nghị Đảng bộ lần thứ nhất để bầu ra Ban thường vụ Tỉnh uỷ/Thành uỷ, Thường trực Tỉnh uỷ/Thành uỷ, Uỷ ban kiểm tra Tỉnh uỷ/Thành uỷ và các chức danh lãnh đạo; tất cả đều theo nhiệm kỳ của Ban Chấp hành Đảng bộ trực thuộc.

Đứng đầu Đảng bộ tỉnh/thành phố là Bí thư Tỉnh uỷ/Thành uỷ, do chính Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh/thành phố sở tại bầu lên, và phần lớn ở các tỉnh thành đều là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Riêng Bí thư Thành ủy Hà NộiBí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh do tầm quan trọng đặc biệt của hai thành phố nên bắt buộc phải là Ủy viên Bộ Chính trị, do Bộ Chính trị điều động, bổ nhiệm mà không phải do Ban Chấp hành Đảng bộ bầu ra.

Danh sách tỉnh thành

(Số liệu của Tổng cục Thống kê tính đến 0 giờ ngày 1/4/2019) Theo kết quả điều tra dân số ngày 1/4/2019 [1], dân số Việt Nam là 96.208.984 người. Đơn vị tỉnh thành đông dân nhất là Thành phố Hồ Chí Minh có 8.993.083 người, xếp thứ 2 là thủ đô Hà Nội với dân số 8.053.663 người, tiếp đến là Thanh Hóa là 3.640.128 người, Nghệ An là 3.327.791 người, và Đồng Nai là 3.097.107 người. Tỉnh ít dân nhất là Bắc Kạn 313.905 người [1], kế đến là các tỉnh Lai Châu, Kon Tum. Tính theo diện tích, tỉnh lớn nhất là tỉnh Nghệ An. Tỉnh nhỏ nhất là tỉnh Bắc Ninh.

  • Lưu ý: Chữ in đậm: Thành phố trực thuộc trung ương
Số thứ tựTên tỉnh, thành phốMã viết tắt[2]Tỉnh lỵ[3]Khu vựcNăm thành lập[4]Dân số (người)[5]Diện tích (km²)[6]Mật độ (người/km²)Hành chính cấp huyệnBiển số xeMã vùng ĐT
1Hà GiangHGIThành phố Hà GiangĐông Bắc Bộ1891854.6797.929,510811230219
2Cao BằngCBAThành phố Cao BằngĐông Bắc Bộ1499530.3416.700,37910110206
3Lào CaiLCIThành phố Lào CaiTây Bắc Bộ1907730.4206.3641159240214
4Sơn LaSLAThành phố Sơn LaTây Bắc Bộ18951.248.41514.123,58812260212
5Lai ChâuLCAThành phố Lai ChâuTây Bắc Bộ1909460.1969.068,8518250213
6Bắc KạnBKAThành phố Bắc KạnĐông Bắc Bộ1900313.9054.859,96658970209
7Lạng SơnLSNThành phố Lạng SơnĐông Bắc Bộ1831781.6558.310,29411120205
8Tuyên QuangTQUThành phố Tuyên QuangĐông Bắc Bộ1831784.8115.867,91347220207
9Yên BáiYBAThành phố Yên BáiTây Bắc Bộ1900821.0306.887,71199210216
10Thái NguyênTNGThành phố Thái NguyênĐông Bắc Bộ18311.286.7513.536,43649200208
11Điện BiênDBIThành phố Điện Biên PhủTây Bắc Bộ2004598.8569.5416310270215
12Phú ThọPTHThành phố Việt TrìĐông Bắc Bộ18911.463.7263.534,641413190210
13Vĩnh PhúcVPHThành phố Vĩnh YênĐồng bằng sông Hồng19501.154.1541.235,29349880211
14Bắc GiangBGIThành phố Bắc GiangĐông Bắc Bộ18951.803.9503.851,44681013 và 980204
15Bắc NinhBNIThành phố Bắc NinhĐồng bằng sông Hồng18311.368.840822,71.664813 và 990222
16Hà NộiHNOQuận Hoàn KiếmĐồng bằng sông Hồng10108.053.6633.358,92.3983029 đến 33 và 40024
17Quảng NinhQNHThành phố Hạ LongĐông Bắc Bộ19631.320.3246.177,721413140203
18Hải DươngHDUThành phố Hải DươngĐồng bằng sông Hồng14691.892.2541.668,21.13512340220
19Hải PhòngHPGQuận Hồng BàngĐồng bằng sông Hồng18882.028.5141.522,51.3321515 và 160225
20Hòa BìnhHBIThành phố Hòa BìnhTây Bắc Bộ1886854.1314.59118610280218
21Hưng YênHYEThành phố Hưng YênĐồng bằng sông Hồng18311.252.731930,21.34710890221
22Hà NamHNAThành phố Phủ LýĐồng bằng sông Hồng1890852.800860,99916900226
23Thái BìnhTBHThành phố Thái BìnhĐồng bằng sông Hồng18901.860.4471.570,51.1858170227
24Nam ĐịnhNDHThành phố Nam ĐịnhĐồng bằng sông Hồng18321.780.3931.6681.06710180228
25Ninh BìnhNBIThành phố Ninh BìnhĐồng bằng sông Hồng1831982.4871.3877088350229
26Thanh HóaTHAThành phố Thanh HóaBắc Trung Bộ10294.357.52311.114,7139227360237
27Nghệ AnNANThành phố VinhBắc Trung Bộ14693.327.79116.493,720221370238
28Hà TĩnhHTIThành phố Hà TĩnhBắc Trung Bộ18311.288.8665.990,721513380239
29Quảng BìnhQBIThành phố Đồng HớiBắc Trung Bộ1604895.4308.065,31118730232
30Quảng TrịQTRThành phố Đông HàBắc Trung Bộ1832632.3754.739,813310740233
31Thừa Thiên HuếTTHThành phố HuếBắc Trung Bộ18221.128.6205.048,22249750234
32Đà NẵngDNGQuận Hải ChâuDuyên hải Nam Trung Bộ18881.134.3101.284,98838430236
33Quảng NamQNAThành phố Tam KỳDuyên hải Nam Trung Bộ18311.495.81210.574,714118920235
34Quảng NgãiQNGThành phố Quảng NgãiDuyên hải Nam Trung Bộ18311.231.6975.135,224013760255
35Kon TumKTUThành phố Kon TumTây Nguyên1913540.4389.674,25610820260
36Gia LaiGLAThành phố PleikuTây Nguyên19321.513.84715.510,89817810269
37Bình ĐịnhBDIThành phố Quy NhơnDuyên hải Nam Trung Bộ17901.486.9186.066,224511770256
38Phú YênPYEThành phố Tuy HòaDuyên hải Nam Trung Bộ1610961.1525.023,41919780257
39Đắk LắkDLAThành phố Buôn Ma ThuộtTây Nguyên19041.869.32213.030,514315470262
40Khánh HòaKHAThành phố Nha TrangDuyên hải Nam Trung Bộ16531.231.1075.137,82409790258
41Đắk NôngDKNThành phố Gia NghĩaTây Nguyên2004622.1686.509,3968480261
42Lâm ĐồngLDGThành phố Đà LạtTây Nguyên19581.296.6069.783,213312490263
43Ninh ThuậnNTHThành phố Phan Rang – Tháp ChàmDuyên hải Nam Trung Bộ1889590.4673.355,31767850259
44Bình PhướcBPCThành phố Đồng XoàiĐông Nam Bộ1956994.6796.87714511930271
45Tây NinhTNIThành phố Tây NinhĐông Nam Bộ18361.169.1654.041,42899700276
46Bình DươngBDUThành phố Thủ Dầu MộtĐông Nam Bộ18882.426.5612.694,79009610274
47Đồng NaiDNAThành phố Biên HòaĐông Nam Bộ18023.097.1075.905,75241139 và 600251
48Bình ThuậnBTNThành phố Phan ThiếtDuyên hải Nam Trung Bộ16531.230.8087.812,815810860252
49Thành phố Hồ Chí MinhHCMQuận 1Đông Nam Bộ16988.993.0822.0614.3632250 đến 59 và 41028
50Long AnLANThành phố Tân AnĐồng bằng sông Cửu Long19551.688.5474.490,237615620272
51Bà Rịa – Vũng TàuVTBThành phố Bà RịaĐông Nam Bộ18881.148.3131.980,85808720254
52Đồng ThápDTPThành phố Cao LãnhĐồng bằng sông Cửu Long19761.599.5043.383,847312660277
53An GiangAGIThành phố Long XuyênĐồng bằng sông Cửu Long18321.908.3523.536,754011670296
54Tiền GiangTGGThành phố Mỹ ThoĐồng bằng sông Cửu Long19761.764.1852.510,570311630273
55Vĩnh LongVLGThành phố Vĩnh LongĐồng bằng sông Cửu Long18321.022.7911.4756938640270
56Bến TreBTRThành phố Bến TreĐồng bằng sông Cửu Long18881.288.4632.394,65389710275
57Cần ThơCTHQuận Ninh KiềuĐồng bằng sông Cửu Long18881.235.1711.439,28589650292
58Kiên GiangKGIThành phố Rạch GiáĐồng bằng sông Cửu Long19551.723.0676.348,827115680297
59Trà VinhTVHThành phố Trà VinhĐồng bằng sông Cửu Long18881.009.1682.358,24289840294
60Hậu GiangHAGThành phố Vị ThanhĐồng bằng sông Cửu Long2004733.0171.621,84528950293
61Sóc TrăngSTRThành phố Sóc TrăngĐồng bằng sông Cửu Long18881.199.6533.311,836211830299
62Bạc LiêuBLIThành phố Bạc LiêuĐồng bằng sông Cửu Long1888907.2362.6693407940291
63Cà MauCMUThành phố Cà MauĐồng bằng sông Cửu Long19551.194.4765.294,82269690290

Xem thêm

Ghi chú

Liên kết ngoài