Thích Nhật Từ

thầy tu Thiền tông người Việt

Thích Nhật Từ (sinh năm 1969) là một nhà tu hành Phật giáo Việt Nam thời hiện đại, hiện tại là Phó Trưởng ban Ban Trị sự kiêm Trưởng ban Phật giáo Quốc tế Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh,[1] Phó Viện trưởng thường trực Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy viên Hội đồng trị sự GHPGVN, trụ trì tại chùa Giác Ngộ (TP. HCM), chùa Quan Âm Đông Hải (Sóc Trăng), chùa Tượng Sơn (Hà Tĩnh), chùa Linh Xứng (Thanh Hóa).

Thượng tọa
thích nhật từ
釋日慈
TT. Thích Nhật Từ nhận bằng tiến sĩ danh dự
Tên khai sinhTrần Ngọc Thảo
Pháp danhNhật Từ (日慈)
Pháp tựThích
Pháp hiệuThích
Bút danhThích
Hoạt động tôn giáo
Tôn giáoPhật Giáo
Trường pháiPhật giáo Bắc Tông
Tông pháiThiền tông Lâm Tế đời thứ 41
Xuất gia1984
chùa Giác Ngộ
Thụ giớiTỳ kheo
1988
chùa Giác Ngộ
Phó Trưởng ban Ban Trị sự kiêm Trưởng ban Phật giáo Quốc tế Giáo hội Phật giáo Việt Nam Tp. Hồ Chí Minh
Nhiệm kỳ
18 tháng 6 năm 2022 – nay
1 năm, 285 ngày
Trưởng ban trị sựHT. Thích Lệ Trang
Tiền nhiệmHT. Thích Thiện Tâm
Kế nhiệmĐương nhiệm
Vị tríGiáo hội Phật giáo Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh
Trụ trì
Chùa Giác Ngộ
Nhiệm kỳ
1992 – 1994 (lần 1)
Tiền nhiệmHT Thích Thiện Huệ
Kế nhiệmTT. Thích Nhật Bình
Vị tríchùa Giác Ngộ
Thành phố Hồ Chí Minh
Trụ trì
Chùa Giác Ngộ
Nhiệm kỳ
2002 – nay (lần 2)
Tiền nhiệmTT. Thích Nhật Bình
Kế nhiệmĐương nhiệm
Vị tríchùa Giác Ngộ
Thành phố Hồ Chí Minh
Ủy viên Thường trực Hội đồng trị sự kiêm Phó Trưởng ban Thường trực Ban Phật giáo Quốc tế Trung ương GHPGVN
Nhiệm kỳ
29 tháng 11 năm 2022 – nay
1 năm, 121 ngày
Chủ tịch Hội đồng trị sựHT. Thích Thiện Nhơn
Kế nhiệmđương nhiệm
Vị tríGiáo hội Phật giáo Việt Nam
Việt Nam
Trụ trì
chùa Tượng Sơn (Hà Tĩnh)
Trụ trì
Chùa Linh Xứng
Nhiệm kỳ
9 tháng 2 năm 2015 (2015-02-09) – nay
Vị tríchùa Linh Xứng
Hà Trung, Thanh Hóa
Phó viện trưởng thường trực
Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh
Nhiệm kỳ
2017 – nay
Viện trưởngTLHT. Thích Trí Quảng
Chủ tịch Quỹ Đạo Phật Ngày Nay
Nhiệm kỳ
06 tháng 5 năm 2013 – nay
10 năm, 328 ngày
Tiền nhiệmChức vụ thành lập
Kế nhiệmĐương nhiệm
Thông tin cá nhân
Sinh
Thế danhTrần Ngọc Thảo
Ngày sinh1 tháng 4, 1969 (54 tuổi)
Nơi sinhGò Vấp, Sài Gòn
Giới tínhnam
Học vấnTiến sĩ Triết học
Nghề nghiệpnhà thơ, nhà ngôn ngữ học
Quốc tịch Việt Nam
 Cổng thông tin Phật giáo

Tiểu sử

Thích Nhật Từ tên khai sinh là Trần Ngọc Thảo, sinh ngày 1 tháng 4 năm 1969 tại Sài Gòn. Giác ngộ chân lý Phật vào năm 1983, sau thời gian đi chùa Long Huê, Quận Gò Vấp và Chùa Đại Giác, quận Phú Nhuận, ông xuất gia vào năm 1984 tại chùa Giác Ngộ với Hòa thượng Thích Thiện Huệ lúc 14 tuổi, thọ giới tỳ kheo năm 1988 thuộc thế hệ thứ 41 thiền tông Lâm Tế dòng của Đạo Mân thiền sư. Sư du học tại Ấn Độ năm 1994 và tốt nghiệp thạc sĩ triết học năm 1997 và tiến sĩ triết học năm 2001.

Thích Nhật Từ là người sáng lập "Hội Ấn Tống đạo Phật ngày nay", "Hội Từ thiện đạo Phật ngày nay" và chủ nhiệm Đại Tạng kinh Việt Nam. Tháng 12 năm 2010, lúc được 41 tuổi, sư chính thức được Giáo hội Phật giáo Việt Nam tấn phong lên hàng giáo phẩm Thượng tọa sớm hơn ba năm so với quy định của Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam (45 tuổi đời, 25 tuổi hạ).[2]

Giáo dục

Về Phật học, dù sư sinh ra trong bối cảnh đất nước gặp nhiều khó khăn, các trường Phật học bị đóng cửa, sư may mắn cầu học với các vị cao tăng Phật giáo lỗi lạc trong thế kỷ 20 bao gồm Đại lão HT. Thích Minh Châu, HT. Thích Thiện Siêu, HT. Thích Huệ Hưng, HT. Thích Huệ Đăng, HT. Thích Từ Thông, HT. Thích Trí Quảng, HT. Thích Minh Cảnh, HT. Thích Nguyên Ngôn, HT. Thích Thiện Nhơn, HT. Thích Thiện Tâm, HT. Thích Thiện Trí, HT. Thích Giác Toàn và thiền sư Duy Lực, v.v... Nhờ đó, từ lúc còn làm Sa-di, Sư đã lão thông Kinh, Luật, Luận của Phật giáo Nguyên thủyĐại thừa. Do những đóng góp to lớn đối với nền giáo dục Phật giáo, Sư được trao tặng 5 bằng tiến sĩ danh dự của các trường đại học ở nước ngoài.[3][4][5][6][7]

Pháp môn

Thích Nhật Từ kêu gọi tăng ni và Phật tử hãy quay trở về với đức Phật gốc,[8] thực tập và truyền bá "Tứ thánh đế" (thừa nhận khổ đau, truy tìm nguyên nhân, trải nghiệm niết-bàn và thực tập bát chánh đạo), thay vì phải tiếp tục bị ảnh hưởng bởi phương pháp Phật học của Trung Quốc theo phong cách tổ sư. Tứ diệu đế là pháp môn thù diệu, một đóng góp vô tiền khoáng hậu của đức Phật cho lịch sử tư tưởng tôn giáo thế giới.[8]

Ngoài ra, Thích Nhật Từ còn kêu gọi tăng ni Phật tử Việt Nam quay trở về, bảo tồn và phát huy nền văn hóa Phật giáo Việt Nam cho cộng đồng Việt Nam; không lệ thuộc vào phương pháp Phật học, tu tập, kiến trúc, văn hóa, nghệ thuật, mỹ thuật của Trung Quốc,[9] vốn đã bám rễ vào Việt Nam hơn 2000 năm qua. Thầy kêu gọi thuần Việt hóa nghi thức tụng niệm, câu đối, bảng hiệu chùa. Tại Việt Nam, theo thầy, tất cả nên dùng tiếng Việt để giới thiệu nền minh triết của đức Phật cho con người Việt Nam và việc sử dụng nền Phật học của Trung Quốc đã giết chết tinh thần sáng tạo và đóng góp của Phật giáo Việt Nam.[10] Năm 2014, ông đã biên soạn và in hàng ngàn quyển "Kinh Phật cho người tại gia".[11][12]

Hoạt động Phật giáo

Đại lễ Phật đản Vesak LHQ 2008 có đóng góp to lớn nhất của ông cho hoạt động ngoại giao của Giáo hội Phật giáo Việt Nam đối với cộng đồng Phật giáo thế giới là vận động thành công việc đưa Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc 2008[13] về Việt Nam. Vào năm 2006, Với vai trò là Phó chủ nhiệm Ban thư ký quốc tế, Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc tại Bangkok, Thượng tọa Thích Nhật Từ là người có công chấp bút viết Hiến chương của Đại lễ này, đồng thời, đã giới thiệu thành công GS.TS. Lê Mạnh Thát với Ủy ban Tổ chức Quốc tế (viết tắt là IOC). Kết quả là, cuối năm 2007, GS.TS. Lê Mạnh Thát được Ủy ban Tổ chức quốc tế chấp nhận làm đồng Trưởng ban tổ chức của năm 2008 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Mỹ Đình.[14][15][16]

Với vai trò là Tổng thư ký Ủy ban Tổ chức quốc tế của Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc 2008, ông đã thỉnh mời được trên 550 phái đoàn Phật giáo quốc tế đến từ 78 quốc gia và khu vực tham dự. Đây cũng là một trong mười sự kiện lớn nhất của quốc gia năm đó.[17][18] Thích Nhật Từ vận động thành công việc đưa Hội nghị thượng đỉnh Phật giáo thế giới[19][20] về Việt Nam vào năm 2010, nhằm chào mừng sự kiện lịch sử trọng đại kỷ niệm 1000 Thăng Long – Hà Nội; nhưng sau đó, do các bất đồng giữa giáo hội Phật giáo Việt Nam và tổ chức này, Hội nghị trên đã bị cả hai bên đồng ý hủy bỏ.[21][22]

Vesak LHQ 2014 được sự giao phó của GHPGVN, tông đã vận động thành công để GHPGVN đăng cai Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2014 tại Chùa Bái Đính, tỉnh Ninh Bình vào ngày 8–11/5/2014. Chủ đề của đại lễ là “Phật giáo góp phần thực hiện thành tựu các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Liên hợp quốc”. Với vai trò là Phó tổng thư ký kiêm Trưởng ban điều phối hội thảo quốc tế của Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc 2014,[23] ông đã vận động thành công sự tham dự của hơn 800 phái đoàn đến từ 95 quốc gia, phụ trách tổng điều phối hội thảo quốc tế, biên tập và ấn tống toàn bộ 24 quyển sách Anh – Việt và văn kiện của đại lễ, phụ trách chính mãng triển lãm văn hóa Phật giáo và 2 đêm văn nghệ Phật giáo phục vụ cho hàng ngàn đại biểu quốc tế và trong nước.[24]

Vesak LHQ 2019 với vai trò Phó Tổng thư ký Đại lễ Vesak LHQ 2019 kiêm Trưởng ban điều phối hội thảo quốc tế, ông đã vận động khoảng 2000 đại biểu quốc tế đến từ 112 quốc gia tham dự. Chủ đề của đại lễ là “Cách tiếp cận của Phật giáo về sự lãnh đạo toàn cầu và trách nhiệm cùng chia sẻ vì xã hội bền vững”, diễn ra tại Chùa Tam Chúc, tỉnh Hà Nam, ngày 12–14/5/2019. Về công tác ngoại giao của giáo hội Phật giáo Việt Nam, thượng tọa Thích Nhật Từ có công nối kết Giáo hội Phật giáo trong với các tổ chức Phật giáo quốc tế, nhờ đó, vai trò quốc tế của giáo hội Phật giáo Việt Nam ngày càng được khẳng định trên trường quốc tế. Thượng tọa còn là Phó chủ tịch sáng lập của Liên minh toàn cầu về giao lưu văn hóa Phật giáo tại Hồng Kông và là thành viên sáng lập của Liên minh Phật giáo toàn cầu tại Ấn Độ.[25][26]

Hoạt động hoằng pháp

Hoạt động từ thiện

Ông sáng lập Hội từ thiện Đạo Phật Ngày Nay (2000), giúp mổ cườm hàng trăm ca mỗi năm, tặng quà cho các trung tâm bảo trợ xã hội, viện dưỡng lão, trung tâm nuôi dạy thanh thiếu niên, bệnh nhân ung bướu và các nạn nhân thiên tai. Trong đợt dịch cao điểm COVID-19 tại Việt Nam, thầy đã chỉ đạo Quỹ Đạo Phật Ngày Nay triển khai chương trình “San sẻ yêu thương-Tiếp sức người khó khăn vượt qua đại dịch COVID-19” và “Trao tặng trang thiết bị y tế phục vụ chống dịch COVID-19” có nhiều hoạt động như: tặng các suất cơm miễn phí, tăng nhu yếu phẩm miễn phí, cung cấp bình oxy miễn phí, tặng xe cứu thương cho các bệnh viên, tặng túi thuốc hỗ trợ điều trị COVID-19, tặng thiết bị y tế (khấu trang, máy hỗ trợ thở...) đến các bệnh viện, hỗ trợ quan tài cho người không may qua đời vì COVID-19... Qua thống kê của Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam, tính đến ngày 23/8/2021, Quỹ Đạo Phật Ngày Nay đã đóng góp ủng hộ hơn 710 tấn hàng hóa, lương thực thực phẩm gồm 187,2 tấn gạo, hơn 200 tấn khoai lang, hơn 305 tấn rau, củ, quả, 6,8 tấn nhu yếu phẩm, gần 30.000 suất cơm chay, gần 900 thùng mỳ, hơn 1.700 hộp sữa… Các loại hàng hóa, nhu yếu phẩm thiết yếu này đã được phân phối, cung cấp đến 842 điểm dân cư, khu phong tỏa, cách ly y tế, trung tâm y tế, bệnh viện tại Thành phố  Hồ Chí Minh và các tỉnh Bình Dương, Long An, Vũng Tàu, Sóc Trăng, Hà Tĩnh. Hai chương trình thiện nguyện nói trên đã trao tặng 60 máy tạo oxy, một máy thở xâm lấn, hai máy sốc tim có tạo nhịp ngoài, ba máy thở HFNC, hai xe cứu thương, 109.000 khẩu trang N95, 3.500 túi thuốc điều trị dành cho F0, 500 bộ đồ bảo hộ cùng nhiều loại vật tư y tế, trang thiết bị phục vụ công tác điều trị bệnh nhân COVID-19. Các máy móc, phương tiện, trang thiết bị, vật tư y tế nói trên đã được trao tặng đến Sở Y tế, 16 bệnh viện tại Thành phố Hồ Chí Minh, bệnh viện dã chiến thu dung, điều trị COVID-19, 8 đơn vị hành chính tại thành phố, các Ban trị sự Giáo hội Phật giáo một số địa phương tại thành phố và các tỉnh khác. Đặc biệt, vào tháng 12/2021, mặc dù Chùa Quan Âm Đông Hải ở Sóc Trăng do thầy trụ trì vẫn chưa xây dựng xong (mới hoàn thành giai đoạn 1, tòa tăng xá 4 tầng) thì đã được sử dụng để làm nơi cách ly, điều trị COVID-19 cho tỉnh Sóc Trăng, và Quỹ Đạo Phật Ngày nay hỗ trợ toàn bộ chi phí.[27][28][29][30][31]

Về hỗ trợ Ấn Độ trong đợt cao điểm COVID-19, Chùa Giác Ngộ đã đóng góp cùng với Ban Văn Hóa Giáo hội Phật Giáo Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh và GHPGVN TPHCM hỗ trợ Ấn Độ 33 máy thở trị giá 3.4 tỷ đồng (trong tổng số tiền 3,4 tỷ đồng có sự đóng góp của chùa Giác Ngộ (1,8 tỷ đồng), Ban Văn hóa Giáo hội Phật giáo TPHCM (1,2 tỷ đồng), số tiền còn lại từ sự đóng góp của GHPGVN TPHCM).[32] Ngoài ra, Chùa còn tổ chức các hoạt động như hiến máu nhân đạo, hiến mô tạng cứu người - hiến xác cho y học, hỗ trợ kinh phí mổ tim cho trẻ em, các hoạt động phát triển giáo dục, hỗ trợ học bổng cho sinh viên, tăng - ni sinh...[33] Trong đợt cao điểm dịch COVID-19 tại Thành phố Hồ Chí Minh, với vai trò là Trưởng nhóm điều phối tình nguyện viên Phật giáo tham gia tình nguyện hỗ trợ phòng, chống dịch COVID-19 tại các bệnh viện dã chiến thầy đã kêu gọi được hơn 400 tình nguyện viên Phật giáo chia thành các đợt để tham gia hỗ trợ.[34][35]

Hoạt động văn hóa Phật giáo

Thích Nhật Từ đã thành lập Câu lạc bộ Văn nghệ Phật giáo năm 2002–2007, tập hợp giới văn nghệ sĩ tên tuổi trong nước, hướng về Phật pháp, sáng tác và biểu diễn các ca khúc, kịch bản Phật giáo. Ông là nhà biên tập và xuất bản hơn 100 CD, VCD, DVD về tân nhạc, cổ nhạc và tiếng thơ Phật giáo từ năm 2002 đến nay. Thích Nhật Từ đã viết cuốn sách Phật Tích Ấn Độ và Nepal. Chính cuốn sách này là nguồn cảm hứng khiến đoàn làm phim VTC1, Truyền hình Cáp và Đài Truyền hình Việt Nam đã lên đường cùng Thượng tọa Thích Nhật Từ sang Ấn Độ làm phim ký sự.[36][37]

Tác phẩm nổi bật

Ngày 22 tháng 2 năm 2000, khi còn là nghiên cứu sinh tiến sĩ triết học tại Ấn Độ, Thích Nhật Từ đã thiết kế và cho ra mắt trang web Đạo Phật ngày nay.[38] Vào năm 2003, Thích Nhật Từ làm chủ nhiệm và sản xuất chương trình âm thanh hóa Đại Tạng kinh Việt Nam và Sách nói Phật giáo.

Để giúp giới trẻ và giới trí thức tìm hiểu đạo Phật một cách thuyết phục, Thích Nhật Từ còn là tổng biên tập và xuất bản Tủ sách Đạo Phật Ngày Nay và trên 100 CD, VCD, DVD tân nhạc, cổ nhạc và thơ Phật giáo.[39][40] Ông cũng là tác giả, soạn giả, dịch giả của nhiều tác phẩm Phật học và gần hàng trăm bài pháp thoại đủ mọi chuyên đề.[41] Hiện sư là Tổng biên tập của Tam tạng thánh điển Phật giáo Việt Nam, thuộc Viện nghiên cứu Phật học Việt Nam.

Vai trò trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam (2017–2022)

  1. Ủy viên Hội đồng Trị sự GHPGVN
  2. Phó Ban Phật giáo quốc tế Trung ương GHPGVN
  3. Phó Ban Giáo dục Phật giáo Trung ương GHPGVN
  4. Phó Ban Hoằng pháp Trung ương GHPGVN
  5. Phó Ban Từ thiện xã hội Trung ương GHPGVN
  6. Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Phật học Việt Nam
  7. Phó viện trưởng thường trực Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM[42]
  8. Ủy viên Thường trực GHPGVN TP.HCM.

Vai trò trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam (2022–2027)

  1. Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN[43]
  2. Phó Ban Thường trực Ban Phật giáo quốc tế Trung ương GHPGVN[44]
  3. Phó Viện trưởng – Tổng thư ký Viện nghiên cứu Phật học Việt Nam[45]
  4. Phó Ban Giáo dục Phật giáo Trung ương GHPGVN[46]
  5. Phó Trưởng ban Ban Trị sự kiêm Trưởng ban Phật giáo quốc tế Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh[47]
  6. Phó viện trưởng Thường trực Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM[48]

Chú thích

Liên kết ngoài