Tiếng Kurd

Tiếng Kurd (Kurdî, کوردی) là một dãy phương ngữ gồm các phương ngữ và ngôn ngữ liên quan đến nhau được nói bởi người KurdTây Á. Tiếng Kurd bao gồm ba nhóm phương ngữ gọi là Bắc Kurd (Kurmanji), Trung Kurd (Sorani), và Nam Kurd (Palewani). Một nhóm các ngôn ngữ Iran phi Kurd, gọi là nhóm ngôn ngữ Zaza–Gorani, cũng được nói bởi vài triệu người Kurd.[4][5][6][7] Nghiên cứu năm 2009 ước tính rằng có từ 8 đến 20 triệu người bản ngữ tiếng Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ.[8] Đa số người Kurd nói tiếng Bắc Kurd ("Kurmanji").[9][10]

Tiếng Kurd
Kurdî / کوردی
Sử dụng tạiThổ Nhĩ Kỳ, Iraq, Iran, Syria, Armenia, Azerbaijan, Gruzia
Khu vựcKurdistan, Tiểu Á, Kavkaz, Khorasan
Tổng số người nóiKhoảng 20–30 triệu[1]
Dân tộcNgười Kurd
Phân loạiẤn-Âu
Phương ngữ
Bắc Kurd (Kurmanji)
Trung Kurd (Sorani)
Nam Kurd (Palewani)
Hệ chữ viếtĐang sử dụng:
Bảng chữ cái Hawar (Latinh; dùng chủ yếu tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria)
Chữ Sorani
(chữ Ba Tư-Ả Rập; dùng chủ yếu tại Iraq và Iran)
Không dùng nữa:
Chữ Kirin (các vùng lãnh thổ cựu Xô Viết)
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại
 Iraq
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1ku
ISO 639-2kur
ISO 639-3tùy trường hợp:
ckb – Trung Kurd
kmr – Bắc Kurd
sdh – Nam Kurd
Glottologkurd1259[3]
Linguasphere58-AAA-a (North Kurdish incl. Kurmanji & Kurmanjiki) + 58-AAA-b (Central Kurdish incl. Dimli/Zaza & Gurani) + 58-AAA-c (South Kurdish incl. Kurdi)
Bản đồ khu vực nói tiếng Kurd tại Trung Đông
Phân bố địa lý của tiếng Kurd và những ngôn ngữ Iran khác được nói bởi người Kurd
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Ngày nay, có hai nhóm phương ngữ tiếng Kurd chính được dùng trong văn viết, là tiếng Bắc Kurd ở miền bắc vùng Kurdistan và tiếng Trung Kurd ở xa hơn về phía đông và nam. Tiếng Trung Kurd, cùng với tiếng Ả Rập, là một trong hai ngôn ngữ chính thức của Iraq và trong tài liệu chính trị được gọi đơn giản là "tiếng Kurd".[11][12] Nền văn học tiếng Kurd hầu như chỉ tập trung vào thơ cho đến đầu thế kỷ 20 khi xuất hiện nhiều tác giả theo đuổi nhiều phong cách hơn.

Xem thêm

Tham khảo

Liên kết ngoài