Ahmadiyya
D Ahmadiyya (احمدیہ) isch e Glaubensgmeinschaft, wo dr Mirza Ghulam Ahmad 1889 z Indie as islamischi Bewegig gründet het und 1901 under däm Name in die offizielle Zensusliste vo dr britisch-indische Regierig het lo iidräge. D Ahmadiyya git vor, ass ihre Name nit vom Gründer, sondern vom Mohammed agleitet isch,[1][2] won er im Koranvärs 61:6 as Ahmad vom Isa ibn Maryam bezeichnet und as e Nochfolger akündigt wird.[3][4] In ihrer Namensgäbig wird d Absicht vo dr Ahmadiyya dütlig, an die früehji Ziit in dr Verkündig vom Mohammed azchnüpfe.[5] Dr Gründer vo dr Ahmadiyya het mit siiner pazifistische Haltig dr friidlig Charakter vo siiner Mission bedont, wo dr Ufdrag haig, die ursprüngligi Lehr vom Islam wider härzstelle.[6] Us soziologischer und religionsgschichtliger Sicht het d Ahmadiyya nit wenig mit de Bahai gmeinsam, mit em Underschiid, ass sich d Ahmadiyya wiiterhii as Deil vom Islam gseht, was vo Muslime deilwiis heftig bestritte wird.[7] Si het sich 1914 in d Undergruppe Ahmadiyya Muslim Jamaat (AMJ) und Ahmadiyya Anjuman Ischat-i-Islam Lahore (AAIIL, dütsch: Lahore Ahmadiyya-Bewegig für d Verbreitig vom Islam) ufdeilt
Lehr
D Lehr vo dr Ahmadiyya basiert uf em Koran, dr Hadith und dr Sunna.[8] Drnäbe hai d Schrifte vom Gründer vo dr Ahmadiyya-Bewegig, vom Mirza Ghulam Ahmad, grossi Bedütig, won er sich din kritisch mit islamische und hinduistische Glehrte und christlige Missionär usenandersetzt. D Lehrmeinig vo dr Ahmadiyya wiicht hauptsächlig in dr Christologii (Jesus in Indie), dr Rolle vom Mahdi, dr Dschihad, dr Stellig vom Mirza Ghulam Ahmad und in dr Behandlig vo dr Apostasii vom islamische Mainstream ab. Bsundrigs d Auffassig, ass dr Dschihad mit zivile Mittel sött gfüehrt wärde und d Ablehng, am bewaffnete Unabhängigkeitskampf vo Indie deilznäh, het dr Ahmadiyya d Findschaft vo andere islamische Gruppe iidrait und d Verdächtigung, dr Mirza Ghulam Ahmad siig e britische Agänt.[9]
| Glaubenssatz | Islamischi Orthodoxii | Lahore Ahmadiyya-Bewegig | Ahmadiyya Muslim Jamaat |
|---|---|---|---|
| D Wiiderkunft Isa ibn Maryams | In de „Letzte Däg“ wird dr Jesus liibhaftig vom Himmel abestiige. | Dr Jesus wird nit liibhaftig wiidercho. D Bricht über siini Wiiderkumft si allegorisch z verstoh und beziehn sich uf e Mirza Ghulam Ahmad. | |
| Er wurd „östlig vo Damaskus“ uf e Minarett abestiige. | D Prophezeiige vom zweite Cho vom Jesus isch in dr Person vom Mirza Ghulam Ahmad erfüllt worde. As Zeiche für die Erfüllig isch s „Wiisse Minarett“ z Qadian baut worde, wo östlig vo Damaskus liit. | ||
| Dr Abschluss vom Prophetedum | Dr Mohammed isch „Siigel vo de Prophete“ خاتم النبيين / ḫātam an-nabiyyīna | ||
| Dr Usdruck „Siigel vo de Prophete“ im Koran bedüti, ass dr Mohammed dr letzt Prophet siig. | Dr Mohammed isch dr letzti Prophet. | Dr Mohammed isch dr „grössti“ und „besti“ Prophet, nit aber dr „letzti“ Prophet. Er het s Prophetedum zur Perfektion brocht und s religiöse Gsetz (Koran) abgschlosse. | |
| Drotzdäm schliesst das es Wiidererschiine vom ene „alte“ Prophet nit us, z. B. d Wiiderkumft vom Jesus in de „Letzte Däg“. | Kei Prophet, weder e neue non en alte, cha noch im cho. | Prophete noch em Mohammed müesse siiner Sunna (Bispil) und Hadith (Botschaft) folge. Si müesse dr Stämpel vom Mohammed (Siigel) dräge, dörfe kei neus Gsetz (Koran) bringe und chönne ihn nit in Perfektion überdräffe.[10] | |
| Dr Mirza Ghulam Ahmad siig dr Mudschaddid (Erneuerer) vom 14. Islamische Johrhundert, aber kei Prophet.[11] | Dr Mirza Ghulam Ahmad isch dr Mudschaddid (Erneuerer) vom 14. Islamische Johrhundert und e Prophet, wo im Mohammed underordnet isch.[12] | ||
| Dschihad | Dr (chriegerisch) Dschihad isch prinzipiell au hüte no möglig. Traditionell wird dä Dschihad vom Emir-al-Muminin, em Füehrer vo de Gläubige, usgrüeft. Mit dr Abschaffig vom osmanische Kalifat und dr Errichdig vo de Nationalstaate in dr islamische Wält isch das in dere Form nümme möglig. | Dr Mirza Ghulam Ahmad het s Rächt für ufghobe erklärt, us Glaubensgründ zur Waffe z grife. Es ghört zu de Prophezeiigen über s Erschiine vom Messias, ass er dr (religiös begründeti) bewaffneti Dschihad wurd abschaffe.[13] | |
| Hüte sött d Usrüefig vom Dschihad wohrschiinlig under „Psychologischer Chriegsfüehrig“ verbuecht wärde. D Vorstellige über d Vorussetzige für e Dschihad variiere stark. | Hüte stoht Muslime, wo verfolgt und underdruckt wärde, d Möglichkeit offe, uszwandere und e Gebiet z finde, wo si in Friide chönne läbe. Dr bewaffneti Dschihad isch vom Dschihad vom Argumänt abglöst worde.[14] Noch eme Hadith isch „d Dinte vom Glehrte wärtvoller as s Bluet vom e Märtyrer“. | ||
| Apostasii | Apostasii gültet as strofbars Verbräche. | D Religionsfreiheit wo im Koran gwährt wird (Koran 2:256, 18:30), gültet ohni Iischränkig. Für d Ufgob vom islamische Glaube oder für e Überdritt zun ere andere Religion git s keini (irdische) Strofe.[15] | |
Nowiis
 | Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Ahmadiyya“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |