Chemisches Element

Chemischi Eliment sind Stoff wo sich chemisch nüme witer lo zerlege lönd.

Si bestönd nu us Atom wo mit glichige Aazahl vo Protone zämegsetzt sind. Wie die chemische Verbindige ghöret si zu de Rainstoff, wo physikalisch nüme witer zerlait werde chönet, im Gegesatz zude Stoffgmisch. D Eliment werdet noch de Chernladigszahl (Ornigszahl) und de Elektronenkonfiguration vo irne Atom im Periodesystem vode Eliment (PSE) in Gruppe und Periode agornet. Da Periodesystem isch vom Russ Dmitri Iwanowitsch Mendelejew im Johr 1869 usgschafe worde.

D Element werdet miteme Chürzel vo aim oder zwe Buechstabe (zB. Cu = Chupfer) kennzaichnet, wobi ide Regle de latinisch Name d Vorlag bildet (Fe = Ferrum / Ise).

Chernladigszahl und Masse

De Grund werum d Massezahl nöd exakt s Villfachi vo de Masse vom Wasserstoffatom isch, well d Protone und d Neutrone, wo de Haupttail vo de Masse bildet, nöd ganz gnau glich schwer sind.

Natürlichi Eliment bestönd usere Mischig vo Atom mit unterschidliche Neutronezahl (Isotop), wobi maistens i de Natur ai Isotop überwiegt.

Rain- und Mischeliment

De Chern vom Wasserstoffatom bestoht fast immer us aim Proton. Wasserstoff mit emene Proton und emene Neutron im Chern (Deuterium) chunnt ide Natur imene Atail vo 0,015 % vor.

De Heliumchern bestoht us zwai Protone und zwai Neutrone. S git aber au Heliumchern mit zwai Protone und nu aim Neutron. De Aatail vo dem im natürliche Helium isch gad nume 0,000137 %.

En Eliment wo us nu aim Isotop bestoht haisst Raineleiment sus aber Mischelement.

D Entstehig vo de Eliment

Bim Urchnall sind die liechte Eliment Wasserstoff (öppe 75%) und Helium (öppe 25%) entstande, zäme mit ere munzige Mengi vo Lithium und Beryllium.

Die schwerere Eliment sind im Weltall dur Chernreaktion/Chernfusion i de Sterne entstande. Die maiste Sterne schaffets bis zum Cholesteoff, die schwerere bis zum Ise. Die Eliment wo no schwerer sind als Ise entstönd erst im End vomene Stern. Inere Supernova werdet denn die Eliment is All use gschlüderet.

Alfabetischi Liste vode chemische Eliment

NameChemisch SymbolOrdnigszahlmolari Masse (g/mol)Dichti bi 20 Grad CelsiusSchmelzpunkt (°C)Südepunkt (°C)EntdeckigsjohrEntdecker
ActiniumAc89227,027810,07 kg/l104731971899Debierne
Aluminium, AluAl1326,9815392,70 kg/l660,524671825Ørsted
AmericiumAm95243,061413,67 kg/l99426071944Seaborg
Antimon (lat. Stibium)Sb51121,756,69 kg/l630,71750prähistorischunbekannt
ArgonAr1839,9481,66 g/l-189,4-185,91894Ramsay und Rayleigh
ArsenAs3374,921595,72 kg/l613(Sublimation)ca. 1250Albertus Magnus
AstatAt85209,98713023371940Corson, MacKenzie und Segrè
BariumBa56137,3273,65 kg/l72516401808Davy
BerkeliumBk97247,070313,25 kg/l9861949Seaborg
BerylliumBe49,0121821,85 kg/l127829701797Vauquelin
Blai (lat. Plumbum)Pb82207,211,34 kg/l327,51740prähistorischunbekannt
BohriumBh107262,12291976Oganessian
BorB510,8112,46 kg/l230025501808Davy und Gay-Lussac
BromBr3579,9043,14 kg/l-7,358,81826Balard
CadmiumCd48112,4118,64 kg/l3217651817Stromeyer und Hermann
CaesiumCs55132,905431,90 kg/l28,46901860Kirchhoff und Bunsen
CalciumCa2040,0781,54 kg/l83914871808Davy
CaliforniumCf98251,079615,1 kg/l9001950Seaborg
Cer, ZerCe58140,1156,77 kg/l79832571803von Hisinger, Berzelius und Klaproth
ChlorCl1735,45272,95 g/l-101-34,61774Scheele
Cholestoff (lat. Carbonium)C612,0113,51 kg/l35504827prähistorischunbekannt
Chupfer (lat. Cuprum)Cu2963,5468,92 kg/l1083,52595prähistorischunbekannt
ChromCr2451,99617,14 kg/l185724821797Vauquelin
CoperniciumCn1122771996GSI
CuriumCm96247,070313,51 kg/l134031101944Seaborg
DarmstadtiumDs1102691994GSI
DubniumDb105262,11381967/70Flerow oder Ghiorso
DysprosiumDy66162,58,56 kg/l140923351886Lecoq de Boisbaudran
EinsteiniumEs99252,08298601952Seaborg
ErbiumEr68167,269,05 kg/l152225101842Mosander
EuropiumEu63151,9655,25 kg/l82215971901Demaçay
FermiumFm100257,09511952Seaborg
FluorF918,99840321,58 g/l-219,6-188,11886Moissan
Fosfor (lat. Phosphorus)P1530,9737621,82 kg/l44 (P4)280 (P4)1669Brandt
FranciumFr87223,0197276771939Perey
GadoliniumGd64157,257,89 kg/l131132331880de Marignac
GalliumGa3169,7235,91 kg/l29,824031875Lecoq de Boiskaudran
GermaniumGe3272,615,32 kg/l937,428301886Winkler
Gold (lat. Aurum)Au79196,9665419,32 kg/l1064,42940prähistorischunbekannt
HafniumHf72178,4913,31 kg/l215054001923Coster und de Hevesy
HassiumHs1082651984GSI
HeliumHe24,0026020,17-272,2-268,91895Ramsay, Crookes, Cleve und Langlet
HolmiumHo67164,930328,78 kg/l147027201878Delafontaine und Soret
IndiumIn49114,827,31 kg/l156,220801863Reich und Richter
JoodI53126,904474,94 kg/l113,5184,41811Courtois
IridiumIr77192,2222,65 kg/l241041301803Tennant
Ise (lat. Ferrum)Fe2655,8477,87 kg/l15352750prähistorischunbekannt
KaliumK1939,09830,86 kg/l63,77741807Davy
KobaltCo2758,93328,89 kg/l149528701735Brandt
KryptonKr3683,83,48 g/l-156,6-152,31898Ramsay und Travers
Kwecksilber (lat. Hydrargyrum)Hg80200,5913,55 kg/l-38,9356,6prähistorischunbekannt
LanthanLa57138,90556,16 kg/l92034541839Mosander
LawrenciumLr103260,105316271961Ghiorso
Lithium, LiziumLi36,9410,53 kg/l180,513171817Arfwedson
LutetiumLu71174,9679,84 kg/l165633151907von Welsbach, James und Urbain
MagnesiumMg1224,3051,74 kg/l648,811071828Bussy
ManganMn2554,938057,44 kg/l124420971774Gahn
MeitneriumMt1092661982GSI
MendeleviumMd101258,09861955Seaborg
MolybdänMo4295,9410,28 kg/l261755601778Scheele
NatriumNa1122,9897680,97 kg/l97,88921807Davy
NeodymNd60144,247,00 kg/l101031271895von Welsbach
NeonNe1020,17970,84 g/l-248,7-246,11898Ramsay und Travers
NeptuniumNp93237,048220,48 kg/l64039021940McMillan und Abelson
NickelNi2858,698,91 kg/l145327321751Cronstedt
NiobNb4192,906388,58 kg/l246849271801Hatchet
NobeliumNo102259,10091958Seaborg
OsmiumOs76190,222,61 kg/l304550271803Tennant
PalladiumPd46106,4212,02 kg/l155231401803Wollaston
PlatinPt78195,0821,45 kg/l177238271557Scaliger
PlutoniumPu94244,064219,74 kg/l64133271940Seaborg
PoloniumPo84208,98249,20 kg/l2549621898Curie
PraseodymPr59140,907656,48 kg/l93132121895von Welsbach
PromethiumPm61146,91517,22 kg/l108027301945Marinsky, Glendenin und Coryell
ProtactiniumPa91231,035915,37 kg/l155440301917Fajans, Göring,Hahn und Meitner
RadiumRa88226,02545,50 kg/l70011401898Marie und Pierre Curie
RadonRn86222,01769,23 g/l-71-61,81900Dorn
RheniumRe75186,20721,03 kg/l318056271925Noddack, Tacke und Berg
RhodiumRh45102,905512,41 kg/l196637271803Wollaston
RoentgeniumRg1112721994GSI
RubidiumRb3785,46781,53 kg/l396881861Bunsen und Kirchhoff
RutheniumRu44101,0712,45 kg/l231039001844Claus
RutherfordiumRf104261,10871964/69Flerow oder Ghiorso
SamariumSm62150,367,54 kg/l107217781879Lecoq de Boisbaudran
ScandiumSc2144,955912,99 kg/l153928321879Nilson
Schwefel (lat. Sulfur)S1632,0662,06 kg/l113444,7prähistorischunbekannt
SeaborgiumSg106263,11821974Flerow und Oganessian
SelenSe3478,964,82 kg/l2176851817Berzelius
Silber (lat. Argentum)Ag47107,868210,49 kg/l961,92212prähistorischunbekannt
SiliziumSi1428,08552,33 kg/l141023551824Berzelius
Stickstoff (lat. Nitrogenium)N714,006741,17 g/l-209,9-195,81771Scheele
StrontiumSr3887,622,63 kg/l76913841798Klaproth
Suurstoff (lat. Oxygenium)O815,99941,33 g/l-218,4-182,91774Priestley und Scheele
TantalTa73180,947916,68 kg/l299654251802Ekeberg
TechnetiumTc4398,906311,49 kg/l217250301937Perrier und Segrè
TellurTe52127,66,25 kg/l449,69901782von Reichenstein
TerbiumTb65158,925348,25 kg/l136030411843Mosander
ThalliumTl81204,383311,85 kg/l303,614571861Crookes
ThoriumTh90232,038111,72 kg/l175047871829Berzelius
ThuliumTm69168,934219,32 kg/l154517271879Cleve
TitanTi2247,884,51 kg/l166032601791Gregor und Klaproth
UnunhexiumUuh1162892000
UnunoctiumUuo118
UnunpentiumUup1152882006
UnunquadiumUuq1142891999
UnunseptiumUus117
UnuntriumUut1132872006
UranU92238,028918,97 kg/l1132,438181789Klaproth
Vanadium, VanadinV2350,94156,09 kg/l189033801801del Río
Wasserstoff (lat. Hydrogenium)H11,007940,084 g/l-259,1-252,91766Cavendish
Wismuet (lat. Bismutum)Bi83208,980379,80 kg/l271,415601540Agricola
WolframW74183,85 g/mol19,26 kg/l340759271783Fausto und Juan de Elhuyar
XenonXe54131,294,49 g/l-111,9-1071898Ramsay und Travers
YtterbiumYb70173,046,97 kg/l82411931878de Marignac
YttriumY3988,905854,47 kg/l152333371794Gadolin
ZinggZn3065,397,14 kg/l419,6907prähistorischunbekannt
Zinn (lat. Stannum)Sn50118,717,29 kg/l2322270prähistorischunbekannt
ZirkonZr4091,2246,51 kg/l185243771789Klaproth

Literatur

  • Lucien F. Trueb: Die chemischen Elemente. Ein Streifzug durch das Periodensystem. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 2005, ISBN 3-7776-1356-8

Weblinks

 Commons: Chemisches Element – Sammlig vo Multimediadateie