Flusssüsteem
E Flusssüsteem (au Flussnetz) bestoot us eme Hauptfluss und alle sine diräkten und indiräkte Nääbeflüss. S Flusssüsteem bechunnt mäistens dr Naame vom Hauptfluss über (zum Bischbil s Flussüsteem vom Rhii oder vom Amur).
Em Gebiet, wo vom Flusssüsteem entwässeret wird, säit mä Iizugsgebiet und sine Gränze Wasserschäide.
Gschicht und Forschig
D Usbildig und Verzwiigig vo Flusssüsteem isch vo groossem Inträsse für alli Forscher und Entdecker gsi, aber erst im 20. Joorhundert het mä die existierende Flussnetz wüsseschaftlig afo undersueche und iidäile. E Mäilestäi in dr Gschicht vo dr wüsseschaftlige Bedrachdig vo Flusssüsteem isch d Veröffentligung vom Robert Elmer Horton im Joor 1945 gsi.[1] Dr Horton het d Organisazioon vo Flusssüsteem undersuecht und het e Räije vo Richtlinie ufgstellt, wo as Hortonsches Ordnigssüsteem bekannt worde si.[2] D Iidäilig, wo hüte verwändet wird, goot uf si Süsteem zrugg, und daas isch in de 1950er Joor vom Arthur Newell Strahler ergänzt worde.[3] D Bezäichnig vo de äinzelne Grundrissmuster stammt vom Emilie R. Zernitz us em Joor 1932.[4]
Tüpe vo Flusssüsteem
Flusssüsteem wärde noch dr Geometrii vo de Flusslöif, wo drzueghööre, in verschidnigi Haupttüpe iidäilt. Die Tüpe si:[5]
- s parallele Flussnetz
- s radiale Flussnetz
- s dendritische Flussnetz
- s rächtwingglige Flussnetz
- s spalierartige (appalachische) Flussnetz
- s chaotische Flussnetz
Die grösste Flusssüsteem
In dr Vergangehäit
S grösste Flusssüsteem vo Westöiropa isch noch em aktuelle Stand vo dr Forschig wäärend em Duefstand vom Meeresspiegel in dr Iiszit s Flusssüsteem vom Rhii gsi, wo au d Themse und d Seine drzue ghöört häi, und wo wenn s nordische Inlandiis sich gstaut het, über s Gebiet vom Ermelkanal, wo denn droche glääge isch, in Atlantik abgflosse isch.
Noch ere Hüpothese chönnti s grösste Flusssüsteem uf dr Wält en Uramazonas gsi si, wo uf em Superkontinänt Gondwana gflosse isch und wo dä usenanderbroche isch, sich in d Flusssüsteem vom Niger und vom hütige Amazonas ufgspaltet het.
Hütigi Flusssüsteem
| Naame vom Hauptfluss | Lengi (km) | Iizugs- gebiet (km²) | Abfluss am Maximalpunkt (m³/s) |
|---|---|---|---|
| Afrika | |||
| Kongo | 4.835 | 3.730.000 | 40.000 |
| Nil (dr lengst Fluss uf dr Wält) | 6.671 | 3.255.000 | 2.800 |
| Niger | 4.184 | 2.262.000 | 6.500 |
| Sambesi | 2.574 | 1.333.000 | 7.070 |
| Oranje | 2.160 | 973.000 | 800 |
| Okavango | 1.700 | 721.000 | 475[6] |
| Amerika | |||
| Amazonas (dr wasserriichst Fluss uf dr Wält) | 6.448 | 6.112.000 | 209.000 |
| Mississippi | 6.051 | 2.981.000 | 18.400 |
| Río Paraná | 3.998 | 2.583.000 | 17.300 |
| Mackenzie | 4.260 | 1.743.000 | 10.300 |
| Nelson River | 2.671 | 1.093.000 | 3.500 |
| Sankt-Lorenz-Strom[7] | 3.058 | 1.050.000 | 10.000 |
| Orinoco | 3.010 | 954.000 | 35.000 |
| Yukon | 3.120 | 854.700 | 6.430 |
| Rio São Francisco | 3.199 | 618.000 | 3.300 |
| Asie | |||
| Ob | 5.410 | 2.972.000 | 13.000 |
| Jenissej | 5.940 | 2.554.000 | 19.600 |
| Lena | 4.400 | 2.306.772 | 17.100 |
| Meghna[8] | 3.411 | 1.954.000 | 36.000 |
| Amur | 4.444 | 1.930.000 | 11.000 |
| Jangtse | 6.380 | 1.722.000 | 32.000 |
| Schatt al-Arab | 3.596 | 1.125.000 | 1.500 |
| Indus | 3.180 | 1.082.000 | 7.200 |
| Ganges | 2.511 | 1.016.000 | 13.000 |
| Huang He („Gääl Fluss“) | 4.845 | 945.000 | 2.100 |
| Mekong | 4.500 | 805.000 | 16.000 |
| Brahmaputra (Im Underlauf Jamuna) | 2.900 | 651.334 | 20.000 |
| Australie | |||
| Murray | 3.672 | 1.050.000 | 770 |
| Öiropa | |||
| Wolga | 3.534 | 1.411.000 | 8.100 |
| Donau | 2.888 | 796.000 | 7.100 |
| Dnjepr | 2.285 | 532.000 | 1.700 |
| Ural[9] | 2.428 | 244.000 | 475 |
| Rhii | 1.235 | 218.300 | 2.450 |
Fuessnoote
Litratuur
- Frank Ahnert: Einführung in die Geomorphologie. 1. Auflage. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 1996, ISBN 3-8252-8103-5, S. 260 ff.
Weblingg
 | Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Flusssystem“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |