Völkerbund

Dr Völkerbund isch e grossi internazionali, zwüschestaatlechi Organisazioon gsi, wo me z Versailles anne 1919 gründet het und wo anne 1920 an irem Sitz z Gämf i dr Schwiiz mit dr Arbet agfange het.

Völkerbund VB
D Faane vom Völkerbund
D Mitgliidstaate vom Völkerbund und iiri abhängige Gebiet, d Völkerbundmandaat (orangsch) und d Nitmitgliider (grau)
Änglische Name	League of Nations
Französische Name	Société des Nations
Sitz vo de Organ	Gämf, Schweiz Schwiz
Generalsekretär	Vereinigtes Konigreich Eric Drummond (1920–1933) Frankreich Joseph Avenol (1933–1940) Italien Seán Lester (1940–1946)
Mitglidstaate	58
Amts- un Arbetssproche	Änglisch, Franzöösisch
Gründig	10. Januar 1920
Uflösig	18. April 1946

Es isch nach em Eerschte Wältchrieg gsi, wo dr amerikanisch Presidänt Thomas Woodrow Wilson gseit het, so öppis Schlimms dörf s nümme gää und drum müesste d Länder vo dr ganze Wält in ere grosse Tachorganisazioon zämeschaffe. Uf dr Fridensversammlig z Versailles isch d Satzig vom Völkerbund agnoo worde. Drinne stoot, d Länder selle guet zämeschaffe, bi Komflikt zämen e Löösig finde und wenn s Chrieg söti gää dämm Land, wo agryffe wurdi, go hälfe.

Füren Arbetsort vom Völkerbund het me d Stadt Gämf usglääse, wo i dr nöitrale Schwiiz isch. Drum het men em au öppe Gämfer Liga gseit. D Büro vom Völkerbund sind z’eerscht im Palais Wilson gsi, bis 1936 dr gross Komplex vom Völkerbundpalascht fertig gsi isch.

D Organisazioon het die Orgaan gha:

• d Völkerbundversamlig
• dr Völkerbundsroot
• dr Presidänt
• s Gäneralsekretariat
• s Verwaltigsgricht vom Völkerbund

Es sind nit alli Länder vo dr Wält em Völkerbund byträtte. Frankrych isch bi de Gründigsmitglider gsi, d Schwiiz isch 1920 und Düütschland, also dozmol d Weimarer Republik, isch 1926 drzue cho. Teil Länder sind mit dr Zyt us em Bund wider uusträtte, für s Dütsche Rych isch das de facto, wie me seit, anne 1933 gsi, d Sowjetunion, wo 1934 drzue choo isch, het me 1939 uusgschlosse.

Wo 1945 d UNO gründet und drfür dr Völkerbund anne 1946 uufglööst worden isch, het die nöi Wältorganisazioon dr bishärig Völkerbundpalascht übernoo und z Gämf iren öiropäisch Hauptsitz ygrichtet.