Gobyerno kan Filipinas
An gobyerno kan Filipinas (Filipino: Pamahalaan ng Pilipinas) igwa nin tulong interdependent na sangay, an lehislatura, ehekutibo, asin hudikatura. Piggogobyernohan an Filipinas kan estadong yunitaryo sa irarom kan presidensyal representatibo asin demokratikong konstitusyonal na republika na kun saen an presidente iyo an pamayo kan estado asin pamayo kan gobyerno kan nasyon sa laog kan multi-partidong sistema.
An poder kan tulong sangay vested kan Konstitusyon kan Filipinas sa minasunod: Lehislaturang poder vested sa duwang kamara Kongreso kan Filipinas—an Senado iyo an itaas na kamara asin an Kamara de Representantes iyo an hababang kamara.[1] An ehekutibong poder pigsasagibo kan gobyerno sa irarom kan liderato kan presidente. An hudikaturang poder vested sa mga korte, na an Korte Suprema kan Filipinas iyo an pinakahalangkaw na lawas nin hudikatura.
Gobyerno lokal
| Local government hierarchy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Igwa an Filipinas nin apat na pangenot na klase nin elihidong administratibong dibisyon, parating pinagsararo bilang local government units (LGUs). Sinda, poon sa pinakahalangkaw pasiring sa pinakahababang dibisyon:
- Awtonomo asin administratibong rehiyon
- Probinsya asin independent cities
- Municipalities asin component cities
- Barangay
Rehiyon
An Rehiyon iyo an pinakahalangkaw na administratibong dibisyon kan Filipinas, sa pangenot piggamit tanganing ikoordinar an pagpaplano asin iorganisar an nasyunal na serbisyo. An administratibong rehiyon bakong mga gobyerno lokal na yunit alagad sinda kompwesto sinda nin nagkapirang yunit nin gobyerno lokal. Meanwhile, an mga awtonomong rehiyon iyo an rehiyon na igwa nin kontrol sa saindang paggogobyerno, kultura, asin ekonomiya. An 1987 Konstitusyon solamenteng nagtotogot para sa pagtogdas kan duwang awtonomong rehiyon, saro sa Cordilleras kan Luzon asin an saro pa sa Muslim Mindanao; sa presente, solamenteng an huri iyo an nag-eeksistir, na an dati nagdadanay na administratibong dibisyon.
Bangsamoro
An Bangsamoro iyo an awtonomong rehiyon na namumugtak sa Mindanao. Inistabilisar kaidtong 2019, an rehiyon rinibayan an Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao. An rehiyon igwa nin rehiyonal na sistemang parlamentaryo na suhay sa nasyunal na sistemang presidensyal. An saiyang sangay na ehekutibo pinamamayuhan kan rehiyonal na primer ministro, an Konseho kan Lider, asin kan Gabinete kan Bangsamoro. An saiyang sangay na lehislatura iyo an unicameral Bangsamoro Parliament. An rehiyon igwa man nin sistemang hudikatura na naggagamit nin Sharia.
Konsehal kan lokal na lehislatura
- Sangguniang Panlalawigan (Provincial Council)
- Sangguniang Panlungsod (City Council)
- Sangguniang Bayan (Municipal Council)
- Sangguniang Barangay (Barangay Council)
Mga opisyal kan gobyerno lokal
- Provincial governor
- Provincial vice governor
- City/Municipal mayor
- City/Municipal vice mayor
- Barangay captain
