Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Япалалăх (пĕлтерĕшсем) пăхăр.Япалалăх — матери хорми, уйпа танлаштарса пăхсан, тӳлек йывăрăшĕ пур.
Япалалăх пĕрчĕсенчен тытăнса тăрать, вĕсем хушшинче тăтăшах электронсем, протонсем тата нейтронсем тĕл пулаççĕ. Юлашки иккĕшсем атом тĕшшисене, пурĕ те пĕрле — атомсене, молекулăсене, кристаллсене т. ыт. тăваççĕ
Биологире Япалалăх — клетка органелли шутне кĕрекен организм тĕртĕмне тăвакан матери хорми.
Япалалăх — матери хорми, уйпа танлаштарсан, йывăрăшĕ. Япалалăх пĕрчĕсенчен тытăнса тăрать, вĕсен хушшинче тăтăшах электронсем, протонсем тата нейтронсем. Иккĕ юлашкинчисем атом тĕшшисене, пурĕ те пĕрле — атомсене, молекулăсене, кристаллсене тата ытти объектсене тăваççĕ.
Уйăн, япалалăхпа танлаштарсан, вĕçĕмсĕрлĕхпе пахаланать; электромагнит, гравитаци, ядерлĕ вăйсен, тĕрлĕ элементарлă пĕрчĕсен хум уйĕсем пур.
Халĕ çутçанталăка тĕпчев йĕркипе япалалăхпа уйа пĕр тĕслĕтесе уйăрмаççĕ, вĕсем тĕрлĕ корпускула-хум (икĕ тĕслĕ?) пĕрлĕ çутçанталăк пулăмĕсем. Уйпа япалалăх тачă çыхăнăвне тĕпчени материал тĕнчин хормипе тытăмĕн пĕрлĕхне ăнлантарса парать.
Пĕр тĕслĕ япалалăхăн тачăлăхĕ — япалалăх йывăрăшне унăн калăпăшĕ çине пайлани — пур:
куунта ρ — япалалăхăн тачăлăхĕ, m — япалалăх йывăрăшĕ, V — япалалăх калăпăшĕ.
Физика уйĕсен çакăн пек тачăлăх çук.
Шаблон:Матери
 | Çак статьяра çăлкуç каçисене пĕлтермен. Информаци тĕрĕссине кăтартакан çăлкуç пулмалла, унсăрăн ăна кăларса пăрахма та пултараççĕ. Эсир çак статья валли сумлă çăлкуç тупса хушма пултаратăр. |
