Α.Π.Ο. Φωστήρας Ταύρου

Ίδρυση - τα πρώτα χρόνια

Το 1926 στην περιοχή των Νέων Σφαγείων, κατοπινό Δήμο Ταύρου, με ιδιοκτήτη τους τον Εμμανουήλ Μπενάκη και κατοίκους στην πλειοψηφία τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, ιδρύθηκε ένα ποδοσφαιρικό σωματείο ύστερα από απόφαση νεαρών ποδοσφαιρόφιλων προσφύγων. Μεταξύ άλλων ήταν οι: Σπ. Γιαλαμπίδης Γ. Βάβουλας, Θ. Βαφειάδης, Χ. Ε. Αποστολίδης, Βαφειάδης, Ι. Μαυρόπουλος, Κ. Μαυρόπουλος, Παναγ. Παπαδόπουλος, Γ. Αξαρλής, Στ. Μοσχίδης, Χρ. Χατζόπουλος, Γ. Ζαρίφης κ.ά. Γενικός αρχηγός και κινητήριος μοχλός του συλλόγου υπήρξε ο Γ. Βάβουλας, στον οποίο οφείλεται η ραγδαία ανάπτυξή του και η καθιέρωσή του ως βασικού αθλητικού σωματείου της συνοικίας. Εμπνευστής του ονόματος της ομάδας ήταν Χρ. Χατζόπουλος από την Κωνσταντινούπολη. Ίσως εμπνεύστηκε το όνομα από την ομώνυμη ομάδα Φωστήρ που υπήρχε στην Πόλη τη σεζόν 1923-24.^[6] Χρώματα του συλλόγου ορίστηκαν το κίτρινο και το μαύρο, που ήταν τα χρώματα του Βυζαντίου. Αρχικό έμβλημα του συλλόγου ήταν ο φοίνικας που αργότερα καταργήθηκε, διότι συνδέθηκε με το σύμβολο της Χούντας του 1967.

Ο πρώτος αγώνας του συλλόγου που αναφέρεται, έγινε στις 30 Ιανουαρίου 1927 με αντίπαλο τον Ατρόμητο Νεαπόλεως (Εξαρχείων) και έληξε 2-2. Αναφέρεται σχετικά:

"Εις το παρά τα Σφαγεία γήπεδον συνηντήθησαν αι ομάδες Ατρόμητος (Νεαπόλεως) και Φωστήρ (Σφαγείων). Μετά ένα ωραίον αγώνα ανεδείχθησαν ισόπαλοι με τέρματα 2-2. Εκ του Ατρομήτου διεκρίθησαν οι παίκται: κ. Τζονάκης, Καμπουρόπουλος, Γ. Αγγελάτος και Α. Μελανίτης εκ δε του Φωστήρος οι Βάφουλας και Μαρκόπουλος." ^[7]

Αρχικά δεν υπήρχε διοικητικό συμβούλιο και οι παίκτες αποτελούσαν και τη διοίκηση. Αργότερα δημιουργήθηκε Δ.Σ. και πρώτος πρόεδρος διετέλεσε ο Χαρ. Βαφειάδης από το 1927 ως τον Ιανουάριο του 1930 και την εποχή αυτή αριθμούσε περίπου 150 μέλη. Τον Βαφειάδη διαδέχτηκε στην προεδρία του συλλόγου ο Φ. Κατσίνας.

Μέχρι την επίσημη αναγνώρισή του και τη συμμετοχή του στα επίσημα πρωταθλήματα, αγωνίστηκε σε πλήθος φιλικών αγώνων με επίσημα και μη σωματεία της Αθήνας και του Πειραιά, κατά κύριο λόγο. Την πρώτη ομάδα του Φωστήρα, η οποία διατηρήθηκε σχεδόν ίδια ως τις αρχές της δεκαετίας του '30, αποτέλεσαν οι ποδοσφαιριστές: Σ. Λαδονικόλας, Ζαρίδης, Ι. Μαυρόπουλος, Οδ. Χριστοφίδης, Θ. Βαφειάδης, Γ. Αξαρλής, Σ. Ξανθόπουλος, Π. Παπαδόπουλος, Σ. Μοσχίδης, Θ. Βαφειάδης, Χαλβάς, Σαριγκούλης, Σ. Διαμαντόπουλος, Κ. Μαυρόπουλος, Γ. Περιβολαράκης.^[8] Το 1930 είχε προπονητή τον Πασχαλίδη. Η ομάδα αυτή σταδιακά δημιούργησε σπουδαία φήμη, καθώς ως το 1930 παρέμεινε αήττητη σε αγώνες με ανεπίσημους συλλόγους. Άρχισε να προσκαλείται και σε κοντινές περιοχές, όπως στη Χαλκίδα (όπου νίκησε τον πρωταθλητή της πόλης Ολυμπιακό με 4-3), στη Σαλαμίνα (όπου συνέτριψε την τοπική Ένωση Σαλαμίνας με 5-0) κ.ά. Το 1928 τερμάτισε στη 2η θέση σε τουρνουά ανεξαρτήτων μεταξύ 24 σωματείων. Ως το καλοκαίρι του 1930 που εντάχθηκε στην ΕΠΣΑ είχε πετύχει 32 νίκες, 3 ισοπαλίες και μόνο μία ήττα και είχε διαφορά 119-26 γκολ. Σε ορισμένες νίκες του πέτυχε εντυπωσιακά σκόρ, όπως με: Δόξα Κουκακίου 6-0, Εθνικό Κολωνού 6-3, Ακρίτες Δραπετσώνας 4-0, Πέρα Κλουμπ 5-0, Νίκη Πλάκας 6-3, Ένωση Πετραλώνων 3-0, Ένωση Χαλκηδόνας 4-1, Β΄ Απόλλωνα Αθηνών 3-1, Ένωση Νεαπόλεως 10-0, Ένωση Φιλαδέλφειας 5-0, Ένωση Θησείου 4-0, Νέος Αστήρ Περιστερίου 3-0 κλπ.

• Η Αθλητική Ένωση Νέων Σφαγείων: Βασικός ανταγωνιστής του Φωστήρα στη συνοικία ήταν η "Αθλητική Ένωση Νέων Ν. Σφαγείων" (Α.Ε.Ν.), από την οποία γνώρισε την πρώτη του ήττα το 1930 με 1-2, δεδομένου ότι ως τότε ήταν αήττητος. Η Α.Ε.Ν. ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1929 από τους αδερφούς Στέφανο, Νικόλαο και Παναγή Κρυσταλλίδη, τον Αντ. Αντωνιάδη και τον Ελευθ. Ιατρέλλη. Αμέσως δημιούργησε δικό της γήπεδο κανονικών διαστάσεων και άρχισε να δίνει αγώνες με άλλα ανεπίσημα σωματεία. Τη σεζόν 1929-30 πέτυχε 10 νίκες, 6 ισοπαλίες και 3 ήττες. Πιο εντυπωσιακή ήταν η νίκη της επί του Φωστήρα που ήταν αήττητος επί τρία χρόνια. Στη βασική ομάδα της Α.Ε.Ν. αγωνίζονταν οι Γ. Ζαρίφης (τερμ.), Κ. Μπακετατζής, Αλ. Καλαφάτης (οπισθ.), Ν. Λαζαράτος, Αντ. Πουλούδης, Ευάγγ. Φουρνάκης (μέσοι), Μ. Κρυσταλλίδης, Ν. Ελευθεριάδης, Ν. Βουτσάς, Ι. Σεραφειμίδης, Στυλ. Θράβαλος Γ. Σκαλίδης (κυνηγοί).^[9]

Άλλα τμήματα

Την πρώτη αυτή περίοδο διατηρούσε επίσης τα εξής αθλητικά τμήματα:

• Πινγκ πονγκ δωματίου.
• Ποδοσφαιρική ομάδα παίδων, τον λεγόμενο "Μικρό Φωστήρα".
• Ομάδα βόλεϊ θηλέων, με τις: Διονυσία Αξαρλή, Κ. Κολλιοπούλου, Ελ. Σουγιαντζή, Ελ. Κουτούλη, Βαρ. Πανά και Ν. Βαφειάδου.
• Ομάδα υδατοσφαίρισης ανδρών.
• Τμήμα εκδρομών, με 200 περίπου μέλη.
• Αθλητικό τμήμα (στίβου), το οποίο αντιμετώπιζε δυσκολίες, καθώς δεν διέθετε οργανωμένο γυμναστήριο.

Στην ΕΠΣΑ - οι πρώτες επιτυχίες

Ο Φωστήρ Νέων Σφαγείων το 1931 εντάχθηκε επίσημα στη δύναμη της Ε.Π.Σ. Αθηνών ως αναγνωρισμένο σωματείο και ξεκίνησε την επίσημη αγωνιστική του πορεία από το πρωτάθλημα Γ΄ Κατηγορίας τη σεζόν 1931-32.^[10] Πρώτος αγώνας επίσημου πρωταθλήματος στην ιστορία του ήταν με αντίπαλο την Α.Ε. Χαλανδρίου στο Χαλάνδρι στις 25 Οκτωβρίου 1931 για την πρεμιέρα του πρωταθλήματος της Γ΄ Κατηγορίας,^[11] όπου απέσπασε ισοπαλία με 2-2.^[12] Τη σεζόν 1938-39 κέρδισε την άνοδο στη Β΄ Κατηγορία της Ε.Π.Σ. Αθηνών, όπου αγωνίστηκε μέχρι και την τελευταία προπολεμική σεζόν 1940-41, που διακόπηκε λόγω του πολέμου. Άρχισε να δημιουργεί το θρύλο του στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, όταν εντάχθηκε εξαρχής στην Α΄ κατηγορία της Ε.Π.Σ. Αθηνών, όπου αγωνίστηκε συνεχώς όλη τη δεκαετία 1950-1960 με επιτυχία, με αντιπάλους την ΑΕΚ, τον Παναθηναϊκό, τον Απόλλωνα, τον Πανιώνιο, το Αιγάλεω, τον Αθηναϊκό, τον Ατρόμητο Περιστερίου κ.ά.

Ο «Φονεύς των γιγάντων»

Την πρώτη μεταπολεμική περίοδο στην ομάδα αγωνίζονταν οι: Σπύρος Γιαλαμπίδης, Σταμάτης Τσισκάκης, Δημητσάνας, Πιλάτος, Χατζηγιάννης, Μανταλόπουλος, Μπέμπης, Νεοφύτου, Μυλωνάκης, Φαμπρίτσης, Καπαρατζιάν, Τσαλαβούτας, Ρουμελιώτης, Δημητσάνας, Μαργαρίτης Ι & ΙΙ, Κυπριώτης, Κατσιλιέρης, Ματσάγγος, Παυλίδης, Εξαπηχίδης, Μπόμποτας κ.ά. Εκείνη την εποχή κατόρθωσε να διατηρηθεί στην Α΄ κατηγορία, αφού νικούσε τις μεγάλες ομάδες του πρωταθλήματος. Τότε ήταν που του δόθηκε το προσωνύμιο που διατηρεί ακόμα και σήμερα: "Φονεύς των γιγάντων". Την πρώτη αναφορά του προσωνυμίου αυτού έχουμε τον Ιούνιο του 1949, σε ένα ποίημα που απήγγειλε ο ειδικός γραμματέας του συλλόγου Μανίκας, στο αποχαιρετιστήριο γλέντι της σεζόν ενώπιον εβδομήντα και πλέον φίλων του συλλόγου:^[13]

Ο Φωστήρ για όλους είναι λαμπρό στολίδι, θείο

είναι από τα πιο αρχαία με ιστορία σωματείο.

Στην αρχή δειλά εμπήκε μεσ' σε γήπεδα μεγάλα

και κατάπιε τόσες πίκρες και ακόμα τόσα άλλα.

Μα ποτέ δεν απελπίσθη κι' εξελίχθη τέλος πάντων

όπως όλοι ομολογήσαν σε Φονέα των γιγάντων.

Οι καλύτερες σεζόν του στην Α΄ ΕΠΣΑ ήταν:

• 1945-46: 4ος με 36 βαθμούς, μόλις δύο πίσω από την πρωταθλήτρια ΑΕΚ και το δευτεραθλητή Αστέρα και έναν από τον τριταθλητή Παναθηναϊκό, στο πιο συναρπαστικό ίσως πρωτάθλημα στην ιστορία της ΕΠΣΑ
• 1948-49: 3ος με 36 β., πέντε πίσω από τον πρωταθλητή Παναθηναϊκό και τρεις πίσω από τον Πανιώνιο
• 1951-52: 4ος με 19 β.
• 1955-56: 2ος με 29 β. Ήταν η καλύτερη σεζόν στην ιστορία του. Προκρίθηκε στην τελική φάση του πανελληνίου πρωταθλήματος 1955-56, όπου αγωνίστηκε στο Β΄ όμιλο (κεντρικό) και τερμάτισε 4ος σε 5 ομάδες.

Σημαντική παρουσία είχε και στο Κύπελλο Ελλάδος, όπου έφτασε τέσσερις φορές ως τα προημιτελικά:

• 1948-49: αποκλείστηκε από τον Ολυμπιακό στον επαναληπτικό: 3-3, 1-4
• 1952-53: αποκλείστηκε πάλι από τον Ολυμπιακό με 1-3
• 1956-57: αποκλείστηκε από τον Παναθηναϊκό με 1-2
• 1957-58: αποκλείστηκε από τη Δόξα Δράμας με 1-3.

Στην Α΄ Εθνική

Στο πρώτο πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής, το 1959-60, δεν κατάφερε να πάρει μέρος. Αγωνίστηκε στη Β΄ Εθνική, πήρε το πρωτάθλημα του ομίλου του και κέρδισε την άνοδο.

Ακολούθησαν τρεις σεζόν στην Α΄ Εθνική. Τις δύο πρώτες (1960-61, 1961-62) τερμάτισε στην 9η θέση. Όμως την τρίτη χρονιά (1962-63) υποβιβάστηκε.

• Σύνθεση 1960-61: Γιάννης Αδαμίδης, Δημήτρης Αιδινιώτης, Αναστάσιος Ανδρέου, Γιάννης Αρσενιάδης, Παράσχος Βαγιάννης, Παναγιώτης Βεντούρης, Νίκος Βολίκας, Δημήτρης Γεωργαλάς, Βαγγέλης Γιάκαλος, Γιώργος Δεϊμέζης, Νίκος Καββαδίας, Αναστάσιος Καπάνταης, Χαράλαμπος Κενάνογλου, Αντώνης Κοντοπαντελής, Γιώργος Κρεμμύδας, Γιώργος Λιόλιος, Λογοθέτης, Κώστας Μαστρογιαννόπουλος, Βαγγέλης Παυλίδης, Συρίγος, Μιχάλης Φραντζεσκάκης και Χαράλαμπος Χατζηδήμου.

Στην Α΄ Εθνική αγωνίστηκε ξανά τη σεζόν 1970-71. Παρέμεινε τέσσερις σεζόν, αλλά κάθε χρόνο κινδύνευε με υποβιβασμό, τερματίζοντας μεταξύ της 12ης και της 14ης θέσης. Τελικά το 1973-74 υποβιβάστηκε ξανά. Στο διάστημα που παρέμεινε στην Α΄ Εθνική συνέχισε να επιβεβαιώνει τη φήμη του ως "Φονέα των γιγάντων" νικώντας μεταξύ άλλων τον Ολυμπιακό με 3-1. Όμως από τον Ολυμπιακό γνώρισε και την ήττα με το μεγαλύτερο σκορ που έχει σημειωθεί στην Α΄ Εθνική, 11-0. Η μεγαλύτερη νίκη στην ιστορία του Φωστήρα σημειώθηκε την περίοδο 1969-70 στη Β΄ Εθνική εναντίον της Θήβας με 10-0 και 7 γκολ του Ρεμούνδου.

Β΄ Εθνική και διακρίσεις στο Κύπελλο

Μετά το νέο υποβιβασμό ο Φωστήρας αγωνίστηκε επί 9 αγωνιστικές περιόδους στη Β΄ Εθνική, με τελευταία παρουσία την περίοδο 1982-83. Κατά το διάστημα αυτό και πιο συγκεκριμένα τη δεκαετία του '70, διέγραψε τις σημαντικότερες πορείες του στο Κύπελλο Ελλάδος, φτάνοντας μέχρι και τα ημιτελικά.

Το 1976-77 με προπονητή τον Ανδρέα Παπαεμμανουήλ έφτασε ως τα ημιτελικά.

• Στον α΄ γύρο απέκλεισε εκτός έδρας τον Πανδραμαϊκό με 1-0 με γκολ του Κοτσάνου με κεφαλιά.
• Στους 32 απέκλεισε τον ΟΦΗ με 2-1, με δύο γκολ του Κοτσάνου.
• Στους 16 απέκλεισε τον ΠΑΣ Γιάννινα με 2-1 με γκολ του Μπάκη και του Κοτσάνου.
• Στον προημιτελικό απέκλεισε την Αναγέννηση Επανομής εκτός έδρας με 3-2 στην παράταση, με γκολ των Γεωργιάδη, Μπάκη, Καρρά.
• Στον ημιτελικό αποκλείστηκε από τον ΠΑΟΚ με 0-4 στην Τούμπα. Στο τέλος του αγώνα ο τότε προπονητής του ΠΑΟΚ Μπίλι Μπίνγκαμ και όλοι οι ποδοσφαιριστές του δικεφάλου, με πρώτους τους Κούδα, Σαράφη, Φουντουκίδη, Αποστολίδη, Παρίδη, Φορτούλα, Γούναρη, Αναστασιάδη, Ασλανίδη, στάθηκαν μπροστά στη φυσούνα και καταχειροκρότησαν το Φωστήρα για το μεγάλο άθλο του να φθάσει στους 4 του Κυπέλλου.

Άλλες δύο φορές έφτασε ως τα προημιτελικά:

• 1975-76: απέκλεισε τον Απόλλωνα (0-0, 6-5 στα πέναλτι) και τη Δόξα (2-1) και αποκλείστηκε από την ΑΕΚ (0-1).
• 1978-79: απέκλεισε τον Ιωνικό (2-0), τη Ρόδο (2-1 στην παράταση) και τη Δόξα (0-0, 3-1 στα πέναλτι), για να αποκλειστεί στην παράταση από τον Ολυμπιακό (2-2 στο γήπεδο του Ταύρου και 2-3 στον επαναληπτικό του Καραϊσκάκης). Προπονητή είχε τον Κώστα Λινοξυλάκη και πρόεδρο τον Τάκη Κονδύλη.

Νεότερα χρόνια - σήμερα

Όλα τα επόμενα έτη αγωνίστηκε μεταξύ Γ΄ και Δ΄ Εθνικής, με εξαίρεση τις διετίες 2002-04 και 2013-15 που αγωνίστηκε εκ νέου στη Β΄ Εθνική. Την τριετία 2015-18 αγωνίστηκε στην Γ΄ Εθνική, όπου την περίοδο 2017-18 τερμάτισε στην 8η θέση του 8ου ομίλου και υποβιβάστηκε για πρώτη φορά από την καθιέρωση των εθνικών κατηγοριών στο τοπικό πρωτάθλημα της Ε.Π.Σ. Αθηνών^[14][15].

Την αμέσως επόμενη περίοδο (2018-19) κατέκτησε το πρωτάθλημα του 2ου ομίλου Ε.Π.Σ. Αθηνών^[16] και κέρδισε την επιστροφή του στις εθνικές κατηγορίες.

Σύνολα συμμετοχών στα εθνικά πρωταθλήματα

Παίκτες που διακρίθηκαν τόσο με το σύλλογο, όσο και στα εθνικά συγκροτήματα υπήρξαν οι:

• Σταμάτης Τσισκάκης: στις 25 Μαΐου 1949 αποτέλεσε τον πρώτο διεθνή ποδοσφαιριστή του Φωστήρα με την Εθνική Ανδρών, χρησιμοποιούμενος στη μοναδική συμμετοχή του στο β' ημίχρονο του αγώνα Ελλάδα - Β΄ Ιταλίας 2-3 για το Κύπελλο Φιλίας Ανατολικής Μεσογείου^[17].
• Γιώργος Δεϊμέζης: στέλεχος της ομάδας επί 18 περιόδους και έως τα 36 του χρόνια, αγωνίστηκε στις εθνικές ομάδες Ελλάδας και Νότιας Αφρικής^[18]. Χρειάστηκε 8 από τα 40 λεπτά της μοναδικής του συμμετοχής στην Εθνική Ελλάδος για να σημειώσει τέρμα στο φιλικό 3-2 εις βάρος της Αιθιοπίας (18 Οκτωβρίου 1962), γεγονός που τον συγκαταλέγει στους 31 διεθνείς με την Ανδρών, οι οποίοι χρίστηκαν σκόρερ κατά το ντεμπούτο τους^[19] και στους μόλις 6 που το πέτυχαν όντες αλλαγή.
• Παναγιώτης Βεντούρης: ο τρίτος και πλέον πρόσφατος Έλληνας διεθνής του συλλόγου με 2 συμμετοχές μεταξύ 1963 και 1964^[20]
• Χαράλαμπος Χατζηδήμου: πέτυχε το πρώτο γκολ απευθείας από κτύπημα κόρνερ στην ιστορία τής Α΄ Εθνικής, την 9η αγωνιστική του πρωταθλήματος 1961-62, Κυριακή 26 Νοεμβρίου 1961, στον τερματοφύλακα Τσίρο του Απόλλωνα Καλαμαριάς, στον αγώνα Φωστήρας-Απόλλων Καλαμαριάς 5-1.

Τίτλοι

• Πρωτάθλημα Β΄ Εθνικής (1): 1970
• Ειδικό πρωτάθλημα ανόδου στην Α΄ Εθνική (άτυπη Β΄ Εθνική) (1): 1960
• Πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής (1): 2013
• Πρωτάθλημα Δ΄ Εθνικής (5): 1991, 1994, 2001, 2007, 2012
• Πρωτάθλημα Ε.Π.Σ. Αθηνών (1): 2019
• Κύπελλο Ε.Π.Σ. Αθηνών (3): 2006, 2007, 2012

Διακρίσεις

• Καλύτερη παρουσία στο Κύπελλο Ελλάδος: Ημιτελικά (1976-77).
• Δευτεραθλητής Ε.Π.Σ. Αθηνών (1): 1960, πρόκριση στο ειδικό πρωτάθλημα ανόδου (άτυπη Β΄ Εθνική) στην Α΄ Εθνική.

Έδρα του Φωστήρα αποτελεί το Δημοτικό Γήπεδο Ταύρου «Σπύρος Γιαλαμπίδης», χωρητικότητας 4.000 θεατών (καθήμενων). Ανήκει στο Δήμο Ταύρου και βρίσκεται κοντά στις γραμμές του τρένου. Ονομάστηκε "Σπύρος Γιαλαμπίδης" προς τιμήν του παλιού παίκτη του Φωστήρα.

Χτίστηκε το 1969 και το επίσημο ρεκόρ θεατών είναι 11.000 στον αγώνα Φωστήρα - Ολυμπιακού το 1971. Ανεπίσημα ο αριθμός πιθανολογείται πως είναι μεγαλύτερος, καθώς σε πολλά παιχνίδια ο κόσμος συνήθιζε να μπαίνει από τους φράχτες του γηπέδου. Διαθέτει δύο ξύλινες λυόμενες κερκίδες, οι οποίες τοποθετήθηκαν το 2002, αντικαθιστώντας παλαιότερες αντίστοιχες. Παρά τη διαρρύθμισή του, που θυμίζει δεκαετία του '60, διαθέτει μπουτίκ, καφετέρια και λέσχη της ομάδας.

• Yellow Army Gate 2 όπου είναι αδελφοποιημενοι με τους οπαδούς της Ν.Ιωνίας(Refugees Gate 2).

• "Φωστήρ Ν. Σφαγείων", εφ. "Βραδυνή", 23 και 24 Ιουλίου 1930.
• "Το ποδόσφαιρο: στην Ελλάδα, στον κόσμο", Γιάννης Διακογιάννης, Εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα 1978, σελ. 83.
• "40 χρόνια ελληνικό ποδόσφαιρο και ΠΡΟΠΟ", συλλογικό έργο, ειδική έκδοση «Προπόραμα», Αθήνα 1999.
• "Αθλητική Φωνή" της 27ης Νοεμβρίου 1961.

• Κατάλογος ποδοσφαιρικών σωματείων Ε.Π.Σ. Αθηνών

• Fostiranews blog, Νέα και γνώμες από το ειδησεογραφικό blog του Φωστήρα (ανεξάρτητο).