Γ.Α.Σ. Αναγέννηση Άρτας (ποδόσφαιρο)

Πριν τη συγχώνευση

Η πρώτη ομάδα της πόλης ήταν ο Α.Ο. Παναμβρακικός (έτος ίδρυσης 1926), ο οποίος αντιπροσώπευε την πρωτεύουσα του νομού και τον κάμπο και είχε χρώματα μπλε-άσπρο. Στη δεκαετία του '30 στην πόλη άλλες ομάδες ήταν ο Κεραυνός και η Πανεργατική Ένωση.

Το 1949 ιδρύεται ο Α.Ο. Αετός Άρτας, με χρώματα πράσινο - άσπρο, που αντιπροσώπευε τους προερχόμενους από τα ορεινά κατοίκους. Ίσως η ίδρυση του να συνδέεται με την υποχρεωτική κάθοδο των ορεινών στην Άρτα, λόγω των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου.

Το 1950 ιδρύεται ο Α.Ο. Ολυμπιακός, που αντιπροσώπευε τους πολυπληθείς φιλάθλους του Ολυμπιακού Πειραιώς στην Άρτα.^[3]

Η συγχώνευση

Η Άρτα ήταν από τις πρώτες πόλεις που προχώρησε στη συγχώνευση των ποδοσφαιρικών της σωματείων σε μια ισχυρότερη ομάδα, αρκετά νωρίτερα από άλλες ποδοσφαιρικά προηγμένες πόλεις, όπως η Καλαμάτα, οι Σέρρες, η Λάρισα, τα Γιάννενα. Την ίδια περίοδο, μαζί με την Άρτα, πόλεις που προχώρησαν σε συγχωνεύσεις ήταν τα Τρίκαλα, η Έδεσσα, η Βέροια, η Κατερίνη και η Κόρινθος και η Λειβαδιά.

Η ιδέα για συγχώνευση γεννήθηκε το 1958 και υλοποιήθηκε, αφού διαχωρίστηκε το αθλητικό τμήμα από τον πολιτιστικό σύλλογο "Σκουφάς". Οι τρεις ομάδες - Α.Ο. Παναμβρακικός, Α.Ο. Αετός και Α.Ο. Ολυμπιακός - δημιούργησαν το 1960 τον Γ.Α.Σ. Αναγέννηση Άρτας, με σήμα το θρυλικό γεφύρι της Άρτας και χρώματα το άσπρο (κοινό χρώμα και στις τρεις προγενέστερες ομάδες) και το μαύρο.^[3]

Οι δεκαετίες του 1960 και 1970

Η ομάδα της Αναγέννησης κυριάρχησε στο επαρχιακό ποδόσφαιρο, με αποκορύφωμα τη δεκαετία του '70, όταν έφτασε στα πρόθυρα της Α' Εθνικής. Η δημοτικότητά της ξεπέρασε τα στενά όρια του νομού και έφτασε να έχει φιλάθλους σε γειτονικές πόλεις όπως στην Αμφιλοχία, στη Βόνιτσα κ.ά. Το σημαντικότερο είναι ότι κατόρθωσε το κατόρθωσε με τα δικά της παιδιά, σε αντίθεση με άλλες ομάδες όπως Π.Α.Σ. Γιάννενα, Α.Ε.Λ. και Π.Σ. Καλαμάτας. Λέγεται ότι από ένα αστείο της μοίρας ο Πορτογάλος προπονητής Γκόμεζ Ντε Φαρία κατέληξε το 1971 στον Π.Α.Σ. Γιάννενα, αντί στην Αναγέννηση.

Είχε βρεθεί ο τότε πρόεδρος της Αναγέννησης στα γραφεία της ΕΠΟ και κάποιος του πρότεινε για προπονητή το νεοφερμένο από την Αργεντινή Ντε Φαρία. Όμως τον πρόλαβε ο Βενέτης, πρόεδρος του ΠΑΣ Γιάννενα τότε, αλλάζοντας έτσι τον ποδοσφαιρικό χάρτη της περιοχής.

Την σεζόν 1961-62 αγωνίσθηκε στο πρωτάθλημα της Β' Εθνικής κατηγορίας,το οποίο ήταν το τελευταίο που διεξήχθη χωρίς μόνιμο χαρακτήρα, αφού από την επόμενη σεζόν οι ομάδες αποδεσμεύτηκαν από τα τοπικά πρωταθλήματα των ενώσεων.Μετείχαν 74 ομάδες χωρισμένες με γεωγραφικά κριτήρια σε δυο "τομείς" το βόρειο και το νότιο. Φυσικά δεν επρόκειτο για εθνικό πρωτάθλημα, αλλά για ένα τουρνουά, τύπου Β΄Εθνικής.Η Αναγέννηση Άρτας συμμετείχε στον Ε' όμιλο του βορρά μαζί με Λαρισαικό,Ηρακλή Λάρισας,Ατρόμητο Ιωαννίνων,Αβέρωφ Ιωαννίνων και Ανάπλαση Τυρνάβου.Τελικά η Αναγέννηση Άρτας τερμάτισε 4η στον όμιλο και έτσι πήρε την πρόκριση για το πρωτάθλημα της Β' Εθνικής κατηγορίας της επόμενης σεζόν που ήταν το πρώτο με μόνιμο χαρακτήρα.

Την σεζόν 1962-63 η Αναγέννηση συμμετείχε στον Δ' όμιλο,τερμάτισε στην 11η θέση συγκεντρώνοντας 57 βαθμούς.Τελικά υποβιβάστηκε μετά από μπαράζ με τον Αβέρωφ και την Παλλαμιακή.^[4][5][6]

Την σεζόν 1964-65 αγωνίσθηκε πάλι στο πρωτάθλημα της Β' Εθνικής όπου τερμάτισε 10η στον Α' όμιλο.

Την επόμενη σεζόν,1965-66, εντάχθηκε στην ερασιτεχνική Β' Εθνική (Γ' Εθνική). Τερμάτισε στην δεύτερη θέση έναν βαθμό πίσω από τον Λεβαδειακό και έχασε την άνοδο.

Την σεζόν 1966-67 το εθνικό πρωτάθλημα τρίτης κατηγορίας ονομάστηκε και επίσημα Γ΄ Εθνική κατηγορία.Η Αναγέννηση κατέκτησε την πρώτη θέση στον Α' υποόμιλο αλλά έχασε την άνοδο στα μπαράζ από τον Αστέρα Ζωγράφου.Τελικά υποβιβάστηκε στα τοπικά λόγω κατάργησης του πρωταθλήματος.

Την σεζόν 1968-69 κατέκτησε το πρωτάθλημα της ΕΠΣ Ηπείρου και πήρε την άνοδο στην Β' Εθνική κατηγορία μέσω του ειδικού ερασιτεχνικού πρωταθλήματος.

Την σεζόν 1969-70 έκανε μια πολύ καλή πορεία στο πρωτάθλημα της Β' Εθνικής όπου τερμάτισε στην τρίτη θέση συγκεντρώνοντας 78 βαθμούς. Αυτή ήταν μια μεγάλη διάκριση στην ιστορία της καθώς εκείνη την χρονιά ήρθε αντιμέτωπη με πολλές ιστορικές ομάδες (Απόλλων Αθηνών, Κόρινθος, Καλαμάτα,ΠΑΣ Γιάννινα, Παναιτωλικός, ΠΑΣ Πρέβεζα, Κέρκυρα).

Από την σεζόν 1970-71 μέχρι την σεζόν 1973-74 διέπρεψε στο πρωτάθλημα της Β' Εθνικής κατηγορίας καθώς έκανε πολύ καλές πορείες,ενώ πάλευε μέχρι τέλους για μία καλή θέση αλλά και την άνοδο στην Α' Εθνική, κάτι που η Αναγέννηση δεν το κατάφερε.

Την σεζόν 1974-75 τερμάτισε 12η στον Α' όμιλο Β' Εθνικής και υποβιβάστηκε αλλά δεν άργησε να επιστρέψει, καθώς την σεζόν 1975-76 κατέκτησε το πρωτάθλημα της ΕΠΣ Ηπείρου και έτσι ανέβηκε ξανά στην Β' Εθνική μέσω των αγώνων μπαράζ.

Η Αναγέννηση στο πρωτάθλημα της σεζόν 1976-77 συμμετείχε στον Βόρειο όμιλο της Β' Εθνικής κατηγορίας. Πάλευε μέχρι τέλους να παραμείνει στην κατηγορία αλλά δεν τα κατάφερε και υποβιβάστηκε. Από τότε αγωνίστηκε ξανά μόνο μια φορά στην Β' Εθνική κατηγορία, την σεζόν 1978-79, όπου και ήταν η τελευταία της παρουσία στην Β' Εθνική κατηγορία. Εκείνη την σεζόν η Αναγέννηση τερμάτισε 17η στον Βόρειο όμιλο με ισοβαθμία με την Βέροια. Λόγω της ισοβαθμίας αυτής έγινε αγώνας κατάταξης στην Ριζούπολη. Στο γήπεδο βρέθηκαν 18.000 φίλοι του ποδοσφαίρου με τους 12.000 να είναι αρτινοί, οι οποίοι βρέθηκαν εκεί για να συμπαρασταθούν στην Αναγέννηση ώστε να παραμείνει στην κατηγορία αλλά η Αναγέννηση ηττήθηκε με 1-0 από την Βέροια και υποβιβάστηκε. Από τότε δεν ξανανέβηκε στην Β' Εθνική κατηγορία.

Την σεζόν 1979-80 τερμάτισε 3η στο πρωτάθλημα της Γ' Εθνικής και έχασε την άνοδο.^[3]

Οι δεκαετίες του 1980 και 1990

Την δεκαετία του 80 καθιερώνεται σαν μια καλή ομάδα Γ εθνικής. Πλησίασε κάποιες φορές την άνοδο στην Β εθνική αλλά δεν τα κατάφερε. Συμμετείχε και στο πρωτάθλημα της Δ εθνικής, κερδίζοντας άμεσα την άνοδο στην Γ εθνική. Στο υπόλοιπο της δεκαετίας τερμάτιζε ψηλά στην Γ εθνική, χωρίς όμως να καταφέρει να κερδίσει την επάνοδο στην Β εθνική.

Την δεκαετία του 90 συνεχίζει να αγωνίζεται στην Γ εθνική αλλά έχει σκαμπανεβάσματα. Πέφτει στην Δ εθνική αλλά καταφέρνει να ανέβει ξανά στην Γ εθνική. Με το τέλος της δεκαετίας η κατηφόρα είναι μεγάλη. Φτάνει μέχρι τα τοπικά της Άρτας.

Η δεκαετία του 2000

Η παραμονή στο τοπικό είναι σύντομη. Κατακτάει το πρωτάθλημα και ανεβαίνει άμεσα κατηγορία. Η δεκαετία αυτή θα βρει την ομάδα μεταξύ Γ εθνικής και Δ εθνικής. Έγιναν κάποιες προσπάθειες για το κάτι παραπάνω αλλά ένα τραγικό γεγονός έβαλε τέλος. Το τραγικό γεγονός είναι η αυτοκτονία του τότε προέδρου της Αναγέννησης Μπάμπη Μανιώτη.^[7][8]Αποτέλεσμα να φύγουν παίχτες και σιγά σιγά η Αναγέννηση να χάσει δυναμικότητα και να κατρακυλήσει βαθμολογικά. Σε αυτό προστέθηκαν και τα οικονομικά προβλήματα.

Η δεκαετία του 2010

Τα οικονομικά προβλήματα είναι μεγάλα. Η Αναγέννηση βρίσκεται και πάλι στα τοπικά. Η προσπάθεια για άνοδο είναι άμεση. Παρότι στο πρωτάθλημα κυριαρχεί, τελικά χάνει το πρωτάθλημα στα play off. Τελικά οι προσπάθειες απέδωσαν και η ομάδα ανέβηκε στην Γ εθνική. Προσωρινά όμως αφού δεν κατάφερε να σταθεί. Έτσι επέστρεψε στα τοπικά και προσπαθεί και πάλι για την άνοδο. Το Σεπτέμβριο του 2016 βγήκε κοινή ανακοίνωση με την διοίκηση της ΑΕ Καραισκάκης για κοινή πορεία των δυο ομάδων.^[9]Μάλιστα η Αναγέννηση Άρτας δεν κατέβηκε στο πρωτάθλημα και οι παίχτες της έμειναν ελεύθεροι. Η συνεργασία των δυο ομάδων δεν προχώρησε παρά την υπογραφή των δυο πλευρών. Η Αναγέννηση αρχικά δεν συμμετείχε στο πρωτάθλημα της Β ερασιτεχνικής όπως δικαιούταν. Ο πρόεδρος της προσπάθησε να μπλοκάρει ένα καινούριο σωματείο εξαιτίας του ονόματος του. Το όνομα αυτού Νέα Αναγέννηση Αρταίων 2016. Το σωματείο αυτό έχει αναγνωριστεί από την ΕΠΟ και την ΕΠΣ Άρτας.^[10][11][12]Με νέο ΔΣ και αφού προσέφυγε στην ΕΠΟ η Αναγέννηση Άρτας συμμετείχε κανονικά στο πρωτάθλημα.^[13][14]Παρότι ξεκίνησε το πρωτάθλημα με -8 βαθμούς τιμωρία τελικά κατέλαβε την δεύτερη θέση και στα μπαράζ που ακολούθησαν πετυχαίνοντας 6 νίκες κέρδισε την επάνοδο της στην Α ερασιτεχνική. Το 2018-19 τερμάτισε στην πρώτη θέση τόσο στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος όσο και στα playoff που ακολούθησαν και κατέκτησε το πρωτάθλημα της ΕΠΣ Άρτας,επιστρέφοντας στις εθνικές κατηγορίες. Το 2019-20 συμμετείχε στην Γ εθνική αλλά στην ουσία στην τέταρτη κατηγορία εξαιτίας της αναδιάρθρωσης που πραγματοποιήθηκε. Διεκδίκησε την πρώτη θέση του ομίλου με την Α.Ε.Π. Καραγιαννίων και ενώ εκρεμούσε το μεταξύ τους παιχνίδι, το πρωτάθλημα διακόπηκε εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19. Η Αναγέννηση τερμάτισε στην δεύτερη θέση με 51 βαθμούς,2 λιγότερους από την πρωτοπόρο Α.Ε.Π. Καραγιαννίων. Την ίδια χρονιά κατέκτησε το κύπελλο της ΕΠΣ Άρτας, νικώντας στον τελικό τον Απόλλων Γλυκορίζου με 3-0.

Η δεκαετία του 2020

Το 2020-21 το πρωτάθλημα διεξήχθη σε έναν γύρο αντί για δυο. Η Αναγέννηση τερμάτισε χαμηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Τερμάτισε στην 7η θέση και παρέμεινε στην κατηγορία. Το 2021-22 η πορεία δεν ήταν τόσο καλή. Τερμάτισε στην 12η θέση, μόνο πάνω από τον Αμβρακικό Λουτρού που αποχώρησε από το πρωτάθλημα και υποβιβάστηκε ξανά στο τοπικό πρωτάθλημα μετά από 3 χρόνια. Παρά τον υποβιβασμό, κέρδισε το κύπελλο της ΕΠΣ Άρτας νικώντας της ΑΕ Ξηροβουνίου στον τελικό με 3-1.

Κύπελλο Ελλάδας

Η Αναγέννηση έχει φτάσει μια φορά ως τους 16,την σεζόν 1983-84. Αποκλείστηκε από τον ΠΑΟΚ σε διπλούς αγώνες. Άλλες 6 φορές έχει φτάσει ως τους 32 του κυπέλλου (1963-64, 1972-73, 1974-75, 1984-85, 1988-89, 1991-92). Ένας από τους προγόνους της, ο Α.Ο. Παναμβρακικός είχε φτάσει το 1958-59 στα προημιτελικά του Κυπέλλου.

Η Έδρα της Αναγέννησης Άρτας είναι το Δημοτικό Στάδιο Άρτας. Τα στάδιο χτίστηκε το 1957 και έχει χωρητικότητα 1.961 θέσεις.^[15] Το ρεκόρ προσέλευσης στο γήπεδο της Άρτας είναι με τον ΠΑΣ Γιάννινα από την σεζόν 1969-70 με 7389 εισιτήρια.^[16][17]

Αντιπαλότητα

Η κόντρα με τα Γιάννενα έπαιζε πάντα μεγάλο ρόλο. Είτε αυτή ήταν με Ατρόμητο, Αβέρωφ είτε με τον ΠΑΣ Γιάννινα.

• Δ Eθνική: 2 (1982-83, 1990-91)
• Πρωταθλήματα ΕΠΣ Άρτας: 5 (1999-00, 2001-02, 2013-14, 2018-19, 2022-23)^[18]
• Κύπελλα ΕΠΣ Άρτας: 10 (1993-94,1998-99,2001-02,2002-03,2003-04,2009-10,2012-13.2019-20,2021-22, 2022-23)^[19]
  • Φιναλίστ κυπέλλου ΕΠΣ Άρτας: 1 (2013-14)^[19]
• Πρωταθλήματα ΕΠΣ Ηπείρου: 3 (1963-64,1968-69,1975-76)
• Κύπελλα ΕΠΣ Ηπείρου: 2 (1975-76,1977-78)

Ποδοσφαιριστές που φόρεσαν τη φανέλα της Αναγέννησης Άρτας στο παρελθόν.

• Γιώργος Βαΐτσης
• Αντώνης Νικοπολίδης
• Μιχάλης Καψής
• Κώστας Πελέκης
• Τασος Νταλακας
• Λάμπρος Γεωργιάδης
• Δημητρης Νταλάκας
• Γιάννης Θωμαίδης
• Σωτήρης Μπαλάφας
• Βαγγέλης Καούνος
• Γιάννης Νταλακούρας
• Γιωργος Νταλακας
• Δημήτρης Θόδης
• Δημήτρης Κοτρότσιος
• Κώστας Καζναφέρης
• Κώστας Τζαχρήστας
• Δημήτρης Σιακούφης
• Κώστας Ευταξίας
• Βασίλης Ρέτζιος
• Κώστας Μπασούκας

• Στέλιος Κουρουκλάτος 1/7/60-^[20]
• Κώστας Σωτηριάδης^[20]
• Μίμης Σιδηρόπουλος^[20]
• Σπύρος Καρποδίνης^[20]
• Θωμάς Δημητρίογλου^[20]
• Ανδρέας Παπαεμμανουήλ^[20] 1/7/1972-
• Νίκος Πάγκαλος^[20]
• Δημήτρης Σιακούφης^[20]
• Αμβράζης^[20]
• Λάιος^[20]
• Χρηστάκης^[20]
• Γιάννης Νταλακούρας^[20]
• Ντόβας^[20]
• Ζάχος^[20]
• Νίκος Κασάπης^[20][21]
• 7/08-1/09 Ανδρέας Λαυδαριάς^[22]
• 18/7/14-5/1/15 Ηλίας Μαγκάκης^[23][24]
• 5/1/15-13/1/15 Δημήτρης Γεωργίου^[24]
• 13/1/15- Νίκος Λάππας^[25]
• 1/7/17-30/6/21 Τάσος Νταλάκας^[26]
• 1/7/2021-2/9/21 Σταύρος Παπανδρέου^[27][28]
• 2/9/21-8/9/21 Ηλίας Ρούσσας (Π)
• 8/9/21-30/12/21 Τάσος Νταλάκας^[29]
• 31/12/21-27/2/22 Ανδρέας Λαυδαριάς^[30][31]
• 27/2/22-23/7/23 Δημήτρης Θόδης^[31]
• 25/7/23-12/12/23 Χρήστος Αγγέλης^[32]

Οι διατελέσαντες πρόεδροι στην ιστορία του συλλόγου:

• 60 χρόνια Αναγέννηση Άρτας
• ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Αναγέννηση Άρτας: Το ποδοσφαιρικό… εργοστάσιο!!! (PICS)

• Γ.Α.Σ. Αναγέννηση Άρτας – Επίσημος ιστότοπος
• Δημοτικό Στάδιο Άρτας