Δημήτρης Κ. Κώνστας

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 3 Οκτωβρίου 1946. Σε ηλικία 3 ετών έχασε τον πατέρα του και από τα 16 του χρόνια, άρχισε να εργάζεται παράλληλα με τις γυμνασιακές του σπουδές. Αποφοίτησε από το Ζ΄ Νυχτερινό Γυμνάσιο της Αθήνας. Είναι Πτυχιούχος της Παντείου Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών (1969) και της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1972). Με υποτροφία του εκεί Πανεπιστημίου έκανε μεταπτυχιακά στις Διεθνείς Σχέσεις στο Norman Paterson School of International Affairs του Πανεπιστημίου Carleton της Οττάβα του Καναδά και το 1975 έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο Master’s. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα έλαβε μέρος στο διαγωνισμό υποτροφιών του Ιδρύματος Fulbright για μεταπτυχιακές σπουδές στις ΗΠΑ Fulbright Scholarship grantees. ^[3]Με την υποτροφία αυτή ξεκίνησε και ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στο Fletcher School of Law and Diplomacy των Πανεπιστημίων Tufts και Harvard της Βοστώνης και έλαβε τους μεταπτυχιακούς τίτλους MA, MALD (Master’s in Law and Diplomacy) και το διδακτορικό τίτλο Ph. D. (1979). Το ίδιο έτος παντρεύτηκε την καθηγήτρια Ξανθή Πετρινιώτη.

Διορίστηκε Επιμελητής στην Πάντειο Α.Σ.Π.Ε. το 1979, εκπόνησε Υφηγεσία, έλαβε τον τίτλο του Υφηγητή και άρχισε να διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις ως Εντεταλμένος Υφηγητής και στη συνέχεια ως Επίκουρος, Αναπληρωτής και Τακτικός Καθηγητής (1979-2013). ^[4]

Διετέλεσε επίσης: Επισκέπτης Ερευνητής στο Woodrow Wilson Center, το ερευνητικό ίδρυμα του Κογκρέσου των ΗΠΑ, Washington, DC (Μάρτιος - Αύγουστος 1988)^[5], Ανώτερος Υπότροφος του Ιδρύματος Fulbright στο Πανεπιστήμιο Princeton, New Jersey, ΗΠΑ (Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 1996), ^[6] και Ερευνητής Διεθνών Σχέσεων στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών, Harvard University, Cambridge, Mass.(Ιαναουάριος - Απρίλιος 2011).^[7]

Το 1989 πήρε την πρωτοβουλία της ίδρυσης του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ)^[8] του Παντείου του οποίου υπήρξε και Διευθυντής μέχρι το έτος 2005. Μία από τις πρώτες δραστηριότητες του ΙΔΙΣ ήταν η διοργάνωση του πρώτου debate πολιτικών Αρχηγών που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα (12 Μαρτίου 1990) και μεταδόθηκε σε ζωντανή μετάδοση από το σύνολο των τηλεοπτικών σταθμών της εποχής. Η συζήτηση που είχε θέμα της «Τα Βαλκάνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου» πραγματοποιήθηκε σε αίθουσα του Παντείου με τη συμμετοχή των Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Ανδρέα Παπανδρέου και Χαρίλαου Φλωράκη και του ίδιου του Δ. Κώνστα και είχε συντονιστή το Γιάννη Καψή. ^[9]

Επίσης, στο ίδιο Πανεπιστήμιο εξελέγη Αντιπρύτανης (1984-87) και δύο φορές Πρύτανης ( 1990-1993 και 1993-1995). ^[10]

Η ανάληψη Πρυτανικών καθηκόντων στη συγκεκριμένη περίοδο συνεπαγόταν την υλοποίηση της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας για την πανεπιστημοποίηση της Παντείου Ανωτάτης Σχολής. ^[11][12]

Κατά την προεκλογική περίοδο των Βουλευτικών Εκλογών της 22ας Σεπτεμβρίου 1996, άσκησε καθήκοντα Υπηρεσιακού Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. (29.8. - 25.9.1996). ^[13]

Επίσης εκπροσώπησε την Ελλάδα, στο Ανώτατο Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (European University Institute) (1994-2004). ^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Τον Μάρτιο του 1997, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, διορίστηκε Πρέσβης εκ Προσωπικοτήτων και του ανατέθηκαν καθήκοντα Μονίμου Αντιπροσώπου της Ελλάδος στο Συμβούλιο της Ευρώπης. ^{[14] [15]}

Δύο μήνες μετά την τοποθέτησή του ξεκίνησε η Ελληνική Προεδρία σε αυτόν τον οργανισμό, ευκαιρία που δίνεται σε κάθε χώρα-μέλος ανά μία εικοσαετία περίπου. Ασκησε καθήκοντα Προέδρου της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων (Νοέμβριος 1997 – Μάιος 1998). Στη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων του συνέβαλε στη δικαίωση της Κύπριας Τιτίνας Λοϊζίδου μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματός της στην περιουσία της στην κατεχόμενη Κερύνεια και στη μερική υλοποίηση της μοναδικής, μέχρι σήμερα, διεθνούς καταδίκης της Τουρκίας για την εισβολή της στην Κύπρο το 1974. ^[14]

Επεξεργάστηκε με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ σχέδιο παρέμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αποτροπή της Νατοϊκής στρατιωτικής επέμβασης στη Γιουγκοσλαβία, σχέδιο που εγκρίθηκε από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση αλλά ματαιώθηκε, την τελευταία στιγμή, από ενέργειες του καθεστώτος Μιλόσεβιτς ^{[16] [απέτυχε η επαλήθευση]}

Προετοίμασε και συμμετείχε προσωπικά στην πρωτοβουλία επιτόπιας παρέμβασης στην Αλβανία για την αποτροπή εμφύλιας σύρραξης μετά τη δολοφονία του Βουλευτή Azem Hajdari ^[17] και συνέβαλε στην αποτροπή αρνητικών για την Ελλάδα συνεπειών, από την εμπλοκή της χώρας στην Υπόθεση Οτσαλάν, στο Συμβούλιο της Ευρώπης - Ευρωπαϊκό οργανισμό στον οποίο συμμετέχει και η Τουρκία-^[18]

Μετά την ολοκλήρωση της πρεσβευτικής του θητείας ανέλαβε καθήκοντα Εκπροσώπου της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου (Επιτροπή της Βενετίας) (2002-2006)^[19] όπου εξελέγη Πρόεδρος της Υποεπιτροπής Διεθνούς Δικαίου (2003-2006)^[20]

Διετέλεσε Παρατηρητής στις Βουλευτικές Εκλογές του Μαΐου 2005 στη Μολδαβία εκ μέρους της Επιτροπής της Βενετίας και εκπροσώπησε την Επιτροπή στο South Caucasus Parliament Initiative με την εισήγηση “Respect for Council of Europe Standards as a Means for European Integration” (Ljubljana, Slovenia, Ιανουάριος, 2005).^[21]

Υπήρξε επίσης Εισηγητής της Επιτροπής της Βενετίας στη Γνωμοδότησή της προς την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Δημοκρατική Εποπτεία των Σωμάτων Ασφαλείας (Οκτώβριος, 2005).^[22]

Είχε τακτική συνεργασία επί σειρά ετών με τις εφημερίδες «Τα Νέα» (1986-2002), ^[23]«Ελευθεροτυπία» (2002-2007) και από το 2020, με την «Εφημερίδα των Συντακτών».^[24]

Ο Δημήτρης Κώνστας ενεπλάκη σε σκάνδαλο υπεξαιρέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, την περίοδο 1992 - 1998.Η διευρεύνηση ξεκίνησε το 2004, και ο Κώνστας μαζί με άλλους Πανεπιστημιακούς αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους (μέχρι την εκδίκαση) για το έλλειμμα 2 δις. δραχμών που παρουσίασε το ταμείο του Πανεπιστημίου. ^[25] Ο πρώην Πρύτανης καταδικάστηκε πρωτόδικα (Ιούνιος 2007)^[26][27] αλλά και σε δεύτερο βαθμό (Ιούνιος 2012) σε κάθειρξη 14 ετών. ^[28][29]

Παράλληλα, ο Δ. Κώνστας κατέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 25 Νοεμβρίου 2007 υποστηρίζοντας ότι δηλώσεις ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων εναντίον του κατά τη διάρκεια της δίκης στο Εφετείο, παραβίαζαν το τεκμήριο αθωότητας. Πράγματι, το δικαστήριο, καταδίκασε ομόφωνα την Ελλάδα, με απόφαση στις 24 Μαϊου 2011, που στη συνέχεια επικυρώθηκε από την Ολομέλεια του και κατέστη αμετάκλητη. ^[30]Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι δηλώσεις, προερχόμενες από Υπουργούς, περιλαμβανομένου της Δικαιοσύνης, υπονόμευσαν το δικαίωμά του σε δίκαιη δίκη στο δεύτερο βαθμό όπου η υπόθεση πρέπει να κρίνεται εξαρχής.

Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και την αθωωτική πρόταση της Εισαγγελέως της Έδρας, επικύρωσε κατά πλειοψηφία, τον Ιούνιο 2012, την πρωτοβάθμια καταδίκη του Δημήτρη Κώνστα.^[28]Ο Άρειος Πάγος, τον Δεκέμβριο του 2015, απέρριψε τις αιτήσεις αναίρεσης όλων των καταδικασθέντων που προσέφυγαν. ^[31]Ο Κώνστας αποφυλακίστηκε λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας, τον Ιούλιο του 2013, μετά από απόφαση του τμήματος αναστολών του Εφετείου Αθηνών, έχοντας εκτίσει 14 μήνες από την ποινή του. Τον Νοέμβριο του 2019, του δόθηκε χάρη μετά από σχετικό Προεδρικό διάταγμα.^[32]

Την εμπειρία του από την Ελληνική Ποινική Δικαιοσύνη και τον εγκλεισμό του στη φυλακή, περιγράφει σε βιβλίο του με τίτλο Αγάπα το Κελί σου. Ιστορίες Φυλακής που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο 2021 από τις Εκδόσεις Παπαζήση. ^[33]

• Η Ελληνική Υπόθεση στο Συμβούλιο της Ευρώπης 1967-69 (Εκδόσεις Παπαζήση, 1976).^[34]

• Η Συμμετοχή των Εργαζομένων στη Διοίκηση των Επιχειρήσεων κατά το Κοινοτικό Δίκαιο (Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλας, 1979). ^[35]

• Η Εναρμονιστική Λειτουργία των Ενδοκοινοτικών Συμβάσεων (Εκδόσεις Παπαζήση, 1981).^[36]

• Θεωρία και Μεθοδολογία των Διεθνών Σχέσεων (Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλας, 1983).^[37]

• (με τον Θ. Κουλουμπή) Διεθνείς Σχέσεις: Μία Συνολική Προσέγγιση Τόμος Α’ (Εκδόσεις Παπαζήση, 1985).^[38]

• (με τον Θ. Κουλουμπή) Διεθνείς Σχέσεις: Μία Συνολική Προσέγγιση Τόμος Β΄ (Εκδόσεις Παπαζήση, 1985)^[39].

• (με τον. Θ. Κουλουμπή) Το Ελληνικό Κοινοβούλιο στην Εξωτερική Πολιτική 1974-1984 (Εκδόσεις Αντ.Σάκκουλας, 1986).

• (με τον Χ. Τσαρδανίδη) Σύγχρονη Ελληνική Εξωτερική Πολιτική Τόμος Α’ (Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλας, 1989). ^[40]

• (με τον Χ. Τσαρδανίδη) Σύγχρονη Ελληνική Εξωτερική Πολιτική Τόμος Β’ (Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλας, 1989). ^[41]

• Για την Εξωτερική Πολιτική (Εκδόσεις Παπαζήση, 1989).^[42]

• The Greek-Turkish Conflict in the 1990s: Domestic and External Influences (London: Palgrave Macmillan, 1989). ^[43]

• (με τον Αθ. Πλατιά) Diasporas in World Politics: The Greeks in Comparative Perspective (London: Palgrave Macmillan, 1993). ^[44]

• (με τον Π. Τσάκωνα) Eλληνική Εξωτερική Πολιτική: Εσωτερικές και Διεθνείς Παράμετροι (Εκδόσεις Οδυσσέας, 1994).^[45]

• (με τον Θ. Σταύρου) Greece Prepares for the 21st Century (Wilson Center Press & John Hopkins University Press, 1995). ^[46]

• (με τον Κ. Αρβανιτόπουλο) Διεθνείς Σχέσεις-Συνέχεια και Μεταβολή (Εκδόσεις Ι. Σιδέρη: 1997).^[47]

• Ελληνική και Ευρωπαϊκή Πολιτική 1991- 1999 Αναλύσεις και Μαρτυρίες (Εκδόσεις Παπαζήση: 1999). ^[48]

• Διπλωματία και Πολιτική (Εκδόσεις Αντ. Λιβάνη: 2002). ^[49]

• Αγάπα το Κελί σου. Ιστορίες Φυλακής Εκδόσεις Παπαζήση: 2021.^[50]

Άρθρα του δημοσιεύτηκαν σε πλειάδα επιστημονικών περιοδικών^[51]

Ενδεικτικά:

• Revue Internationale et Stratégique (2006)
• Mediterranean Journal of Human Rights (2006 & 2002)
• Εξωτερικά Θέματα (2004)
• Γεωστρατηγική (2003)
• Mésogeios - Mediterranee (2001)
• Etudes Helleniques/Hellenic Studies (2000) ^[52]
• Ευρωπαϊκή Έκφραση (1996)
• Διεθνές Δίκαιο και Διεθνής Πολιτική (1992)
• Επιθεώρηση Κυπριακού Δικαίου (1986)
• Revue Hellénique de Droit Européen (1983)
• Legal Issues of European Integration (1982)
• Το Σύνταγμα (1980 & 1978)
• New York University Journal of International Law and Politics (1978)
• Journal of the Hellenic Diaspora (1978)
• The Greek Review of Social Research (1978)
• Revue Hellénique de Droit International (1975)

• «Διεθνείς Σχέσεις στην Ελλάδα: Η Θεμελίωση ενός Κλάδου» στο A. Γκόφας, Γ. Ευαγγελόπουλος και M. Κοππά (Επ.) 100 Χρόνια Διεθνών Σχέσεων 1919-2019. (Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο, 2020).^[53]

• «EU-US Relations in a Multipolar System» in Ν. Kotzias and P. Liakouras (Eds.) EU-US Relations: Repairing the Transatlantic Rift (London: Palgrave-Macmillan, 2006).^[54]

• «Greek Security Concerns in the Eastern Mediterranean” in S. V. Papacosma, A.Theophanous, and J. Sperling (Εds.) EU Εnlargement and Νew Security Challenges in the Eastern Mediterranean. (Nicosia: Intercollege Press, 2004). ^[55]

• «Η Ελλάδα, η Γιουγκοσλαβία και η κρίση στο Κόσοβο» στο Σ. Ντάλης (Επ.) Η Κρίση στο Κόσοβο: Η Ελλάδα, η Διεθνής Κοινότητα και τα ΜΜΕ (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 1999). ^[56]

• (with Ch. Papasotiriou) “Greek Policy Responses to the Post-Cold War Balkan Environment” in V. Coufoudakis, H. J. Psomiades and A. Gerolymatos (Eds.), Greece and the New Balkans - Challenges and Opportunities, (New York: Pella, 1999). ^[57]

• «Southern European Countries in the European Community” in J. Holmes (Ed.) Maelstrom- The United States, Southern Europe and the Challenges of the Mediterranean (Cambridge, Mass.: The World Peace Foundation, 1995). ^[58]

• “Greek Foreign Policy Objectives” in Sp. Vryonis (Ed.) Greece on the Road to Democracy: From the Junta to PASOK 1974 - 1986 (New York: A. Caratzas, 1991). ^[59]

• (with Th. Veremis) “The Beginning of the Discussion on European Union in Greece” in W. Lipgens, and W. Loth, (Eds.) Documents on the History of European Integration: The Struggle for the European Union by Political Parties and Pressure Groups in Western European Countries, 1945-1950. Vol. 3. (Berlin, New York: De Gruyter, 1988). ^[60]