Ιερά Μητρόπολις Μονεμβασίας και Σπάρτης

Ιερά Μητρόπολις Μονεμβασίας και Σπάρτης
Γενικές πληροφορίες
Ίδρυση	5ος μ.Χ.
Xώρα	Ελλάδα
Περιοχή	3/4 Νομού Λακωνίας
Έδρα	Λυσάνδρου 5, Σπάρτη
Υπαγωγή	Εκκλησία της Ελλάδος
Αρχιερατικές περιφέρειες	12
Ενορίες	142
Ναοί	1.087
Μονές	7
Μητροπολιτικός ναός	Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σπάρτης
Ιστοσελίδα	immspartis.gr
Ιεραρχία
Μητροπολίτης	Ευστάθιος (Σπηλιώτης)
Πρωτοσύγκελλος	Επίσκοπος Λακεδαιμονίας Θεόφιλος (Μαντζαρβάκος)
Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος	Πρωτοπρεσβύτερος π.Συμεών Παπαγεωργίου
Εφημέριοι	110
Διάκονοι	3

Η Ιερά Μητρόπολις Μονεμβασίας και Σπάρτης είναι Μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδος. Έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης είναι η Σπάρτη, ενώ περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του Νομού Λακωνίας.

Μητροπολίτης της είναι από το 1980 ο Ευστάθιος (Σπηλιώτης).

Αρχιερατικές Περιφέρειες

Η Ιερά Μητρόπολις Μονεμβασίας και Σπάρτης αποτελείται από 12 Αρχιερατικές Περιφέρειες:

Αρχιερατική Περιφέρεια Σπάρτης
Αρχιερατική Περιφέρεια Καστορείου
Αρχιερατική Περιφέρεια Σκάλας
Αρχιερατική Περιφέρεια Βλαχιώτη
Αρχιερατική Περιφέρεια Μολλών
Αρχιερατική Περιφέρεια Ασώπου
Αρχιερατική Περιφέρεια Μονεμβασίας
Αρχιερατική Περιφέρεια Έλικας
Αρχιερατική Περιφέρεια Νεαπόλεως
Αρχιερατική Περιφέρεια Ξηροκαμπίου
Αρχιερατική Περιφέρεια Γερακίου
Αρχιερατική Περιφέρεια Βρεσθένων

Περιοδικό

Η Ιερά Μητρόπολις Μονεμβασίας και Σπάρτης από το 1972 εκδίδει περιοδικό ποικίλης ύλης υπό την ονομασία Περιοδικό “Όσιος Νίκων, ο Μετανοείτε”. Ο Όσιος Νίκων ο «Μετανοείτε» είναι προστάτης της πόλεως της Σπάρτης.

Ιδρύματα

Άσυλο Ανιάτων Σπάρτης
Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας
Γηροκομείο Νεαπόλεως
Γηροκομείο και Άσυλο Ανιάτων Μολάων
Γηροκομείο και Άσυλο Ανιάτων Ελίκας
Κοινωνικό Πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι”
Κατασκηνώσεις
Κατασκηνώσεις ΑμΕΑ Νεαπόλεως
Σχολή ΚΑΜΕΑ
Βρεφονηπιακός Σταθμός Σπάρτης
Βρεφονηπιακός Σταθμός Μονεμβασίας
Εκκλησιαστική Βιβλιοθήκη
Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης. Ιδρύθηκε το 1991, με πρωτοβουλία του μητροπολίτη Ευσταθίου και στεγάζεται στο δεύτερο όροφο του Μητροπολιτικού Μεγάρου. Η πλούσια συλλογή του, που μαρτυρεί το υψηλό επίπεδο της θρησκευτικής καλλιτεχνικής παραγωγής των τελευταίων αιώνων, αποτελείται από αξιόλογες φορητές εικόνες, δείγματα χρυσοκεντητικής και αργυροχρυσοχοΐας, λειτουργικά και ιερατικά άμφια, καθώς και από μία σειρά χειρόγραφων εικονογραφημένων κωδίκων. Στις εικόνες που εκτίθενται είναι εμφανείς οι επιρροές από την Κρητική Σχολή, τα πρότυπα της εποχής των Παλαιολόγων, λαϊκότροπα στοιχεία, καθώς και από τη δυτική τέχνη. Ιδιαίτερης αξίας κειμήλια είναι οι έξι εικόνες ρωσικής τέχνης του 17ου, 18ου και 19οα αι. και ορισμένα εικονίδια τέμπλου. Τα εικονογραφημένα χειρόγραφα του μουσείου προέρχονται από δύο σπουδαία βιβλιογραφικά εργαστήρια της εποχής, τα οποία λειτουργούσαν στη μονή των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων και στη μονή Ζερμπίτσης αντίστοιχα.

Ιερές Μονές

Ι.Μ. Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων
Ι.Μ. Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος
Ι.Μ. Παναγίας Ζερμπίτσης
Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής Καστρίου
Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής Γόλας
Ι.Μ. Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ιέρακος
Ι.Μ. Οσίου Θωμά του εν Μαλεώ

Επισκοπικός κατάλογος


Όνομα	Έτη	Σημειώσεις
Πέτρος	τέλη 8ου αιώνα	άγιος – συμμετείχε στην Ζ´ Οικουμενική Σύνοδο
Θεοφάνης	τέλη 8ου με αρχές 9ου αιώνα	άγιος
Ιωάννης	9ος αιώνας
Γεώργιος	τέλη 9ου αιώνα^[1]
Παύλος	~ 955	επί αυτοκρατόρων Λέοντος και Αλεξάνδρου
Γεώργιος	τέλη 10ου αιώνα
Αθανάσιος	τέλη 10ου αιώνα
Νικόλαος	μέσα 11ου αιώνα^[2]
Γρηγόριος	~ 1261	ο Μιχαήλ ο Παλαιολόγος προήγαγε την Μονεμβάσια από επισκοπή σε μητρόπολη
Νικόλαος	1282 – 1300	τιμήθηκε από τον Μιχαήλ Παλαιολόγο ως έξαρχος Πελοποννήσου
Σωφρόνιος	~ 1315
Ιωάννης ή Ιωάσαφ	1326 – 1329
Ισίδωρος	1341 – 21 Οκτωβρίου 1344	φίλος του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, μετέπειτα Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Ιωάννης	~ 1344
Ιάκωβος Κουκουνάρης	4 Νοεμβρίου 1344^[3] – 1348
Μητροφάνης Ιωσήφ	1348 – ;	από Παλαιών Πατρών
Ιωάσαφ	~ 1387
Κλήμης	~ 1393
Ακάκιος	1396 – 1405
Ισίδωρος	~ 1426
Δοσίθεος	1426 – 1438	από Τραπεζούντος. Ως Μονεμβασίας υπέγραψε την ενωτική Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας (6 Ιουλίου 1439)^[4]
Θεοδόσιος ή Θεόδωρος	~ 1438
Σίλβεστρος	~ 1439
Σωφρόνιος	~ 1445	Μονεμβασίας και Καλαμάτας
Ιωσήφ	~ 1483
Κύριλλος	1500 – 1506
Αρσένιος Αποστόλης	1506	Φράγκος - Καθαιρέθηκε από τον Πατριάρχη Παχώμιο Α´
Μάρκος Μουσούρος	1516	Φράγκος-Λατίνος
Μανίλιος (Εμμανουήλ)	1517	Φράγκος-Λατίνος
Filippo Arrivabene		Φράγκος-Λατίνος
Αρσένιος	~ 1531^[5]
Μητροφάνης	~ 1540	μετά την κατάληψη από τους Τούρκους, επανήλθαν οι Ορθόδοξοι
Ιωάσαφ	~ 1541^[6]
Ιερεμίας	~ 1561
Ιγνάτιος	~ 1570
Μακάριος Μελισσηνός	1571 – 1572
Ιερεμίας	~ 1574
Μητροφάνης	~ 1578
Δωρόθεος	1580 – 1591
Γεννάδιος	1591 – 1593
Λαυρέντιος	~ 1593
Λεόντιος	; – 1604	καθαιρέθηκε^[7]
Ιωάσαφ	9 Μαρτίου 1604 – Δεκέμβριος 1607	από Ρέοντος^[7], καθαιρέθηκε^[8]
Γερμανός	1608 – 1610
Αχίλλιος	1611 – 1617
Χρύσανθος Λάσκαρης	1617 – 1620
Μητροφάνης	~ 1620 – μετά τον Δεκέμβριο 1625^[9]
Νεόφυτος ο Καρακάλλας	1626 – 1649^[10] †
Σωφρόνιος	2 Μαΐου 1649 – Φεβρουάριος 1654	από Γαρδικίου^[10], καθαιρέθηκε^[11]
Λαυρέντιος	Φεβρουάριος 1654^[11]	κατόπιν Ευρίπου (1659)
Δαμασκηνός	~ 1653
Γαβριήλ
Ζωσιμάς	~ 1661
Σωφρόνιος	~ 1669
Παρθένιος	~ 1672
Λαυρέντιος	~ 1672 – μετά τον Μάιο 1675^[12]
Νικηφόρος	~ 1680
Γρηγόριος	1689 – 1714
Καλλίνικος	~ 1714
Γεράσιμος Πετίτζης	~ 1721
Παΐσιος	~ 1723
Γρηγόριος Σωτήρης	~ 1725
Γεράσιμος	~ 1727
Διονύσιος	~ 1728
Νικηφόρος	1729 – 1750	από Παλαιών Πατρών
Άνθιμος	1743 – 1768
Ιγνάτιος	1771 – 1801
Αμβρόσιος	Μάιος 1801^[13]	παραιτήθηκε το 1801^[14], το 1805 έγινε Αιγίνης, Πόρου και Ύδρας
Χρύσανθος (Παγώνης)	1801 – 15 Σεπτεμβρίου 1821
Πρωτοσύγκελλος Γεράσιμος Πωγώνης		ανηψιός του Χρυσάνθου Πωγώνη
Χρύσανθος (;)	; – 1823
Δανιήλ (Κουλουφέκης)	1823 – 4 Δεκεμβρίου 1844 †	από το 1823 τοποτηρητής, από 21 Νοεμβρίου 1833 επίσκοπος Λακεδαίμονος
Διονύσιος (Σασανάς)	30 Νοεμβρίου 1852 – 4 Ιουλίου 1876 †
Θεόκλητος (Μηνόπουλος)	4 Δεκεμβρίου 1892 – 4 Νοεμβρίου 1902
Ακάκιος (Αθανασιάδης)	1906	παραιτήθηκε στις 27 Μαΐου 1907 πριν χειροτονηθεί
Γερμανός (Τρωϊάνος)	16 Ιουλίου 1907 – 31 Δεκεμβρίου 1935 †
Διονύσιος (Δάφνος)	14 Ιανουαρίου 1936 – 3 Φεβρουαρίου 1959	παραιτήθηκε
Κυπριανός (Πουλάκος)	3 Φεβρουαρίου 1959 – 1970	αποχώρησε δυνάμει του Ν.Δ. 126/1969
Ιερόθεος (Κυριαζόπουλος)	14 Μαρτίου 1971 – 2 Μαρτίου 1980 †
Ευστάθιος (Σπηλιώτης)	31 Αυγούστου 1980 – σήμερα

Παραπομπές

Πηγές

Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών.
Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (1963). Ιεροσολυμιτική Βιβλιοθήκη, ήτοι κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του αγιωτάτου αποστολικού τε και καθολικού ορθοδόξου πατριαρχικού θρόνου των Ιεροσολύμων και πάσης Παλαιστίνης αποκειμένων ελληνικών κωδίκων, τόμος τέταρτος (1899) (PDF). Βρυξέλλες: Culture et Civilisation. σελ. 11. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2023.
Laurent, V. (1963). Le Corpus des sceaux de l' empire Byzantin. V.1 (L'eglise) (στα Γαλλικά). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επίσημος ιστότοπος Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Search