Κέντρο ευθανασίας του Βρανδεμβούργου

Το κέντρο ευθανασίας βρισκόταν στο Βρανδεμβούργο αν ντερ Χάφελ, σε μια παλιά φυλακή στο Neuendorfer Straße 90c.^[1] Το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Βρανδεμβούργου στεγαζόταν σε αυτά τα κτίρια από τον Αύγουστο του 1933 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1934.

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης, ένα από τα πρώτα στη Γερμανία, βρισκόταν στην οδό Νοϊεντόρφερ (Neuendorfer Straße) στην Παλιά Πόλη του Βρανδεμβούργου. Μετά το κλείσιμο αυτού του εντός της πόλης στρατοπέδου συγκέντρωσης, οι Ναζί χρησιμοποίησαν τη φυλακή Βρανδεμβούργου-Γκόρντεν, η οποία βρισκόταν στο Γκόρντεν, ένα προάστιο του Βρανδεμβούργου. Αργότερα η παλιά φυλακή μετατράπηκε στο Κέντρο Ευθανασίας του Βρανδεμβούργου, όπου οι Ναζί θανάτωναν ανθρώπους με νοητικά προβλήματα συμπεριλαμβανομένων και παιδιών. Αποκάλεσαν αυτή την επιχείρηση «Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4» λόγω της διεύθυνσης στο Bερολίνο, Tiergartenstraße 4, το αρχηγείο αυτού του σχεδιασμένου και καλά οργανωμένου οργανισμού θανάτωσης «ευθανασίας».

Το Βρανδεμβούργο αν ντερ Χάφελ ήταν μία από τις πρώτες τοποθεσίες κατά το Τρίτο Ράιχ όπου οι Ναζί πειραματίστηκαν στη θανάτωση των θυμάτων τους με χρήση αερίων. Αυτό ήταν μία προαναγγελία των μαζικών δολοφονιών στο Άουσβιτς και άλλα στρατόπεδα εξόντωσης. Έπειτα από παράπονα των κατοίκων της περιοχής για τον καπνό, οι κινητοί φούρνοι που χρησιμοποιούνται για την καύση των πτωμάτων έπαψαν να λειτουργούν. Σύντομα μετά από αυτό, οι Ναζί έκλεισαν την παλιά φυλακή.

Η θανάτωση ανθρώπων με τη χρήση μονοξειδίου του άνθρακα είχε ήδη δοκιμαστεί στο Βρανδεμβούργο τον Ιανουάριο του 1940.^[2] Από τον Φεβρουάριο, το σανατόριο του Βρανδεμβούργου μετατράπηκε σε Κέντρο Ευθανασίας, όπου μέχρι τον Οκτώβριο του 1940 περισσότεροι από 9000 ψυχικά ασθενείς και άτομα με διανοητικά προβλήματα ή αναπηρία από τη βόρεια και κεντρική Γερμανία δολοφονήθηκαν σε θαλάμους αερίων. Οι θάλαμοι αερίων ήταν μεταμφιεσμένοι σε ντους. Μεταξύ των θυμάτων υπήρχαν επίσης παιδιά και Εβραίοι ασθενείς.

Επικεφαλής του ιδρύματος ήταν ο γιατρός Ίρμφριντ Έμπερλ. Τον Οκτώβριο του 1940, το κέντρο «ευθανασίας» μετεγκαταστάθηκε στο Μπέρνμπουργκ.

Σύμφωνα με έναν συγκεντρωτικό πίνακα του 1942 που ανακαλύφθηκε το 1945, τα αποκαλούμενα στατιστικά Χάρτχαϊμ, το 1940 θανατώθηκαν στο Κέντρο Ευθανασίας του Βρανδεμβούργου συνολικά 9,772 άτομα σε θαλάμους αερίων.^[3] Τα στατιστικά καλύπτουν μόνο την πρώτη φάση, υπό το Πρόγραμμα Ευθανασίας Τ-4, το οποίο τερματίστηκε στις 24 Αυγούστου 1941 με διαταγή του Χίτλερ.

Οι οργανωτές του προγράμματος T4, Βίκτορ Μπρακ και Καρλ Μπραντ, έδωσαν διαταγή πως η θανάτωση των ασθενών έπρεπε να πραγματοποιείται μόνο από ιατρικό προσωπικό, αφού η επιστολή εξουσιοδότησης του Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939, ανέφερε μόνο γιατρούς. Επομένως, η λειτουργία της κάνουλας των αερίων στα κέντρα θανάτωσης ήταν έργο των γιατρών. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δράσης του προγράμματος, όταν οι γιατροί απουσίαζαν ή για άλλους λόγους, την κάνουλα χειρίζονταν και άτομα που δεν ανήκαν στο ιατρικό προσωπικό. Οι γιατροί, κατά την αλληλογραφία τους με τον έξω κόσμο, δεν χρησιμοποιούσαν τα πραγματικά τους ονόματα.

Γιατροί που δρούσαν στο Βρανδεμβούργο:

• Επικεφαλής: Ίρμφριντ Έμπερλ («Δρ. Σνάιντερ») - 1 Φεβρουαρίου 1940 έως Νοέμβριο του 1940
• Αναπληρωτής: Ακουλίν Ούλριχ («Δρ. Σμιτ») - 15 Μαρτίου 1940 έως Νοέμβριο του 1940
• Αναπληρωτής: Χάινριχ Μπουνκ («Δρ. Ρίπερ») - Αύγουστο του 1940 έως Νοέμβριο του 1940

• Ernst Klee (1985). "Euthanasie" im NS-Staat. Die "Vernichtung lebensunwerten Lebens". Fischer-Taschenbuch-Verlag. ISBN 3-596-24326-2. 
• Ernst Klee, επιμ. (1985). Dokumente zur "Euthanasie". Fischer Taschenbuch. ISBN 3-596-24327-0. 

• Κέντρο ευθανασίας του Μπέρνμπουργκ
• Κέντρο ευθανασίας του Χάνταμαρ
• Κέντρο ευθανασίας του Χάρτχαϊμ

• www.doew.at
• Table from the Hartheim Statistics (PDF)