Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται
Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται είναι τρίπρακτη κωμωδία ηθών, του θεατρικού συγγραφέα Σπύρου Μελά. Η κωμωδία πραγματεύεται την “μεταμόρφωση” ενός αγαθού ταβερνιάρη του Πειραιά, σε αστό επιχειρηματία, προκειμένου να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του γιού του
| Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται Educating Daddy | |
|---|---|
| Συγγραφέας | Σπύρος Μελάς |
| Πρωτότυπος τίτλος | Educating Daddy |
| Παγκόσμια πρώτη παράσταση | 22 Αυγούστου 1935 |
| Τοποθεσία πρώτης παράστασης | Θέατρο Αλίκης |
| Ρόλοι | Προκόπης Κολαούζος, Γιάννης, Ριρή, Ναυτικός, Παντελής, Θανάσης, Πάνος, Βαγγέλης, Λένα Δέρβου, Αλέξανδρος Βρανάς, Ασπασία Καλαντζή, Νινόν Καλαντζή, Στρατηγός Στασινός, Άγγελος Καρέλης, Κουρέας, Τσάλας, Κα Καστάλη, Κα Σγουρού, Δις Σγουρού, Α Γιατρός, Β Γιατρός, Καμαριέρα, Γ Γιατρός, Καμαριέρης και Υπηρέτης |
| Γλώσσα πρωτότυπου | Ελληνικά |
| Είδος | κωμωδία |
Το έργο γράφτηκε το καλοκαίρι του 1935 για τον θίασο της ηθοποιού Αλίκης Νορ με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη. [1] Παίχτηκε στις 16 Αυγούστου του 1935, στο θέατρο Αλίκης, με σκηνοθέτη τον ίδιο τον συγγραφέα. Εκτός από τον Λογοθετίδη, τους κύριους ρόλους κρατούσαν η Αλίκη και ο Κώστας Μουσούρης.
Πρωτοδημοσιεύτηκε – αμέσως μετά την παράσταση, στο περιοδικό Νέα Εστία, [2] ενώ σε βιβλίο εκδόθηκε το 1939 από τον εκδοτικό οίκο του Σαλίβερου.
Αμέσως μετά την παράσταση του έργου, ο Μελάς το διασκεύασε σε μυθιστόρημα για το περιοδικό Μπουκέτο. [3]Το έργο γνώρισε αμέσως εμπορική επιτυχία, παίζεται για έναν συνεχόμενο χρόνο (γεγονός πρωτοφανές για την εποχή) με μόνη αλλαγή τον Χριστόφορο Νέζερ που αντικαθιστά τον Βασίλη Λογοθετίδη.
Το 1936 θα διασκευαστεί σε οπερέτα, σε μουσική του Νίκου Χατζηαποστόλου και θα παιχτεί από τον μουσικό θίασο του Πέτρου Κυριακού, ενώ το 1953 θα μεταφερθεί στον κινηματογράφο με τον ίδιο τίτλο, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζαρίδη και με τον Πέτρο Κυριακό στον πρωταγωνιστικό ρόλο. [4] Η δεύτερη μεταφορά του στον κινηματογράφο θα γίνει το 1977 με τον τίτλο Ο κυρ-Γιώργης εκπαιδεύεται και με πρωταγωνιστή τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο. [5]
Για την τηλεόραση θα διασκευαστεί το 1979, σε σκηνοθεσία του Γρηγόρη Γρηγορίου και με τον Ανδρέα Φιλιππίδη στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Το έργο μεταφράστηκε και παίχτηκε στο πολωνικό, ρουμανικό, φινλανδικό και τουρκικό θέατρο. Τελευταία, από τις πολυάριθμες φορές που το έργο έχει ανέβει στην σκηνή, ήταν το 2013, από το ΚΘΒΕ, με πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη τον Γιώργο Κωνσταντίνου.[6]
Η υπόθεση
Ο Προκόπης Κολαούζος, ταβερνιάρης στον Πειραιά, έχει σπουδάσει τον γιο του Γιάννη στην Ευρώπη. Εκείνος, παντρεμένος με μια πλούσια γυναίκα, δείχνει να ντρέπεται για την καταγωγή του και τον πατέρα του, φτάνοντας στο σημείο να αλλάξει και το επίθετό του. Προσκαλεί τον πατέρα του να αφήσει την ζωή του στην ταβέρνα του Πειραιά και να παέι να μείνει μαζί με την οικογένεια του γιου του, προσποιούμενος όμως τον πλούσιο επιχειρηματία από τη Ρουμανία. Ο Κολαούζος αρχικά διστάζει, αλλά μόλις μαθαίνει την γέννηση του εγγονού του, αποφασίζει να “εκπαιδευτεί από την αρχή”. Ο μπαμπάς μαθαίνει να ζει και να φέρεται σύμφωνα με τους τρόπους της αστικής τάξης, ώστε να είναι έτοιμος να εκπροσωπήσει επάξια τον γιό του, που πολιτεύεται και επιδιώκει να γίνει και υπουργός. Ζώντας, όμως, μέσα στο περιβάλλον του γιου του, βλέπει την πραγματικότητα της ζωής του. Η γυναίκα του, Ριρή, έχει εραστή και μάλιστα περιμένει το παιδί του, λέγοντας ψέματα ότι είναι του Γιάννη. Αν και σαν πρώτη αντίδραση ο Κολαούζος κρύβει την αλήθεια από το γιο του – φοβούμενος την συναισθηματική κατάρρευσή του, ωστόσο, στο τέλος, την αποκαλύπτει. Οι δυο τους, πατέρας και γιός, εγκαταλείπουν αυτήν τη ζωή για πάντα. [7]
Παραστασιολογία
| Σεζόν | Θέατρο / Θίασος | Σκηνοθεσία | Ηθοποιοί |
|---|---|---|---|
| 1934-1935 | Αλίκης | Κώστας Μουσούρης | Βασίλης Λογοθετίδης, [1] Κώστας Μουσούρης, Αλίκη Θεοδωρίδου - Νορ, Νίκος Βλαχόπουλος, Τάκης Γαλανός, Κώστας Οικονομόπουλος, Χρήστος Τσαγανέας, Μιχάλης Παπαδάκης, Αντώνης Γιαννίδης, Άννα Λώρη, Νανά Παπαδοπούλου, Έλλη Ξανθάκη, Καλή Καλό, Στέφανος Μωρίς, Χρύσα Καλό, Άννα Ρούσσου, Ντόρα Βολονάκη, Λευκή Φλωρεντίνου, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Κώστας Ντίνος |
| 1935-1936 | θίασος Κοτοπούλη | Άρης Βλαχόπουλος, Νίκος Ζωγράφος, Βασίλης Λογοθετίδης, Γιάννης Βεάκης, Γιώργος Γιαννόπουλος, Γεώργιος Παππάς, Θεόδωρος Αρώνης, Λευτέρης Ζάκκας, Γοργώ Λούη, Παναγιώτης Κακνάς, Μαίρη Αρώνη, Τζένη Περίδου, Μαρίκα Κοτοπούλη, Σπύρος Μουσούρης, Γιώργος Δήμος, Νίτσα Τσαγανέα, Αλίκη Ζωγράφου, Μαρίκα Ραφτοπούλου [8] | |
| 1939-1940 | Εθνικό Θέατρο Ελλάδας | Πέλος Κατσέλης | Χριστόφορος Νέζερ, Τζαβαλάς Καρούσος, Τζένη Περίδου, Νίκος Βλαχόπουλος, Νίκος Βάχλας, Περικλής Χριστοφορίδης, Νικόλαος Πασχαλίδης, Χρήστος Τσαγανέας, Γεώργιος Ρώης, Μαρίκα Ραφτοπούλου, Άννα Χριστοφορίδου, Άγγελος Λάμπρου, Ιωακείμ Ραφτόπουλος, Θάλεια Καλλιγά, Σπύρος Ολύμπιος, Μερόπη Ροζάν, Χριστίνα Καλογερίκου, Διονυσία Ρώη, Αλέκος Μπούμπης, Χαράλαμπος Πλακούδης, Αλίκη Ζωγράφου [9] |
| 1954-1955 | Εθνικό Θέατρο Ελλάδας | Κωστής Μιχαηλίδης | Χριστόφορος Νέζερ, Νίκος Καζής, Άννα Συνοδινού, Γρηγόρης Βαφιάς, Νίκος Βλαχόπουλος, Νίκος Παπακωνσταντίνου, Πέτρος Λοχαΐτης, Νίκος Βοκάς, Μαίρη Λεκκού, Ανδρέας Φιλιππίδης, Μιράντα Μυράτ, Πίτσα Καπιτσανέα, Ιωάννης Αυλωνίτης, Βασίλης Κανάκης, Γιάννης Γκιωνάκης, Βάσω Μεριδιώτου, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Λέλα Ησαΐα, Νέλλη Μαρσέλλου, Άννα Πολυτίμου, Άρης Βλαχόπουλος, Άγγελος Γιαννούλης, Γιάννης Μαυρογένης, Δέσποινα Νικολαΐδου, Βασίλης Παπανίκας, Δημήτρης Καλλιβωκάς [10] |
| 1955-1956 | Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών | Κωστής Μιχαηλίδης | Πέτρος Κυριακός, Νίκος Καζής, Άννα Συνοδινού, Γιάννης Μαλούχος, Χριστόφορος Νέζερ, Νάσος Κεδράκας, Μίμης Φωτόπουλος, Λαυρέντης Διανέλλος, Καίτη Βερώνη, Χρήστος Τσαγανέας, Μιράντα Μυράτ, Κυβέλη Θεοχάρη, Κώστας Μπαλαδήμας, Γιώργος Νέζος, Γιώργος Γαβριηλίδης, Δήμητρα Ζέζα, Βαγγέλης Σακαΐνας, Λεωνίδας Συμελίδης, Μαρίκα Μαυροπούλου, Πάρις Παπής, Νίκος Κουζούλης [11] |
| 1962-1963 | Αμιράλ | Σπύρος Μελάς | Σμαρούλα Γιούλη, Γιάννης Αργύρης, Μαρία Βούλγαρη, Ανδρέας Ζησιμάτος, Κούλα Αγαγιώτου [12] Νίκος Βανδώρος, Κλαίρη Δεληγιάννη, Τέρης Πετρίδης, Μαίρη Βανδώρου, Λίνα Κρασσά, Γιάννης Κωστής, Νίκος Φαμπιός, Χριστόφορος Μπουμπούκης, Λευτέρης Πέτροβιτς, Γιώργος Λευτεριώτης [13] |
| 1979-1980 | Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος | Πάνος Παπαϊωάννου | Γιάννης Ματτύς, Κώστας Σαντάς, Διονύσης Παγουλάτος, Νίκος Βεργίδης, Γιάννης Καλατζόπουλος, Χρήστος Βάσσος, Βαρβάρα Λαζαρίδου, Αννέτα Μολύβα, Ελεάνα Απέργη, Κώστας Καραγιώργης, Αγγέλα Φουντούκη [14] |
| 2002-2003 | Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος | Γιώργος Κιουρτσίδης | Διονύσης Καλός, Σοφία Λάππου, Γιώργος Κώτσος, Χρήστος Παπαστεργίου, Μαρία Αλβανού, Νίκος Παναγιωτίδης, Βασίλης Σεϊμένης, Βίκυ Κανάκη, Θόδωρος Τεκνετσίδης, Γιάννης Βρανάς, Κυριακή Ιωσηφίδου, Δούμα Γιωρένα, Αγγέλα Χατζηβασιλείου, Στέλιος Πανούσης, Δημήτρης Αϊναλής, Γεωργία Λαμπίδου, Χρήστος Μιχαηλίδης, Ελένη Γκουμπαντσά, Δημήτρης Νετκίδης [15] |
| 2012-2013 | Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος | Γιώργος Κωνσταντίνου | Γιώργος Κωνσταντίνου, Γιάννης Καραμφίλης, Μαριάννα Παπασάββα, Μιχάλης Γούναρης, Χρύσανθος Καγιάς, Δημήτρης Μορφακίδης, Έφη Λιάλιου, Νίκος Κολοβός, Ιφιγένεια Δεληγιαννίδη, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Δημήτρης Παπιόπουλος, Νίκος Καπέλιος, Μαρίνα Χατζηιωάννου, Νάσια Γεωργίου, Ευανθία Σωφρονίδου, Γιάννης Τσιακμάκης, Γιάννης Τσάτσαρης, Χρήστος Παπαδημητρίου [16] |
Πηγές - Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Κατάλογος βασικών πληροφοριών ελληνικών θεατρικών παραστάσεων του έργου "Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται"
- Κατάλογος Ελλήνων ηθοποιών που έχουν ερμηνεύσει τον ρόλο του Προκόπη Κολαούζου
- Το κείμενο στο περιοδικό Νέα Εστία [1] Αρχειοθετήθηκε 2016-04-10 στο Wayback Machine.
- Στο τηλεοπτικό «Θέατρο της Δευτέρας» [2]
- Για το ραδιόφωνο από το «Θέατρο της Κυριακής» [3] Αρχειοθετήθηκε 2017-03-20 στο Wayback Machine.
- Κατερίνα Καρρά: Ο Σπύρος Μελάς και το θέατρο της εποχής του. Διδακτορική διατριβή, ΑΠΘ, 2010. [4]