Πράσινο New Deal
Οι προτάσεις του Πράσινου New Deal (Πράσινη Νέα Συμφωνία, αγγ. Green New Deal, συντ: GND) απαιτούν από τη δημόσια πολιτική να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή, παράλληλα με την επίτευξη άλλων κοινωνικών στόχων όπως η δημιουργία θέσεων εργασίας, η οικονομική ανάπτυξη και η μείωση της οικονομικής ανισότητας.
Το όνομα έχει αναφορά στο New Deal, ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων και έργα δημόσιων έργων που αναλήφθηκαν από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Φράνκλιν Ρούζβελτ κατά την περίοδο 1933-1935 ως απάντηση στην Μεγάλη Ύφεση που είχε χτυπήσει τότε την χώρα του.[1] Το Πράσινο New Deal συνδυάζει την οικονομική προσέγγιση του Ρούζβελτ με σύγχρονες ιδέες όπως η ανανεώσιμη ενέργεια και η αποδοτικότητα των πόρων.[2][3]
Μια εξέχουσα προσπάθεια του 2019 να περάσει νομοθεσία για μια Πράσινη Νέα Συμφωνία χορηγήθηκε από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Αλεξάνδρεια Οκασίο-Κόρτεζ και τον γερουσιαστή Εντ Μάρκι αλλά απέτυχε να προχωρήσει στην Γερουσία[4]. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μια πρόταση του 2019 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, και τον Ιανουάριο του 2020, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επίσης.[5]
Ιστορία
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και του 1990, μια οικονομική πολιτική για να μετακινηθεί η οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών μακριά από την μη ανανεώσιμη ενέργεια αναπτύχθηκε από ακτιβιστές των εργατικών και περιβαλλοντικών κινήσεων.[6]
Μια πρώιμη χρήση της φράσης "Green New Deal" ήταν από τον δημοσιογράφο Τόμας Φρίντμαν.[7] Υποστήριξε την ιδέα στην New York Times.[8][9] Τον Ιανουάριο του 2007, ο Φρίντμαν έγραψε:
Αν έχετε βάλει έναν ανεμόμυλο στην αυλή σας ή κάποιους ηλιακούς συλλέκτες στη στέγη σας, είστε ευλογημένοι. Αλλά θα πρασινίσουμε τον κόσμο μόνο όταν αλλάξουμε την ίδια τη φύση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας – απομακρύνοντάς το από βρώμικο άνθρακα ή πετρέλαιο σε καθαρό άνθρακα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Και αυτό είναι ένα τεράστιο βιομηχανικό έργο – πολύ μεγαλύτερο από ό,τι σας έχει πει κανείς. Τέλος, όπως το New Deal, αν αναλάβουμε την πράσινη έκδοση, έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει μια εντελώς νέα βιομηχανία καθαρής ενέργειας για να ωθήσει την οικονομία μας στον 21ο αιώνα.[9]
Ο Φρίντμαν επεκτάθηκε στην ιδέα στο βιβλίο του του Σεπτεμβρίου 2008 "Hot, Flat, and Crowded".[10] Αυτή η προσέγγιση υιοθετήθηκε στη Βρετανία από την Green New Deal Group,[11] η οποία δημοσίευσε την ομώνυμη έκθεση της στις 21 Ιουλίου 2008.[12] Η έννοια αυτή έγινε περαιτέρω δημοφιλής και τέθηκε σε ευρύτερη βάση όταν το πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) άρχισε να την προωθεί διεθνώς.
Στις αρχές του 2008, ο συγγραφέας Jeff Biggers ξεκίνησε μια σειρά προκλήσεων για μια Πράσινη Νέα Συμφωνία. Ο Μπίγκερς έγραψε, "(ο τότε υποψήφιος για την προεδρία) Ομπάμα θα πρέπει να σπάσει αυτές τις τεχνητές φυλετικές διακρίσεις προτείνοντας μια Νέα "πράσινη" συμφωνία για την ανανέωση της περιοχής και την γέφυρα ενός αυξανόμενου χάσματος μεταξύ των πικρά διχασμένων Δημοκρατικών, και να καλέσει για το τέλος των πολιτικών απομάκρυνσης της κορυφής των βουνών που έχουν οδηγήσει στην φτώχεια και την καταστροφή στα κοιτάσματα άνθρακα".[13] Οι Μπίγκρς συνέχισαν με άλλες προτάσεις της Νέας Πράσινης Συμφωνίας τα επόμενα τέσσερα χρόνια.[14]
Το Πράσινο Κόμμα των Ηνωμένων Πολιτειών και η υποψήφια για την προεδρία του Κόμματος των Πράσινων Τζιλ Στάιν πρότειναν ένα "Πράσινο New Deal" που ξεκίνησε το 2012.[15][16][17] Το Πράσινη New Deal παραμένει επίσημα μέρος της πλατφόρμας του Πράσινου Κόμματος των Ηνωμένων Πολιτειών. [18]
Προγράμματα αποκατάστασης από τον COVID-19
Μέχρι το 2019, οι διεθνείς κλήσεις για μια Πράσινη Νέα Συμφωνία είχαν ήδη γίνει πιο εμφανείς. Αυτό αντικατοπτρίζει την λαϊκή υποστήριξη που είχε λάβει το GND στις ΗΠΑ στα τέλη του 2018, την αυξανόμενη αναγνώριση της απειλής της παγκόσμιας θέρμανσης που προκύπτει από τα πρόσφατα ακραία καιρικά γεγονότα, τα αποτελέσματα του ακτιβισμού της Γκρέτα Τούνμπεργκ και την έκθεση του IPCC 1.5 °C περί υπερθέρμανσης του πλανήτη. Εκτός από την δραστηριότητα που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της συμβατικής εθνικής και πολυμερούς πολιτικής, υπάρχει υποστήριξη για ένα Πράσινο New Deal στο πλαίσιο της διπλωματίας των πόλεων. Τον Οκτώβριο του 2019, η C40 δεσμεύτηκε να υποστηρίξει μια Παγκόσμια Πράσινη Νέα Συμφωνία, ανακοινώνοντας ότι θα υπάρξουν καθορισμένες ενέργειες από όλες τις 94 πόλεις της, με 30 πόλεις να έχουν ήδη φτάσει το μέγιστο των εκπομπών τους και να προχωρούν γρήγορα προς το καθαρό μηδέν.[19][20]
Υπήρχαν περαιτέρω προτάσεις για την συμπεριφορά ενός GND, τόσο στις ΗΠΑ όσο και διεθνώς, στο πρόγραμμα ανάκαμψης για την πανδημία COVID-19.[21][22][23][24][25][26] Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2020, τα Ηνωμένα Έθνη εξέδωσαν έκθεση που ανέφερε ότι ένα μεγάλο ποσοστό παγκοσμίως, για την ανάκαμψη του COVID-19 δεν πηγαίνει προς καθαρή ενέργεια. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις του κόσμου "διπλασιάζουν" τα ορυκτά καύσιμα.[27][28]
Κριτική
Πολλοί που υποστηρίζουν ορισμένους στόχους της Πράσινου New Deal εκφράζουν αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα ενός ή περισσότερων από τα μέρη της. Ο John P. Holdren, πρώην επιστημονικός σύμβουλος του Μπάρακ Ομπάμα, πιστεύει ότι ο στόχος του 2030 είναι πολύ αισιόδοξος, λέγοντας ότι το 2045 ή το 2050 θα ήταν πιο ρεαλιστικό.[29]
Σε μια δημοσίευση για το Slate, ο Alex Baca επικρίνει την Πράσινη Νέα Συμφωνία για την αποτυχία να αντιμετωπίσει τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της αστικής εξάπλωσης[30]. Ο Adam Millsap επικρίνει την υπερβολική εξάρτηση του GND από τις δημόσιες μεταφορές για να καταστήσει τις πόλεις πιο φιλικές προς το περιβάλλον, καθώς οι δημόσιες μετακινήσεις ενσωματώνται καλύτερα σε μονοκεντρικές πόλεις από τις πολυκεντρικές. Προτείνει μεταρρυθμίσεις στη χρήση γης για την αύξηση της πυκνότητας, την τιμολόγηση της συμφόρησης και την εξάλειψη των απαιτήσεων στάθμευσης ως μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν πιο ευέλικτα στις πόλεις με μονοκεντρικές και πολυκεντρικές διαρθρώσεις.[31]
Αν και το Πράσινο New Deal παρουσιάζεται συχνά ως αριστερή πρόταση, η κριτική της προέρχεται από αριστερούς σχολιαστές που έχουν υποστηρίξει ότι το Πράσινο New Deal δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την πραγματική αιτία της κλιματικής έκτακτης ανάγκης, δηλαδή την έννοια της ατελείωτης ανάπτυξης και της κατανάλωσης που είναι εγγενής στον καπιταλισμό, και αντίθετα είναι μια προσπάθεια να "πρασινίσει" τον καπιταρισμό.[32] Οι αριστεροί επικριτές του Πράσινου New Deal υποστηρίζουν ότι δεν είναι απαραίτητη η νομιμοποίηση των πράσινων πολιτικών και πρακτικών μέσα στον καπιταλισμό, αλλά η αντικαπιταλιστική υιοθέτηση πολιτικών για την αποανάπτυξη.[33]
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Green New Deal στο Wikimedia Commons
