Πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης Α΄ εθνικής κατηγορίας ανδρών 1972-1973

Το πρωτάθλημα μπάσκετ της περιόδου 1972–73 ήταν η δέκατη διοργάνωση από την καθιέρωση της Α' Εθνικής. Διεξήχθη με τη συμμετοχή δεκατεσσάρων ομάδων, οκτώ ομάδες της Αττικής, πέντε της Θεσσαλονίκης καθώς και τη Νίκη του Βόλου, η οποία έγινε μόλις η δεύτερη επαρχιακή ομάδα που συμμετείχε στην Α' Εθνική.

Διεκδικητές του τίτλου υπήρξαν κυρίως οι Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός. Η ολοκλήρωση του κανονικού προγράμματος των αγώνων στις αρχές Απριλίου βρήκε τον ΠΑΟ πρωταθλητή με 50 βαθμούς έναντι 49 του Ολυμπιακού. Ενάμισι μήνα αργότερα, βγαίνει απόφαση υπέρ της ΑΕΚ στην ένσταση που είχε υποβάλλει για τον αγώνα με τον Παναθηναϊκό στο κλειστό της Λεωφόρου (νίκη των πράσινων με 73-72). Ο αγώνας ορίζεται να επαναληφθεί στις 3 Ιουνίου, σχεδόν δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση του πρωταθλήματος. Στο παιχνίδι που αποτέλεσε ένα ντέρμπι τίτλου αλλά με μονόπλευρο ενδιαφέρον, ο Παναθηναϊκός επικρατεί με 85–83 και εξασφαλίζει την κατάκτηση του πρωταθλήματος, καθώς σε περίπτωση ήττας του θα χρειαζόταν η διεξαγωγή αγώνα μπαράζ με τον Ολυμπιακό.

Στη μάχη του υποβιβασμού, ο Απόλλων Καλαμαριάς κατάφερε να παραμείνει στην κατηγορία, με δύο καθοριστικές νίκες τις τελευταίες ημέρες, αρχικά με 70-62 επί του Έσπερου -που εν τέλει υποβιβάστηκε με ένα βαθμό διαφορά από την ομάδα της Καλαμαριάς-, και λίγες μέρες μετά με 95-94 επί του Άρη στην παράταση. Υποβιβάστηκε επίσης η Νίκη Βόλου, που δεν μπόρεσε να φανεί ανταγωνιστική απέναντι στα σωματεία Αττικής και Θεσσαλονίκης, χάνοντας σε όλους τους αγώνες που έδωσε.