Πυρηνικός πόρος

Το σύμπλοκο του πυρηνικού πόρου έχει κυλινδρικό σχήμα με οκταμερή συμμετρία γύρω από τον άξονα του κεντρικού πόρου. Σχηματίζεται από περίπου 34 πρωτεΐνων που ονομάζονται νουκλεοπορίνες (nucleoporins, nups). Τα συνολικά αντίγραφα των νουκλεοπορινών είναι πάνω από 1000. Οι νουκλεοπορίνες κατηγοριοποιούνται ως νουκλεοπορίνες ικριώματος (scaffold nups) ή FG-νουκλεοπορίνες [περιέχουν αλληλουχίες πλούσιες σε αμινοξέα φαινυλαλανίνης (F) και γλυκίνης (G)] και οργανώνονται σε 5 διακριτές δομές (α) 3 κεντρικούς δακτυλίους με κοινό άξονα συμμετρίας, τους κυτταροπλασματικό δακτύλιο (Cytoplasmic Ring, CR), τον ενδιάμεσο δακτύλιο (Inner Ring, IR), και τον πυρηνοπλασματικό δακτύλιο (Nuclear Ring, NR), με τον ενδιάμεσος δακτύλιο βρίσκεται ανάμεσα στους άλλους δύο και (β) τα κυτταροπλασματικά ινίδια (cytoplasmic filaments), από την πλευρά του κυτταροπλάσματος, και το πυρηνικό καλάθι (nuclear basket), από την πλευρά του πυρνηνοπλάσματος^[4][5]. Μακρομόρια μεγέθους έως και 40 kDa μπορούν να διαχέονται ελεύθερα διαμέσου του πυρηνικού πόρου, ενώ τα μεγαλύτερα χρειάζονται μηχανισμούς ενεργητικής μεταφοράς^[6].

Για την κατασκευή ολόκληρου του NPC, οι νουκλεοπορίνες σχηματίζουν διακριτά υποσύμπλοκα τα οποία στη συνέχεια ενώνονται μεταξύ τους για τη συναρμολόγηση του μεγάλου συμπλόκου (για μια καλή ανασκόπηση βλ. Hampoelz et al., 2019^[7]). Τα υποσύμπλοκα αυτά είναι τα: Nup107-160, Nup93, Nup62, Nup214, Nup358. Στον παρακάτω πίνακα αναγράφονται τα εναλλακτικά ονόματα για κάθε ένα από τα υποσύμλοκα του NPC, η θέση τους μέσα στο μεγαλύτερο σύμπλοκο, οι νουκλεοπορινές που τα απαρτίζουν και μία σύντομη πειγραφή του ρόλου τους στο κύτταρο.