Σιλαναμίνη
Η σιλαναμίνη[2] (αγγλικά:silanamine) είναι ανόργανη χημική ένωση, η οποία περιέχει πυρίτιο, υδρογόνο και άζωτο, με μοριακό τύπο SiH5N, αν και παριστάνεται συνήθως με τον ημισυντακτικό τύπο SiH3NH2. Αποτελεί το πυριτιούχο ανάλογο της μεθαναμίνης.
| Σιλαναμίνη | |
|---|---|
| Γενικά | |
| Όνομα IUPAC | Σιλαναμίνη |
| Άλλες ονομασίες | Αμινοσιλάνιο Σιλυλαμίνη |
| Χημικά αναγνωριστικά | |
| Χημικός τύπος | SiH5N |
| Μοριακή μάζα | 47,132 amu[1] |
| Σύντομος συντακτικός τύπος | SiH3NH2 |
| SMILES | N[SiH3] |
| InChI | 1S/H5NSi/c1-2/h1H2,2H3 |
| ChemSpider ID | 10606695 |
| Δομή | |
| Μοριακή γεωμετρία | τετραεδρική ως προς πυρίτιο τριγωνική πυραμιδική ως προς άζωτο |
| Φυσικές ιδιότητες | |
| Χημικές ιδιότητες | |
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |
«Μητρική» και «θυγατρικές» σιλαναμίνες
Εκτός από τη «μητρική» σιλαναμίνη, ο όρος χρησιμοποιείται και σε σειρά «θυγατρικών» ανόργανων και οργανικών ενώσεων, που περιέχουν έναν (τουλάχιστον) δεσμό Si-N.
Ονοματολογία
Η ονομασία σιλαναμίνη προκύπτει από το πρόθεμα «σιλαν-» και την κατάληξη «-αμίνη», σε αναλογία με την ονοματολογία των οργανικών αμινών.
Δομή
Η μοριακή δομή της σιλανόλης ομοιάζει γεωμετρικά με αυτήν της μεθαναμίνης. Ωστόσο οι δεσμοί Si-Η είναι πολωμένοι κατά την έννοια Siδ+-Hδ-, γιατί το πυρίτιο έχει μικρότερη ηλεκτραρνητικότητα (1,90 κατά Pauling) και από τον άνθρακα (2,55 κατά Paouling) και από το υδρογόνο (2,20 κατά Pauling). Επίσης, η διαφορά ηλεκτραρνητικότητας μεταξύ πυριτίου και αζώτου (3,04 κατά Pauling) είναι πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη άνθρακα - αζώτου. Το γεγονός αυτό δίνει σημαντικό ποσοστό ετεροπολικότητας (27,6%) στο δεσμό Si-Ν, δηλαδή έχουμε σε σημαντικό ποσοστό μια ένωση της μορφής [SiH3]+[NH2]-.
| Δεσμοί[3][4] | |||||
| Δεσμός | τύπος δεσμού | ηλεκτρονική δομή | Μήκος δεσμού | Ιονισμός | Ισχύς δεσμού |
|---|---|---|---|---|---|
| Si-N | σ | 3sp³ -2sp³ | 183 pm | 27,6% Si+ Ν- | 355 kJ/mol |
| Ν-H | σ | 2sp³ -1s | 101 pm | 17% N- H+ | 386 kJ/mol |
| Si-H | σ | 3sp³-1s | 148 pm | 3% Si+ H- | 318 kJ/mol |
| Γωνίες | |||||
| HSiΗ | 109° 28' | ||||
| HSiN | 109° 28' | ||||
| SiNH | 106,7˚ | ||||
| HNH | 106,7˚ | ||||
| Στατιστικό ηλεκτρικό φορτίο[5] | |||||
| Ν | -0,616 | ||||
| Η (H-Si) | -0,03 | ||||
| Η (H-Ν) | +0,17 | ||||
| Si | +0,336 | ||||