Συμπεριφορικός καταποντισμός

Ο συμπεριφορικός καταποντισμός ή συμπεριφορική κατάπτωση είναι όρος που επινοήθηκε από τον ηθολόγο John B. Calhoun για να περιγράψει την κατάρρευση της συμπεριφοράς που μπορεί να προκύψει από τον υπερπληθυσμό. Ο όρος και η έννοια προέρχονται από μια σειρά πειραμάτων υπερπληθυσμού που δεξήγαγε ο Calhoun με καστανούς αρουραίους της Νορβηγίας (Rattus norvegicus) στην περίοδο 1958- 1962^[1]. Στα πειράματα, ο Calhoun και οι ερευνητές του δημιούργησαν μια σειρά από ουτοπίες αρουραίων, δηλαδή κλειστούς χώρους στους οποίους οι αρουραίοι είχαν απεριόριστη πρόσβαση σε τροφή και νερό, επιτρέποντας την απεριόριστη αύξηση του πληθυσμού. Ο Calhoun επινόησε τον όρο συμπεριφορικός καταποντισμός την 1η Φεβρουαρίου, σε Έκθεση του 1962 σε άρθρο με τίτλο «Πυκνότητα πληθυσμού και κοινωνική παθολογία» στο Scientific American^[2] για το πείραμα με τους αρουραίους^[3]. Αργότερα έκανε παρόμοια πειράματα σε ποντίκια, από το 1968 έως το 1972, καταλήγοντας πάντα στο ίδιο αποτέλεσμα. Στα πειράματα στα οποία αναπτύχθηκε συμπεριφορικός καταποντισμός, η βρεφική θνησιμότητα έφτασε το 96% μεταξύ των πλέον αποπροσανατολισμένων ομάδων του πληθυσμού^[4]. Η δουλειά του Calhoun χρησιμοποιήθηκε ως ζωικό μοντέλο κοινωνικής κατάρρευσης και η μελέτη του έγινε σημαντική για την αστική κοινωνιολογία και την ψυχολογία γενικότερα^[5]. Ο Calhoun αποσύρθηκε από το National Institute of Mental Health το 1984, αλλά συνέχισε να διερευνά το θέμα μέχρι τον θάνατό του στις 7 Σεπτεμβρίου 1995^[6].