Φερόνια
Στη Θρησκεία στην αρχαία Ρώμη και στην Ετρουσκική μυθολογία των Ομβρικών η Φερόνια ήταν θεότητα που σχετιζόταν με την υγεία, τη γονιμότητα και την ανάπτυξη. Θεωρείτο η προστάτιδα των δούλων και του αδύναμου πληθυσμού, τη λάτρεψαν τόσο οι Πληβείοι όσο και οι ελεύθεροι. Η θεά εορταζόταν στις 13 Νοεμβρίου όπου γινόντουσαν πανηγύρια προς τιμή της τα Φερόνεια ή "Παιχνίδια των Πληβείων", στην Παλεστρίνα εορταζόταν μαζί με τη Φορτούνα.[1][2] Τα "Φερόνεια" δεν πρέπει να σχετίζονται με τα "Φεράλεια" που εορτάζονταν στις 21 Φεβρουαρίου προς τιμή του Γιούπιτερ. Το όνομα της προέρχεται από το Λατινικό "Φερ" που έχει σχέση με το "μη καλλιεργημένο", για αυτό τα ιερά της βρίσκονταν σε τραχείς περιοχές. Η κατάληξη "όνια" υποδηλώνει τον κίνδυνο, η θεά συνεπώς συμβολίζει την προστασία από τον συγκεκριμένο κίνδυνο. Πολλές εκδόσεις υπάρχουν για τη συγκεκριμένη θεότητα ώστε πολλοί την ταυτίζουν με διαφορετικές.
.jpg)
Μύθοι
Μερικοί Λατίνοι συγγραφείς τη σχετίζουν με τη θεά της σοδειάς, για αυτό της αφιερώνουν τους πρώτους καρπούς ώστε να τους φέρει την επόμενη χρονιά γονιμότητα.[3] Ο Μάρκος Τερέντιος Βάρρων και ο Μαύρος Σέρβιος Ονοράτος τη θεωρούν θεά των προσωπικών ελευθεριών.[4] Ένας λίθος στον ναό της στην Τερρακίνα έχει την επιγραφή "αφήστε τους δούλους να κάτσουν κάτω ώστε να σηκωθούν ελεύθεροι". Ο Τίτος Λίβιος έγραψε ότι το 217 π.Χ. οι ελεύθερες γυναίκες συγκέντρωσαν χρήματα για να προσφέρουν δώρο στη Φερόνια.[5][6] Σύμφωνα με μερικές πηγές οι δούλοι αποκτούσαν στον ναό της στην Τερρακίνα την ελευθερία τους.[7] Οι Σαβίνοι την τιμούσαν με την απεικόνιση της στα νομίσματα τους, όταν ο Ύπατος Μάνιος Κούριος Δεντάτος τους κατέκτησε μετέφερε τη λατρεία της στην Αρχαία Ρώμη.[8][9] Ο Μαύρος Σέρβιος Ονοράτος έγραψε ότι μια φωτιά κατέστρεψε τον ναό της, όταν αποφάσισαν να μεταφέρουν τα αγάλματα της σε άλλον ναό φύτρωσε στα γυμνά ξύλα ξαφνικά πράσινο.[10] Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος σημειώνει ότι την εποχή που επικρατούσε πόλεμος δεν οικοδομήθηκε κανένας πύργος ανάμεσα στην Τερρακίνα και το ιερό της Φερόνιας, όλες είχαν καταστραφεί από κεραυνό, η θεά αρνήθηκε κάθε σχέση με τη γειτονική πόλη.[11]
Τόποι και λατρεία
Οι επιγραφές της λατρείας της Φερόνιας βρέθηκαν διάσπαρτες σε ολόκληρη την κεντρική Ιταλία, βρίσκονται σχετικά μακριά από τις ανθρώπινες εγκαταστάσεις.[12] Ο Βάρρων την καταγράφει σαν μία από τις θεότητες των Σαβίνων που απέκτησαν ιερό στη Ρώμη.[13] Οι κύριες πόλεις της λατρείας της ήταν η Ακυληία και η Τερρακίνα, στην περιοχή της υπήρχαν πολλές πηγές απαραίτητες για τη λατρεία της.[9] Ο Αυγουστιανός ποιητής Οράτιος περιγράφει το νερό της Φερόνιας με το οποίο "πλένουμε το πρόσωπο και τα χέρια μας".[14] Η Καπένα ήταν μια περιοχή στη Ρώμη στην οποία ερχόντουσαν προσκυνητές από πολύ μακριά σε διαφορετικές εθνότητες όπως Σαβίνοι, Ετρούσκοι και Λατίνοι, το άλσος λατρείας της ήταν μια ουδέτερη περιοχή στο οποίο ήταν απαραίτητη η ειρήνη.[15] Ο ναός της Φερόνια βρισκόταν στους πρόποδες ενός όρους κοντά στην Καπένα.[16] Το "Άλσος της Φερόνιας" ήταν τόπος στο οποίο γινόντουσαν ετήσιες εορτές υπό τη μορφή εμποροπανήγυρης.[17][18] Ο Αννίβας λεηλάτησε την περιοχή της Καπένας στη νοτιοδυτική Ετρουρία από χρυσό και ασήμι, την ίδια εποχή που επισκέφτηκε τον ναό της.[19]
Αργότερα έγινε Αυγουστινιανή αποικία, το καθεστώς της αποικίας καταγράφεται σε πολλές επιγραφές και έγγραφα.[20][21] Ο σημαντικότερος τόπος λατρείας της Φερόνιας βρισκόταν στην Τερρακίνα σε ένα άλσος περίπου τρία μίλια από την πόλη, ο Σέρβιος καταγράφει επίσης ένα ιερό του "Γιούπιτερ παιδός" κάτω από τον ναό της Φερόνιας.[22] Σύμφωνα με μια παράδοση οι δούλοι ερχόντουσαν σε αυτό και φορούσαν ένα καπέλο στα ξυρισμένα κεφάλια τους πριν αποκτήσουν την ελευθερία τους. Στο Άρεως Πεδίον στη Ρώμη βρισκόταν άλλος ένας ναός της Φερόνια, προσδιορίστηκε με μιά επιγραφή που βρέθηκε σε τάφο στην περιοχή.[23] Ο ναός ιδρύθηκε πιθανότατα από τον Μάριο Κούριο Δεντάτο μετά τη νίκη του επί των Σαβίνων (219 π.Χ.), περιείχε υδραγωγείο και πολλές πηγές.[24] Ο Τσαρλς Γκόντφρεϊ Λίλαντ περιγράφει πολλές παραδόσεις για τη Φερόνια που είχαν επιζήσει τον 19ο αιώνα στην Τοσκάνη.[25]
Δείτε επίσης
- Ο αστεροειδής 72 Φερονία, που ανακαλύφθηκε το 1861, πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή αυτή θεότητα.
Παραπομπές
Πηγές
- Gary D. Farney, Ethnic Identity and Aristocratic competition in Republican Rome (Cambridge University Press, 2007).
- William Warde Fowler. (1908). The Roman Festivals of the Period of the Republic.
- Peter F. Dorcey. (1992). The Cult of Silvanus: A study in Roman folk religion.