Φθοροχλωροσιλάνιο
Το φθοροχλωροσιλάνιο[2] (αγγλική γλώσσα:chlorofluorosilane) είναι ανόργανη χημική ένωση, που περιέχει πυρίτιο, υδρογόνο, φθόριο και χλώριο, με μοριακό τύπο SiH2ClF. Ανήκει στα ανόργανα σιλάνια, και ειδικότερα στα φθοροσιλάνια και στα χλωροσιλάνια. Ο όρος φθοροχλωροσιλάνιο επεκτείνεται και πέραν της «μητρικής» ένωσης, και αναφέρεται, επίσης, και σε μια ευρύτερη ομάδα «θυγατρικών» φθοροχλωροσιλανίων, ανόργανων και οργανικών, που περιέχουν έναν τουλάχιστον δεσμό Si-F και έναν τουλάχιστον δεσμό Si-Cl.
| Φθοροχλωροσιλάνιο | |||
|---|---|---|---|
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | Φθοροχλωροσιλάνιο | ||
| Άλλες ονομασίες | Σιλενυλοφθοροχλωρίδιο | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | SiH2ClF | ||
| Μοριακή μάζα | 83,959831 amu[1] | ||
| Συντομογραφίες | CFS (= ChloroFluoroSilane) | ||
| Αριθμός CAS | 80003-41-4 | ||
| SMILES | Cl[SiH2]F | ||
| ChemSpider ID | 10738682 | ||
| Δομή | |||
| Μοριακή γεωμετρία | τετραεδρική | ||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| Επικινδυνότητα | |||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
Ονοματολογία
Η ονομασία φθοροχλωροσιλάνιο προκύπτει αν η ένωση θεωρηθεί υποκατεστημένο σιλάνιο (SiH4), δηλαδή σιλάνιο, ένα άτομο υδρογόνου του οποίου, έχει αντικατασταθεί από ένα άτομο φθορίου, και ένα άλλο από άτομο χλωρίου.
Δομή
Η μοριακή δομή του φθοροχλωροσιλανίου ομοιάζει γεωμετρικά με αυτήν του φθοροχλωρομεθάνιου. Ωστόσο οι δεσμοί Si-Η είναι πολωμένοι κατά την έννοια Siδ+-Hδ-, γιατί το πυρίτιο έχει μικρότερη ηλεκτραρνητικότητα (1,90 κατά Paouling) και από τον άνθρακα (2,55 κατά Paouling) και από το υδρογόνο (2,20 κατά Paouling). Επίσης, η διαφορά ηλεκτραρνητικότητας μεταξύ πυριτίου και φθορίου (3,98 κατά Paouling) είναι πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη άνθρακα - φθορίου. Το γεγονός αυτό δίνει μεγάλο ποσοσστό ετεροπολικότητας στο δεσμό Si-F. Επίσης, και η διαφορά ηλεκτραρνητικότητας μεταξύ πυριτίου και χλωρίου (3,16 κατά Paouling) είναι πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη άνθρακα - χλωρίου. Το γεγονός αυτό δίνει μεγάλο ποσοσστό ετεροπολικότητας στο δεσμό Si-Cl.
Παραγωγή
Από διχλωροσιλάνιο με φθοριούχο υφυδράργυρο
Με επίδραση φθοριούχου υφυδραργύρου σε διχλωροσιλάνιο, μπορεί να παραχθεί φθοροχλωροσιλάνιοσιλάνιο[3]:
- Συμπαράγεται ως παραπροϊόν και διφθοροσιλάνιο.
Με σιλάνιο και υδροφθόριο ή κάποιο αλκυλοφθορίδιο
Με επίδραση υδροχλωρίου ή κάποιου αλκυλοχλωριδίου (RCl) σε φθοροσιλάνιο, μπορεί να παραχθεί φθοροχλωροσιλάνιο[4]:
- Συμπαράγονται ως παραπροϊόντα και άλλα φθοροχλωροσιλάνια.