Boμαρέα

γένος μονοκοτυλήδονων πολυετών ποωδών φυτών

Η βομαρέα (λατινική και επιστημονική ονομασία Bomarea) είναι γένος μονοκοτυλήδονων πολυετών ποωδών φυτών με ριζώματα. Ανήκει στην οικογένεια αλστραιμεριοειδή, της οποίας αποτελεί το ένα από τα δύο μεγάλα γένη (το άλλο είναι η αλστραιμερία). Τα περισσότερα είδη βομαρέας φύονται στις Άνδεις[3], αλλά μερικά συναντώνται στην Κεντρική Αμερική, το Μεξικό και τις Δυτικές Ινδίες, και γενικώς χαρακτηρίζεται ως είδος των τροπικών περιοχών.[1] Κάποια είδη καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά φυτά[4][5][6], αλλά γενικώς οι βομαρέες καλλιεργούνται τοπικώς και για το ρίζωμά τους, που τρώγεται.

Boμαρέα
Eίδος βομαρέας από το νότιο Εκουαδόρ
Eίδος βομαρέας από το νότιο Εκουαδόρ
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:Φυτά
Συνομοταξία:Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία:Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledonae)
Τάξη:Λειριώδη (Liliales)
Οικογένεια:Αλστραιμεριοειδή (Alstroemeriaceae)
Γένος:Boμαρέα
(Bomarea)
Mirb., 1804

Συνώνυμα[1][2]
  • Leontochir, Phil.
  • Vandesia, Salisb.
  • Sphaerine, Herb.
  • Dodecasperma, Raf.
  • Wichuraea, M.Roem.
  • Danbya, Salisb.

Οι βομαρέες είναι παρόμοιες με τα συγγενικά τους είδη του γένους αλστραιμερία, αλλά συνήθως αναπτύσσονται με έρποντα ή αναρριχώμενα στελέχη, αν και αρκετά είδη στέκονται όρθια αυτόνομα, ως ξεχωριστά στελέχη. Μοιράζονται επίσης και το μορφολογικό χαρακτηριστικό των περισσότερων φυτών της οικογένειάς τους τα φύλλα, που εκφύονται εναλλασσόμενα, να στρέφονται στον μίσχο τους κατά 180 μοίρες, έτσι ώστε να έχουν «ύπτια» (resupinate) θέση, δηλαδή η κάτω επιφάνειά τους γίνεται η επάνω. Τα άνθη εκφύονται σε σκιάδια.

Το γένος Bomarea διαιρείται σε τέσσερα υπογένη, που φέρουν τις ονομασίες Baccata, Bomarea (συνώνυμο του γένους), Sphaerine και Wichuraea.[7]

Είδη

Σήμερα αναγνωρίζονται από 110[8] έως 122 είδη[7] που ανήκουν στο γένος Bomarea, ενώ περί το 1960 εκτιμώνταν σε 150 περίπου. Στον κατάλογο των Βοτανικών Κήπων του Kew του Ιουλίου 2014 γίνονται δεκτά[1] τα εξής είδη:

ΕικόναΟνομασίαΓεωγραφική κατανομή
Bomarea acutifolia
(«βομαρέα η οξύφυλλος»)
Μεξικό, Κεντρική Αμερική
Bomarea albimontanaΠερού
Bomarea alstroemerioidesΠερού
Bomarea amazonicaΠερού
Bomarea amilcarianaΒενεζουέλα
Bomarea ampayesanaΠερού
Bomarea ancepsΠερού
Bomarea andimarcanaΠερού, Βολιβία
Bomarea andreanaΚόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα
Bomarea angulataΕκουαδόρ, Περού
Bomarea angustissimaΠερού
Bomarea aurantiacaΠερού, Βολιβία
Bomarea boliviensisΒολιβία, Αργεντινή
Bomarea brachysepala
(«βομαρέα η βραχυσέπαλος»)
Εκουαδόρ, Περού
Bomarea bracteataΠερού
Bomarea bracteolataΠαναμάς
Bomarea bredemeyerianaΚολομβία, Βενεζουέλα
Bomarea brevisΠερού, Βολιβία
Bomarea callejasianaΚολομβία
Bomarea campanulariaΕκουαδόρ, Περού
Bomarea campylophyllaΠερού
Bomarea carderi
(βομαρέα η καρδέρειος)
Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea caucanaΚολομβία
Bomarea caudataΠερού
Bomarea caudatisepalaΠαναμάς
Bomarea ceratophora
(«βομαρέα η κερατοφόρος»)
Εκουαδόρ
Bomarea chaparensisΒολιβία
Bomarea chimborazensisΕκουαδόρ
Bomarea chiriquinaΠαναμάς, Κόστα Ρίκα
Bomarea coccineaΠερού
Bomarea colombianaΚολομβία
Bomarea cordifoliaΠερού
Bomarea cornigeraΠερού
Bomarea cornutaΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea costaricensis
(«βομαρέα η κοσταρίκειος»)
Παναμάς, Κόστα Ρίκα
Bomarea crassifoliaΚολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα, Περού
Bomarea crinitaΠερού
Bomarea croceaΠερού
Bomarea densifloraΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea denticulataΠερού
Bomarea diffractaΚολομβία
Bomarea disparΠερού
Bomarea dissitifoliaΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea dolichocarpaΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea dulcisΠερού, Βολιβία, Χιλή
Bomarea edulisευρεία εξάπλωση στη Λατινική Αμερική, από το κεντρικό Μεξικό έως την Αργεντινή, συν Δυτικές Ινδίες
Bomarea endotrachysΠερού
Bomarea englerianaΠερού
Bomarea euryanthaΚολομβία
Bomarea euryphyllaΚολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea evectaΕκουαδόρ
Bomarea ferreyraeΠερού
Bomarea foertherianaΠερού
Bomarea formosissimaΠερού, Βολιβία
Bomarea glaucescensΠερού, Εκουαδόρ, Βολιβία
Bomarea goniocaulonΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea graminifoliaΕκουαδόρ
Bomarea hartwegiiΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea herbertianaΚολομβία
Bomarea herreraeΠερού
Bomarea hieronymiΚολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea hirsutaΚόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea huanucoΠερού
Bomarea inaequalisΚολομβία
Bomarea involucrosaΠερού, Βολιβία
Bomarea kraenzliniiΚολομβία
Bomarea lancifoliaΕκουαδόρ
Bomarea latifoliaΠερού
Bomarea libertadensisΠερού
Bomarea linifoliaΚολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea longipesΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea longistylaΠερού
Bomarea lopeziiΒενεζουέλα
Bomarea luteaΕκουαδόρ
Bomarea macrocephalaΑργεντινή, Βολιβία
Bomarea macusaniiΠερού
Bomarea moritzianaΚολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα
Bomarea multiflora
(«βομαρέα η πολυανθής»)
Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea multipesΕκουαδόρ
Bomarea nematocaulonΠερού
Bomarea nervosaΠερού, Εκουαδόρ
Bomarea nubigenaΕκουαδόρ
Bomarea obovataΝικαράγουα, Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ, Περού
Bomarea ovalleiέρημος Ατακάμα
Bomarea ovataΑργεντινή, Βολιβία, Περού
Bomarea oxytepalaΕκουαδόρ
Bomarea pardinaΚολομβία, Περού
Bomarea parvifoliaΠερού
Bomarea patacoensisΕκουαδόρ
Bomarea patiniiΚολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea paucifloraΚολομβία, Βενεζουέλα
Bomarea perglabraΕκουαδόρ
Bomarea peruvianaΠερού
Bomarea porrectaΠερού
Bomarea pseudopurpureaΠερού
Bomarea pudibundaΚολομβία
Bomarea pumilaΒολιβία, Περού
Bomarea puracensisΚολομβία
Bomarea purpureaΚολομβία, Βενεζουέλα, Εκουαδόρ, Περού
Bomarea roseaΠερού
Bomarea salicifoliaΒενεζουέλα
Bomarea salsilla
(βομαρέα η σαλσίλλα)
Χιλή
Bomarea secundifoliaΠερού
Bomarea setaceaΠερού
Bomarea shuttleworthiiΚολομβία
Bomarea speciosaΠερού
Bomarea spissifloraΕκουαδόρ, Περού
Bomarea stansΑργεντινή, Βολιβία
Bomarea suberectaΠαναμάς, Κόστα Ρίκα
Bomarea superbaΠερού
Bomarea tarmensisΠερού
Bomarea tortaΕκουαδόρ, Περού
Bomarea tribrachiataΕκουαδόρ, Περού
Bomarea trichophyllaΚολομβία
Bomarea trimorphophyllaΕκουαδόρ
Bomarea truxillensisΒενεζουέλα
Bomarea uncifoliaΕκουαδόρ
Bomarea vargasiiΠερού
Bomarea velascoanaΠερού
Bomarea vitellinaΚολομβία
Bomarea weigendiiΠερού


Παραπομπές

Πηγές

  • Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 8, σελ. 710