Ο Ναυαγός

Το 1995, ο Τσακ Νόλαντ (Τομ Χανκς) είναι ένας αναλυτής συστημάτων που ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο επιλύνοντας προβλήματα παραγωγικότητας στις αποθήκες της FedEx. Έχει μακροχρόνια σχέση με την Κέλι Φρίαρς (Έλεν Χαντ), η οποία κατοικεί στο Μέμφις. Παρόλο που το ζευγάρι θέλει να παντρευτεί, το επαγγελματικό πρόγραμμα του Τσακ δεν τους το επιτρέπει. Ανήμερα των Χριστουγέννων, ο Τσακ καλείται να επιλύσει ένα πρόβλημα στη Μαλαισία διακόπτοντας την οικογενειακή συγκέντρωση. Ενώ πετάει για Μαλαισία μέσω μιας βίαιης καταιγίδας, το αεροπλάνο του πέφτει στον Ειρηνικό ωκεανό. Ο Τσακ καταφέρνει να βγει από το βυθιζόμενο αεροπλάνο και σώζεται χάρη μιας φουσκωτής ναυαγοσωστικής λέμβου αλλά στη συνέχεια χάνει τον πομπό εντοπισμού έκτακτης ανάγκης της λέμβου. Προσκολλάται στη λέμβο, χάνει τις αισθήσεις του και επιπλέει όλο το βράδυ πριν ξεβραστεί στη στεριά ενός νησιού. Όταν επανακτά τις αισθήσεις του ερευνά το νησί για να ανακαλύψει σύντομα ότι είναι ακατοίκητο.

Διάφορα FedEx πακέτα ξεβράζονται επίσης στη στεριά, όπως επίσης και το πτώμα ενός από τους πιλότους του αεροπλάνου, το οποίο και θάβει. Αρχικά, προσπαθεί να στείλει σήμα διάσωσης και επιχειρεί να φύγει από το νησί με ό,τι απέμεινε από την ναυαγοσωστική λέμβο, αλλά δεν μπορεί να πάει πέρα από τον κοραλλιότοπο και τα δυνατά κύματα που περιβάλλουν το νησί. Ψάχνει για φαγητό, νερό και καταφύγιο καθώς ανοίγει τα πακέτα στα οποίο βρίσκει πράγματα τα οποία μπορεί να του φανούν χρήσιμα ενώ αφήνει σφραγισμένο μόνο ένα πακέτο με ζωγραφισμένα φτερά πάνω. Κατά την πρώτη του προσπάθεια να ανάψει φωτιά, ο Τσακ τραυματίζει το χέρι του και θυμωμένος αρχίζει να πετάει διάφορα αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένου και μιας μπάλας του βόλεϊ της εταιρείας αθλητικών ειδών Γουίλσον. Λίγο αργότερα, χρησιμοποιώντας το αποτύπωμα που άφησε το ματωμένο του χέρι πάνω στην μπάλα, ζωγραφίζει ένα πρόσωπο, ονομάζοντάς το Γουίλσον και αρχίζει να του μιλάει.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Τσακ είναι δραματικά πιο αδύνατος, με γένια, μακριά μαλλιά και φοράει ένα περίζωμα, έχει αποκτήσει εμπειρία στο να ψαρεύει με δόρυ και να ανάβει φωτιές. Έχει επίσης συχνές συνομιλίες και διαφωνίες με τον Γουίλσον, την μπάλα του βόλεϊ, ο οποίος τώρα είναι ο μόνος του φίλος. Ένα μεγάλο μέρος φορητής τουαλέτας ξεβράζεται στο νησί και ο Τσακ τη χρησιμοποιεί ως ιστίο για τη σχεδία που κατασκευάζει. Περνώντας χρόνο κτίζοντας και ανεφοδιάζοντας τη σχεδία και αποφασίζοντας ότι οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές (χρησιμοποιώντας ένα ανάλημμα το οποίο δημιούργησε στη σπηλιά του για να μετράει τον χρόνο), σαλπάρει χρησιμοποιώντας το ιστίο για να ξεπεράσει τα δυνατά κύματα. Μετά από κάποιο καιρό στον ωκεανό, η καταιγίδα σχεδόν διαλύει τη σχεδία. Την επόμενη μέρα, ο Γουίλσον πέφτει από τη σχεδία και παρασέρνεται στον ωκεανό, αφήνοντας τον Τσακ καταβεβλημένο από την μοναξιά. Αργότερα, ένα φορτηγό πλοίο τον εντοπίζει και τον μαζεύει από τον ωκεανό.

Μετά την επιστροφή του στον πολιτισμό, ο Τσακ μαθαίνει ότι τον θεωρούσαν για νεκρό. Η οικογένειά του και οι φίλοι του του είχαν κάνει κηδεία, ενώ η Κέλι έχει παντρευτεί έναν από τους οδοντιάτρους του Τσακ και έχει μια κόρη. Μετά την επανασύνδεσή του με την Κέλι, το ζευγάρι εκφράζει την αγάπη του που έχει ο ένας για τον άλλο, αλλά συνειδητοποιώντας ότι ένα μέλλον μαζί είναι αδύνατο λόγω τις υποχρεώσεις της Κέλι απέναντι στην οικογένειά της, χωρίζουν. Η Κέλι δίνει στον Τσακ τα κλειδιά του αυτοκινήτου που κάποτε μοιράζονταν. Αφού ο Τσακ αγοράζει μια νέα μπάλα του βόλεϊ, ταξιδεύει στο Κανάντιαν για να επιστρέψει το ανάνοικτο πακέτο FedEx στον ιδιοκτήτη του. Το σπίτι όμως είναι άδειο και έτσι αφήνει το πακέτο στην πόρτα μαζί με ένα σημείωμα που λέει ότι το πακέτο του έσωσε τη ζωή. Αποχωρεί και σταματά σε ένα σταυροδρόμι. Μια γυναίκα που περνά με ένα φορτηγάκι σταματά για να του εξηγήσει που οδηγεί ο κάθε δρόμος. Καθώς η γυναίκα απομακρύνεται με το φορτηγάκι, ο Τσακ παρατηρεί ότι το φορτηγάκι είναι το ίδιο με την εικόνα στο πακέτο. Ο Τσακ μένει να κοιτάει τον κάθε δρόμο και που οδηγεί και τότε προχωρεί προς το δρόμο που ακολούθησε η γυναίκα χαμογελώντας.

• Τομ Χανκς ως Τσακ Νόλαντ
• Έλεν Χαντ ως Κέλι Φρίαρς
• Νικ Σίρσι ως Σταν
• Τζένιφερ Λιούις ως Μπέκα Τουίγκ
• Κρις Νοθ ως Τζέρι Λόβετ
• Λάρι Γουάιτ ως Μπετίνα Πίτερσον
• Βινς Μάρτιν ως Άλμπερτ «Αλ» Μίλερ
• Τζέφρι Μπλέικ ως Μέιναρντ Γκράχαμ

Η ταινία δεν γυρίστηκε διαδοχικά. Ο Χανκς πήρε 22 κιλά πριν να ξεκινήσουν τα γυρίσματα, για να δείχνει ως ένας κοντόχοντρος, μεσήλικας άντρας. Όταν το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας γυρίστηκε, η παραγωγή σταμάτησε τα γυρίσματα για ένα χρόνο ώστε να μπορέσει να χάσει βάρος και να μακρύνει τα μαλλιά και τα γένια του, ώστε να δείχνει σαν να ζούσε στο νησί για χρόνια. Κατά τη διάρκεια του ενός χρόνου αναμονής, ο Ζεμέκις χρησιμοποίησε το ίδιο συνεργείο για να γυρίσει μια άλλη ταινία, το «Ένοχο μυστικό» (What lies beneath).^[2]

Ο Ναυαγός γυρίστηκε στο Μονουρίκι, ένα από τα νησιά του συμπλέγματος Μαμανούκα των Φίτζι.^[3] Είναι μια υποομάδα νησιών στο αρχιπέλαγος του Μαμανούκα, η οποία βρίσκεται στα ανοικτά του Βίτσι Λεβού, του μεγαλύτερου νησιού των Φίτζι. Μετά την κυκλοφορία της ταινίας, το νησί έγινε τουριστικό αξιοθέατο. Μετά την επιστροφή του Τσακ, προσδιορίζεται από την Κέλι να βρίσκεται «περίπου 600 μίλια νότια των νήσων Κουκ», αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει στεριά μεταξύ του νοτίου τμήματος των νήσων της Μανγκάια και της Ανταρκτικής.

Η ταινία ουσιαστικά ξεκινάει και τελειώνει στην ίδια τοποθεσία, στο ράντσο Άρρινγκτον στη νότια χερσόνησο του Τέξας στην πόλη Κανάντιαν.^[4]

Οι παραγωγοί έφτιαξαν μια λίστα φαινομενικά άχρηστων αντικειμένων που θα εμπεριέχονταν στα πακέτα που ο Νόλαντ θα άνοιγε. Ένα βραδινό φόρεμα, παγοπέδιλα, χαρτιά διαζυγίου, βιντεοκασέτες και διάφορα άλλα. Πήραν τη λίστα σε ομάδα έμπειρων ανθρώπων στο θέμα της επιβίωσης, η οποίοι αποφάσισαν πώς θα μπορούσε ο πρωταγωνιστής να τα χρησιμοποιήσει.

Μουσική

Τη μουσική της ταινίας συνέθεσε ο Άλαν Σιλβέστρι για την οποία κέρδισε βραβείο Γκράμι το 2002. Η μουσική επένδυση της ταινίας είναι αξιοσημείωτη για την έλλειψη φυσικού ήχου και εφέ, όπως κελαηδίσματα πουλιών ή ήχοι εντόμων, όταν ο Τσακ βρισκόταν στο νησί, κάτι το οποίο έγινε με σκοπό να τονίσει το αίσθημα της απομόνωσης.^[5] Ο Ναυαγός δεν περιέχει αυθεντική μουσική επένδυση μέχρι τη στιγμή που ο Τσακ φεύγει από το νησί. Παρόλα αυτά, υπάρχει ένα Ρωσικό χορικό κομμάτι, το οποίο ακούγεται στην αρχή της ταινίας αλλά δεν έχει συνθεθεί ή ηχογραφηθεί από τον Σιλβέστρι, γι'αυτό και δεν εμφανίζεται στη λίστα κομματιών του soundtrack της ταινίας. Είναι ένα παραδοσιακό Ρωσικό τραγούδι γραμμένο από τον Λεβ Κνίπερ που φέρει τον τίτλο «Oh, My Field» (Polyushko Pole) και είναι διαθέσιμο σε διάφορες συλλογές των ύμνων του «Κόκκινου στρατού».

Τα κομμάτια που εμπεριέχονται στη συλλογή του Σιλβέστρι είναι:

1. «Cast Away» – 3:44
2. «Wilson, I'm Sorry» – 1:39
3. «Drive to Kelly's» – 3:54
4. «Love of My Life» – 1:47
5. «What the Tide Could Bring» – 3:39
6. «Crossroads» – 2:08
7. «End Credits» – 7:29

Το επίσημο CD είναι μια ανθολογία μουσικών κομματιών όλων των ταινιών που σκηνοθέτησε ο Ζεμέκις μέχρι εκείνο το σημείο και τη μουσική επένδυση έκανε ο Σιλβέστρι. Το μόνο κομμάτι από τον «Ναυαγό» είναι το θεματικό κομμάτι των τίτλων τέλους.^[6]

FedEx

Η εταιρεία FedEx δεν πλήρωσε χρήματα για τοποθέτηση προϊόντος στην ταινία.^[7] Παρόλα αυτά, παρείχαν πρόσβαση στις εγκαταστάσεις τους (σε Μέμφις, Λος Άντζελες και Μόσχα) όπως επίσης και αεροπλάνα, φορτηγά, στολές και λογιστική υποστήριξη. Μια ομάδα εμπόρων της FedEx επέβλεπε την παραγωγή καθ' όλη τη διάρκεια των δύο και περισσότερων χρόνων των γυρισμάτων της ταινίας.^[8] Ο διευθύνων σύμβουλος της FedEx, Φρεντ Σμιθ, έκανε μια εμφάνιση στην ταινία ως ο εαυτός του στη σκηνή όπου ο Τσακ επιστρέφει και καλωσορίζεται, η οποία γυρίστηκε στις μητρικές εγκαταστάσεις της FedEx στο Μέμφις. Η ιδέα του να βασίζεται η ιστορία σε ένα αεροπλάνο της FedEx που πέφτει αρχικά προκάλεσε «καρδιακό επεισόδιο» στην εταιρεία, αλλά η όλη ιστορία τελικά έγινε θετικά αποδεκτή και έφερε κέρδη, μιας και έγινε γνωστή σε Ασία και Ευρώπη μετά την κυκλοφορία της ταινίας.^[9]

Γουίλσον, η μπάλα του βόλεϊ

Στην ταινία, ο Γουίλσον η μπάλα του βόλεϊ, προσωποποιείται ως ο φανταστικός φίλος του Τσακ Νόλαντ και η μόνη του συντροφιά κατά τη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων που ο Νόλαντ πέρασε μόνος στο ακατοίκητο νησί.^[10][11][12] Ο χαρακτήρας δημιουργήθηκε από τον σεναριογράφο Ουίλιαμ Μπρόιλς Τζ. Καθώς έκανε έρευνα για την ταινία, συμβουλεύτηκε ειδικούς επαγγελματίες για την επιβίωση και τότε αποφάσισε να περάσει ο ίδιος μια εβδομάδα μόνος του σε μια ερημική παραλία στη Θάλασσα του Κορτέζ, ώστε να αναγκαστεί να ψάξει για νερό και φαγητό και να εξασφαλίσει το δικό του καταφύγιο. Κατά την περίοδο αυτή που έμεινε στην παραλία, μια μπάλα του βόλεϊ ξεβράστηκε στην ακτή. Αυτό ήταν η έμπνευσή του για την άψυχη συντροφιά του Τσακ στην ταινία. Από θεατρικής απόψεως, ο Γουίλσον εξυπηρετεί επίσης τη ρεαλιστική επιτροπή του διαλόγου σε μια κατάσταση όπου υπάρχει μόνο ένα πρόσωπο.^[13][14]

Μία από τις αυθεντικές μπάλες που χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία, πουλήθηκε σε δημοπρασία μετά την κυκλοφορία της ταινίας για $18,500 στον πρώην διευθύνον σύμβουλο της FedEx, Κεν Μέι. Μέχρι την κυκλοφορία της ταινίας, η εταιρία αθλητικών ειδών Γουίλσον λάνσαρε δική της προωθητική καμπάνια, η οποία επικεντρωνόταν γύρω από το γεγονός ότι ένα από τα προϊόντα της ήταν ο «συμπρωταγωνιστής» του Τομ Χανκς. Η εταιρία Γουίλσον κατασκεύασε μπάλες του βόλεϊ με το ματωμένο αποτύπωμα προσώπου στη μια τους πλευρά. Οι μπάλες πωλήθηκαν για περιορισμένο χρόνο κατά τη διάρκεια της αρχικής κυκλοφορίας της ταινίας και συνεχίζουν να προσφέρονται στην ιστοσελίδα της εταιρίας.^[15]

Ο Ναυαγός πήρε πολύ καλές θετικές κριτικές και έχει συνολική βαθμολογία 90% στη σελίδα Rotten tomatoes. Η βαθμολογία είναι βασισμένη σε 154 κριτικές με μέσο όρο 7.4/10, με την πλειοψηφία να λέει: «Ατελής αλλά συναρπαστική, ο Ναυαγός προσφέρει έξυπνο σενάριο, μια από τις πιο ώριμες σκηνοθετικές δουλειές του Ζεμέκις και μια εξαιρετική ερμηνεία από τον Τομ Χανκς».^[16] Η ταινία έχει επίσης σκορ 73/100 στη σελίδα Metacritic, βασισμένη σε 32 κριτικές.^[17]

Ο Ναυαγός προβλήθηκε σε 2,774 αίθουσες στη Βόρεια Αμερική και έκανε μικτά έσοδα $28,883,406 με μέσο όρο $10,412 ανά αίθουσα το πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής.^[18] Τις τέσσερις μέρες του Σαββατοκύριακου των διακοπών των Χριστουγέννων, έκανε συνολικά έσοδα $39,852,075.^[19] Η ταινία συνέχισε την επιτυχή της πορεία και έκανε τελικά συνολικά έσοδα $233,632,142 στην εγχώρια αγορά και $196,000,000 παγκοσμίως (συνολικά $429,632,142), πολύ περισσότερα από τα $90 εκατομμύρια που χρειάστηκε για να υλοποιηθεί.^[1][20]

Βραβεία και υποψηφιότητες

Ένα διαφημιστικό της εταιρείας FedEx προβλήθηκε κατά τη διεξαγωγή του τελικού ποδοσφαίρου (Super Bowl) το 2003 και εμπεριείχε την τελευταία σκηνή της ταινίας, στην οποίο ο Τσακ επιστρέφει το ανάνοικτο πακέτο στον ιδιοκτήτη του. Σε αυτή την εκδοχή, η γυναίκα ανοίγει την πόρτα και όταν ο Τσακ τη ρωτάει τι περιέχει το πακέτο, η γυναίκα του απαντάει: «Απλά ένα δορυφορικό τηλέφωνο, μια συσκευή GPS, καλάμι ψαρέματος, συσκευή καθαρισμού του νερού και μερικούς σπόρους. Απλά ηλίθια πράγματα».^[26]

Ο υπεύθυνος των μέσων ενημέρωσης του ABC Λόιντ Μπράουν πρότεινε πρώτος την ιδέα μιας τηλεοπτικής σειράς τύπου Ο Ναυαγός σε ένα δείπνο το 2003. Αργότερα, ο Θομ Σέρμαν πρότεινε ως ιδέα το Ο Ναυαγός - Η Σειρά, αλλά δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Το σχέδιο όμως υλοποιήθηκε αργότερα και θα έβγαινε στον αέρα με τον τίτλο Nowhere (Πουθενά), το οποίο μετονομάστηκε αργότερα σε Lost (Οι Αγνοούμενοι), την επιτυχημένη σειρά του ABC.^[27]

• Cast Away  στην IMDb
• Cast Away στο Rotten Tomatoes
• Cast Away στο Metacritic
• Cast Away στο Box Office Mojo