Fondaĵo Vikimedio

La Fondaĵo Vikimedio (angle Wikimedia Foundation) estas ne-profitcela organizaĵo kun sidejo en Usono. Ĝi funkciigas Vikipedion kaj aliajn projektojn de volontuloj, kies celo estas kunhavigi liberan scion tutmonde. Fondaĵo Vikimedio kunhavigas la vizion de Unesko pri mondo, kie scioj estas disponeblaj por ĉiuj, en ilia preferata lingvo, reprezentante la plenan diversecon de homaj spertoj. La “Internacia Jardeko de Indiĝenaj Lingvoj” de Unesko estas bonega ekzemplo[1].

Fondaĵo Vikimedio
Wikimedia Foundation, Inc.
emblemo
neprofitcela organizaĵokaritata organizaĵo
Komenco20-a de junio 2003 vd
Geografia situo, 122° 24′ 12″ U (mapo)37.789221944444-122.4034137° 47′ 21″ N, 122° 24′ 12″ U (mapo)
Lando(j)Usono vd
SidejoSan-Francisko
SituoKalifornio
Fondaĵo Vikimedio (Kalifornio)
Fondaĵo Vikimedio (Kalifornio)
DEC
Fondaĵo Vikimedio
Fondaĵo Vikimedio
Map
Fondaĵo Vikimedio
Celolibera scio
Agareo

open knowledge

MotoImagu mondon en kiu ĉiu unuopa homo povas libere partopreni al la sumo de ĉiuj konoj. Tio estas nia engaĝiĝo.
Fondinto(j)Jimmy Wales
Ĉefestro(j)Natalia Tymkiv • Jimmy WalesFlorence Nibart-DevouardMichael Snow • Ting Chen • Kat Walsh • Jan-Bart de Vreede • Patricio Lorente • Christophe Henner • María Sefidari vd
Membro deneprofitcela organizaĵo vd
Lingvoj

la angla

FiliojWikimedia, LLC vd
PosedatojVikipedioVikifontaroVikilibrojVikicitaroVikiversitatoVikivojaĝo‎‎Vikimedia KomunejoVikinovaĵojVikispeciojVikidatumojVikivortaro vd
AgokampoVikipedioMediaVikioVikilibrojVikidatumojVikifunkciojVikimedia KomunejoVikinovaĵojVikicitaroVikifontaroVikispeciojVikiversitatoVikivojaĝo‎‎Vikivortaro
RetejoOficiala retejo
Jura formoorganizaĵo laŭ 501(c)(3)
vdr

Vikimediaj projektoj subtenas indiĝenajn komunumojn dokumentante kaj disvastigante sian heredaĵon, historiojn, kulturon kaj lingvojn. Nova tutmonda "Language Diversity Hub" subtenas volontulan partoprenon trans lingvoj[1].

Ĝi estis fondita en 2003 kiel la tegmenta organizaĵo de Vikipedio[2].

Poste ĝi akceptis pliajn projektojn: Vikivortaro, Vikicitaro, Vikilibroj, Vikimedia Komunejo, Vikifontaro, Vikispecioj kaj Vikinovaĵoj. La baza celo estas, en la vortoj de Jimmy Wales, disponigi al ĉiu persono la sumon de homa scio.

Aktuale en 2015, en la fondaĵo laboras pli ol 280 homojn, kun ĉiujaraj enspezoj pli ol 75 milionoj da dolaroj[3]. Lila Tretikov gvidis la Fondaĵon ĝis marto 2016 kiel ĝia administra direktoro, kvankam la 26an de februaro 2016 ŝi sciigis sian eksiĝon efika 31 marto, kiel rezulto de la kontestata Knowledge Engine projekto de la WMF[4][5]. Nuntempe, Katherine Maher estas plenuma direktoro post kiam Lila Tretikov eksiĝis, ekde la junio 2016[6].

Ekzistas la oficiala Esperata uzanto-grupo de Fondaĵo Vikimedio, kiu nomiĝas Esperanto kaj Libera Scio[7].

Historio

Fondaĵo Vikimedio (San-Francisko)

En 2001, Jimmy Wales, Interreta entreprenisto, kaj Larry Sanger, filozofisto de scio kaj reta komunumaranĝanto, fondis Vikipedion kaj Nupedion kiel Interretajn enciklopediojn. La projekto estis origine financita fare de Bomis, la profitcela komerco de Kimrio. Ĉar la populareco de Vikipedio eksplodis, enspezoj financi la projekton ekhaltis. Ĉar Vikipedio malplenigis la resursojn de Bomis, Kimrio kaj Sanger trovis bonfaradmodelon financi la projekton. La Fondaĵo Vikimedio estis integrigita en Florido la 20-an de junio 2003[8][9]. Ĝi aplikis al la Usono-Patento kaj Trademark Office al varmarko Vikipedion la 17-an de septembro 2004. Al la marko estis koncedita registradstatuso la 10-an de januaro 2006. Varmarkprotekto estis aljuĝita fare de Japanio la 16-an de decembro 2004, kaj, en la Eŭropa Unio, la 20-an de januaro 2005. Ekzistis planoj aprobi la uzon de la Vikipediovarmarko por kelkaj produktoj, kiel ekzemple libroj aŭ DVDoj[10].

En aprilo 2005, USA Internal Revenue Service aprobis la Fondaĵon kiel instrua fonduso en la kategorio "Plenkreska, posteduko", kun la signifo ĉiuj kontribuoj al la Fondaĵo estas imposte dekalkuleblaj por US federaciaj enspezimpostceloj.

La 11-an de decembro 2006, la komisiono de la Fondaĵon notis ke la entrepreno ne povis iĝi la membrecorganizo komence planis sed neniam efektivigis pro malkapablo renkonti la registradpostulojn de Florida leĝo. Sekve, la statutoj estis ŝanĝitaj por forigi ĉiun referencon al membrecrajtoj kaj agadoj. La decido ŝanĝi la regularojn estis pasigita fare de la estraro unuanime.

La 25-an de septembro 2007, la komisiono de la Fondaĵo donis la konsilon ke la operacioj estus moviĝantaj al la San-Francisko-golfa regiono. Gravaj konsideroj cititaj pri elektado de San Francisco estis proksimeco al similmensaj organizoj kaj eblaj partneroj, pli bona talentulobazo, same kiel pli malmultekosta kaj pli oportuna internacia vojaĝado ol estas haveblaj de Sankt-Peterburgo, Florido[11][12][13].

Strukturo

La Foundation ne havas membrojn (en la senco de membro-asocio) nek kapitalon (en la senco de Fondaĵon en Eŭropo). Ĝi havas Board of Trustees, kio estas speco de estraro. La unuaj membroj de tiu estraro estis nomumitaj de Jimmy Wales, poste elektiĝis novaj estraranoj: la plimulton elektas la anoj de la Vikimedio-projektoj, la reston elektas la ceteraj estraranoj.

La unua prezidanto de la estraro estis Jimmy Wales mem. Ekde junio 2016 plenuma prezidanto estas Katherine Maher.

Projektoj kaj iniciaĵoj

Vikimediaj projektoj

Aldone al Vikipedio, la fundamento funkciigas alian wikis kiuj sekvas la liberan enhav modelon kie ilia ĉefa celo estas la disvastigo de scio. Tiuj inkludas:

Nomo: Vikilibroj
Priskribo: kolekto de lernolibroj
Reto: www.wikibooks.org
Nomo: Vikinovaĵoj
Priskribo: reta magazino
Reto: www.wikinews.org
Nomo: Vikispecioj
Priskribo: taksonomia katalogo de specioj
Reto: species.wikimedia.org
Nomo: Vikidatumoj
Priskribo: datumbazo
Reto: www.wikidata.org
Nomo: Vikipedio
Priskribo: reta enciklopedio
Reto: www.wikipedia.org
Nomo: Vikiversitato
Priskribo: kolekto de seminarioj kaj kursoj, dum ankaŭ funkciante kiel gastiga punkto kunordigi esploradon.
Reto: www.wikiversity.org
Nomo: Vikimedia Komunejo
Priskribo: deponejo da bildoj, sonoj, vidbendoj, kaj ĝenerala amaskomunikilaro.
Reto: commons.wikimedia.org
Nomo: Vikicitaro
Priskribo:  kolekto de citaĵoj
Reto: www.wikiquote.org
Nomo: Vikivojaĝo
Priskribo: vojaĵgvido
Reto: www.wikivoyage.org
Nomo: Meta-Vikio
Priskribo: centra ejo por kunordigi ĉiujn projektojn de Vikimedia Fondaĵo.
Reto: meta.wikimedia.org
Nomo: Vikifontaro
Priskribo: cifereca biblioteko
Reto: www.wikisource.org
Nomo: Vikivortaro
Priskribo: reta vortaro kaj tezaŭro
Reto: www.wiktionary.org

Movadaj membroj

Je la 13-a de junio 2004 fondiĝis en Berlino la komunutila asocio Wikimedia Deutschland, la unua landa asocio kiu subtenas la Vikimedio-projektojn. Poste fondiĝis tiaj organizaĵoj ankaŭ i.a. en Francio, Honkongo kaj Argentino. Fondaĵo Vikimedio permesis al tiuj asocioj uzi la emblemojn de Vikimedio kaj ties projektoj, sed cetere la interrilatoj estas nur amikecaj. Temas do ne pli aliĝintaj asocioj en la senco de la landaj Esperanto-asocioj aliĝintaj al UEA.

Fondaĵo Vikimedio estas la jura kaj teknika prizorganto de la Vikimedio-projektoj. Tamen, pri la enhavoj respondecas la aŭtoroj. Tio signifas ke ekzemple Wikimedia Deutschland ne respondecas pri la enhavoj en la germanlingva Vikipedio.

Fondaĵo Vikimedio estis fondita en 2003 fare de Jimmy Wales, kunfondinto de Vikipedio, kiel maniero financi Vikipedion kaj ĝiajn fratinprojektojn tra soci-utilaj rimedoj.

Ekonomio

Financia resumo

Vikimediaj financaj datenoj tra junio 2014 (kontadaj jaroj prizorgitaj de julio 1 al junio 30)
FiskjaroEnspezoJar-super-jara rilatumo (enspezo)ElspezojJar-super-jara rilatumo (elspezoj)NetaktivojJar-super-jara rilatumo (netaktivoj)
2003–2004[14]
US$80,129
N/A
US$23,463
N/A
US$56,666
N/A
2004–2005[14]
US$379,088
373.1%
US$177,670
657.2%
US$268,084
373.1%
2005–2006[14]
US$1,508,039
297.8%
US$791,907
345.7%
US$1,004,216
274.6%
2006–2007[15]
US$2,734,909
81.4%
US$2,077,843
162.4%
US$1,658,282
65.1%
2007–2008[16]
US$5,032,981
84.0%
US$3,540,724
70.4%
US$5,178,168
212.3%
2008–2009[17]
US$8,658,006
72.0%
US$5,617,236
58.6%
US$8,231,767
59.0%
2009–2010[18]
US$17,979,312
107.7%
US$10,266,793
82.8%
US$14,542,731
76.7%
2010–2011[19]
US$24,785,092
37.8%
US$17,889,794
74.2%
US$24,192,144
66.3%
2011–2012[20]
US$38,479,665
55.2%
US$29,260,652
63.6%
US$34,929,058
44.4%
2012–2013[21]
US$48,635,408
26.4%
US$35,704,796
22.0%
US$45,189,124
29.4%
2013–2014[22]
US$52,465,287
8.6%
US$45,900,745
28.6%
US$53,475,021
18.3%
2014–2015[22]
US$75,797,223
44.5%
US$52,596,782
14.6%
US$77,820,298
45.5%

Nuna stato

En junio 2021[23] la estraro konsistas el María Sefidari kiel prezidanto kaj Nataliia Tymkiv kiel vicprezidanto, kune kun Tanya Capuano, Shani Evenstein Sigalov, Dariusz Jemielniak kiel membroj ĝenerale, James Heilman (nomumita kiel komunumelektita kuratoro en Aŭgusto 2017),[24] ĉefoficisto de Gizmodo Media Group Raju Narisetti (nomumita en oktobro 2017),[25] bararajnana homaj-rajtoj-aktivisto kaj bloganto Esra'a Al Shafei (nomumita en novembro 2017),[26] Lisa Lewin, kaj Jimmy Kimrio[27] kiel la "Community Founder Trustee[28]"

María Sefidari estis estrarestro ĝis kiam ŝi eksiĝis kaj fariĝis pagita konsultisto al la fundamento en junio 2021;[29] vicprezidanto Nataliia Tymkiv estas la portempa prezidanto.

Ĝis la 2a de oktobro 2021 la fundamento havis pli ol 550 dungitojn kaj kontraktistojn.[30]

En septembro 2021, la Fondaĵo Wikimedia anoncis, ke la Fondaĵo Vikimedia atingis sian komencan monkolektan celon de $ 100 milionoj, (kvin jarojn antaŭe).[31]

Referencoj

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj