2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak urte horretako martxoaren 1ean egin ziren[1]. IX. Legealdiko Eusko legebiltzarkideak hautatu ziren, ohikoa den bezala lurralde historiko bakoitzetik 25.

Infotaula eleccions2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
Gertaera-data2009ko martxoaren 1a
MotaEusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
Hautatu duen kargua75 Eusko Legebiltzarkidea
Parte-hartzea
Hauteslego1.776.059 Edit the value on Wikidata
1.148.697
   64.68٪
Ehuneko-puntu 3.32
Baliozko boto kopurua1.036.196    Boto zuri kopurua 11.562   Baliogabeko boto kopurua 100.939
Hauteskunde emaitza Edit the value on Wikidata
2>
EAJ  — Juan José Ibarretxe Markuartu
399.600   38.56٪
Diputatu 30
2>
PSE-EE  — Patxi López Álvarez
318.112   30.7٪
Ehuneko-puntu 8.02
Diputatu 18 → 25 Aulkien kopurua 7
2>
PP  — Antonio Basagoiti
146.148   14.1٪
Ehuneko-puntu 3.3
Diputatu 15 → 13 Aulkien kopurua 2
2>
Aralar  — Aintzane Ezenarro
62.514   6.03٪
Ehuneko-puntu 3.7
Diputatu 1 → 4 Aulkien kopurua 3
2>
EA  — Unai Ziarreta Bilbao
38.198   3.69٪
Diputatu 1
2>
EB-B  — Javier Madrazo Lavín
36.373   3.51٪
Ehuneko-puntu 1.86
Diputatu 3 → 1 Aulkien kopurua 2
2>
UPyD  — Gorka Maneiro
22.233   2.15٪
Diputatu 1

 ← 2005Euskal Autonomia Erkidegoa 2012  → 

Hauteskunde hauetako berezitasunen artean dugu Eusko Alderdi Jeltzalea eta Eusko Alkartasuna bereizirik aurkeztu zirela, aurreko hauteskundeetan ez bezala. EHAK alderdia legez kanpo utzi zutenez, ezin izan zuen zerrendarik aurkeztu. Lehenengo aldia izan zen eguneko hauteskunde bakarra izan ez zela, Galiziako hauteskundeekin batera egin baitziren.

Aurrekariak

VIII. legealdia

D3Mren legez kanporatzea

Ezker Abertzaleak azkenik, baliogabeko boto bezala zenbatuko diren D3Mko papeletekin botoa emateko deia egin zuen. 2009ko otsailaren 17an Garzonek haren ekintzak eten zituen eta webgunea ixteko ere eskatu zuen, eta hauteskunde kanpaina egitea debekatu zion. Hala ere, papeletak etxez etxe banatu eta kartelak itsatsi ziren, ondorioz, ertzaintzak zenbait lagun atxilotu zituen.

Lazkaoko atentatua

Sakontzeko, irakurri: «2009ko Lazkaoko atentatua»
Eusko Legebiltzarra VIII. Legealdian.

Lazkaon izandako atentatuak otsailaren 23-24 egunetako egitarau politikoa aldatu zuen. ETAk lehergailua jarri zuen PSE-EEren egoitzan, eta kalte izugarriak sortu zituen. Biharamunean, eztandaren ondorioz txikitutako etxebizitza baten jabeak, borra bat hartu eta Lazkaoko herriko taberna txikitu zuen "mendeku bezala". Hurrengo egunean, haren aurkako hainbat mezu agertu ziren herrian. Ezker abertzaleak erasoaren aurkako elkarretaratzea egin zuen eta erasoaren inguruan zenbait hedabidek agertutako "ulerberatasuna" lotsagarritzat hartu zuen. Erasotzaileak herria utzi zuen behin-behinean.[2]

Euskobarometroa

Euskobarometroaren inkestak, "ezker abertzale ilegalizatuari" 100.000 boto zuzen ematen bazizkion ere, ez zuen zenbatespenik egin, beraz, Demokrazia Hiru Milioi (D3M), ez da agertzen hurrengo taulan.

2008ko azaroko Euskobarometroa (Euskal Herriko Unibertsitatea)
AlderdiaBoto-zenbatespenaZenbatetsitako ehunekoa (%)zenbatetsitako eserlekuak
(Araba)
Zenbatetsitako eserlekuak
(Gipuzkoa)
Zenbatetsitako eserlekuak
(Bizkaia)
Zenbatetsitako eserlekuak
(guztira)
Dif.
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)400.000347(1)9(1)11(1)26-284/6
Alderdi Sozialista (PSE-EE)350.0003199(1)9(1)25-277/9
Alderdi Popularra (PP)180.000167(1)34(1)13-151
Ezker Batua - Berdeak (EB-B)50.00051113 0
Eusko Alkartasuna (EA)50.00041(1)20(1)2-45/3
Aralar30.00030101 0

Ikerketa Sozilologikoen Zentroa

2009ko otsaileko inkesta (Ikerketa Soziologikoen Zentroa) [3]
AlderdiaBotoak (%)Zenbatetsitako eserlekuakDif.
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)35,527-285/6
Alderdi Sozialista (PSE-EE)27,7268
Alderdi Popularra (PP)13,411-124/3
Ezker Batua - Berdeak (EB-B)5,13 0
Eusko Alkartasuna (EA)5,33-44/3
Aralar4,332
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)1,90-1 0/1

Hautagaitzak

Euskal Autonomia Erkidegoko hauteskundeetan hiru hauteskunde-barruti daude: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa.

Hautagaiak

AlderdiaArabaBizkaiaGipuzkoa
Eusko Alderdi JeltzaleaJuan José IbarretxeIzaskun BilbaoJoseba Egibar
PSE-EETxarli PrietoPatxi LópezIñaki Arriola
PPIñaki OiarzabalAntonio BasagoitiArantza Quiroga
Demokrazia Hiru Milioi*Amparo Lasheras*Itziar Lopategi*Idoia Ibero*
EARafael LarreinaUnai ZiarretaJesus Mari Larrazabal
EB-BJosé Miguel FernándezJavier MadrazoMikel Arana
AralarMikel BasabeDaniel MaeztuAintzane Ezenarro
UPyDGorka ManeiroLidia BrancasMagdalena San Vicente

* Legez kanpo


Egutegia

Bozketaren eguna

  • Partehartzea goizeko 12:00etan: %17,1. Aurreko hauteskundeekiko %0,9 igo zen. Partehartzea, Bizkaia eta Araban igo zen, Gipuzkoan aldiz jaitsi egin zen.[4]
Partehartzea (12:00)1
Lurraldea20092005
Bizkaia%16,51%14,37
Araba%14,91%14,39
Gipuzkoa%19,18%19,94
EAE%17,1%16,2

Iturria:Eusko Jaurlaritza[4]

Partehartzea (17:00)1
Lurraldea20092005
Bizkaia%50,94%48,25
Araba%47,11%46,94
Gipuzkoa%46,04%42,21
EAE%48,8%48,61

Iturria:Eusko Jaurlaritza[5]

  • Egun horretan, Ertzaintzak bi pertsona atxilotu zituen Donostian eta Urnietan D3Mren papeletak banatzeagatik. Horrez gain, Izaskun Bilbao, Patxi Lopez eta Javier Madrazoren aurkako oihuak egiteagatik, Ertzaintzak diligentziak ireki zituen 13 pertsonari.[4]

Inkesta (Martxoak 1, 20:00 H)

  • Euskal Autonomia Erkidegoan
  • EAJ: 30-32 eserleku ( )
  • PSE-EE: 26-28 eserleku ( )
  • PP: 9-10 eserleku ( )
  • EA: 1-3 eserleku ( )
  • Aralar: 2-4 eserleku ( )
  • UPyD: 0-1 eserleku ( )
  • EB-B: 0-3 eserleku ( )

Iturria: IPSOSen inkesta RTVErentzat[6]


Emaitza ofizialak

Laburpena

Alderdien ehunekoak     EAJ (38.14%)     PSE-EE (30.36%)     PP (13.95%)     Aralar (5.97%)     EA (3.65%)     EB-B (3.47%)     Besteak (4.46%)

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak

Lehendakaria eta gobernuaAlderdiaHautagaiaBotoak[7]%Eser.+/-
  • Lehendakaria: Patxi Lopez
  • Gobernua: PSE-EE
  • Errolda: 1.776.059
  • Parte-hartzea: 1.148.697 (%64,68)
  • Abstentzioa: 627.362 (%35,32)
EAJJuan Jose Ibarretxe399.600%38,14
30 / 75
8
PSE-EEPatxi López318.112%30,36
25 / 75
7
PPAntonio Basagoiti146.148%13,95
13 / 75
2
AralarAintzane Ezenarro62.514%5,97
4 / 75
3
EAUnai Ziarreta38.198%3,65
1 / 75
6
EB-BJavier Madrazo36.373%3,47
1 / 75
2
UPyDGorka Maneiro22.233%2,12
1 / 75
1
Zuriak11.562%1,10
Baliogabeak100.939%8,79


Emaitza orokorrak

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a399.60038,14-0,5330+8
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))318.11230,36+7,6825+7
Alderdi Popularra (PP)146.14813,95-3,4513-2
Aralar62.5145,97+3,644+3
Eusko Alkartasuna (EA)a38.1983,65Berria1-6
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)36.3733,47-1,901-2
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)22.2332,12Berria1+1
Berdeak-Los Verdes5.6430,54+0,21b0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)3.0720,29+0,190±0
Zezenketen Aurkako eta Animalien Aldeko Alderdia (ZAAAA-PACMA)1.5040,14Berria0±0
Langile Alderdi Sozialista Internazionalista (POSI)1.1780,11-0,080±0
Familia eta Bizitzaren Alderdia (PFyV)1.0520,10Berria0±0
Euskadiko Humanistak (PH)4180,04-0,090±0
Euskal Herriko Karlista Alderdia (EKA)1510,01±00±0
Boto zuriak11.5621,10+0,36
Guztira1.047.75875±0
Baliozko botoak1.047.75892,21-7,46
Baliogabeak100.9398,79+7,46
Parte-hartzea1.148.69764,68–3,32
Abstentzioa627.36235,32+3,32
Errolda1.776.059
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak



Emaitza ofizialak lurraldeka

Araba

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak Araban
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))47.52331,54+6,059+2
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a45.76730,38-0,298+2
Alderdi Popularra (PP)32.18821,36-4,596-1
Aralar6.6134,39+2,891+1
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)5.9903,98Berria1+1
Eusko Alkartasuna (EA)a5.2803,50Berria0-2
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)5.0533,35-1,610-1
Berdeak-Los Verdes1.2460,83+0,33b0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)7920,53Berria0±0
Langile Alderdi Sozialista Internazionalista (POSI)2090,14±00±0
Boto zuriak1.7971,11+0,36
Guztira152.45825±0
Baliozko botoak152.45894,39-5,21
Baliogabeak9.0605,61+5,21
Parte-hartzea161.51865,07–4,18
Abstentzioa86.71334,93+4,18
Errolda248.231
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak


Bizkaia

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak Bizkaian
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a241.73241,53+0,5612+2
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))177.87530,56+7,198+2
Alderdi Popularra (PP)81.83714,06-3,554-1
Aralar24.6394,23+2,661+1
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)20.0803,45-2,100-1
Eusko Alkartasuna (EA)a17.0332,93Berria0-1
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)10.9161,88Berria0±0
Berdeak-Los Verdes2.6890,46+0,17b0±0
Zezenketen Aurkako eta Animalien Aldeko Alderdia (ZAAAA-PACMA)1.5040,26Berria0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)1.2320,21+0,020±0
Familia eta Bizitzaren Alderdia (PFyV)1.0520,18Berria0±0
Langile Alderdi Sozialista Internazionalista (POSI)9690,17-0,060±0
Euskadiko Humanistak (PH)4180,07-0,030±0
Euskal Herriko Karlista Alderdia (EKA)1510,03±00±0
Boto zuriak5.9720,94+0,20
Guztira588.09975±0
Baliozko botoak588.09993,04-6,63
Baliogabeak43.9716,96+6,63
Parte-hartzea632.07066,34–1,57
Abstentzioa320.77433,66+1,57
Errolda952.844
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak


Gipuzkoa

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak Gipuzkoan
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a112.10136,95-1,3510+2
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))92.71430,56+10,278+3
Alderdi Popularra (PP)32.12310,59-2,733±0
Aralar31.26210,30+6,342+1
Eusko Alkartasuna (EA)a15.8855,24Berria1-1
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)11.2403,70-1,541±0
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)5.3271,76Berria0±0
Berdeak-Los Verdes1.7080,56+0,22b0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)1.0480,35Berria0±0
Boto zuriak3.7931,07+0,34
Guztira307.20175±0
Baliozko botoak307.20186,51-13,19
Baliogabeak47.90813,49+13,19
Parte-hartzea355.10961,76–5,86
Abstentzioa219.87538,24+5,86
Errolda574.984
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak



Emaitzak boto baliogabeak zenbatuta

Ezker abertzaleak, azkenik, ilegalizazioen aurrean, D3M-rako botoa eskatu zuen eta baliogabe bezala zenbatuko ziren papeletak erabili zitezela. [8] 2005eko hauteskundeetan 4.035 baliogabeko boto egon ziren, oso gutxi 2009ko 100.939 boto baliogabeekin alderatuta.

Laburpena

Alderdien ehunekoak     EAJ (34.79%)     PSE-EE (27.69%)     PP (12.72%)     D3M (8.79%)     Aralar (5.44%)     EA (3.33%)     EBB-B (3.17%)     Besteak (4.08%)

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak

Lehendakaria eta gobernuaAlderdiaHautagaiaBotoak[7]%Eser.+/-
EAJJuan Jose Ibarretxe399.600%34,79
28 / 75
6
PSE-EEPatxi López318.112%27,69
23 / 75
5
PPAntonio Basagoiti146.148%12,72
11 / 75
4
D3MAmparo Lasheras100.939%8,79
7 / 75
2a
AralarAintzane Ezenarro62.514%5,44
4 / 75
3
EAUnai Ziarreta38.198%3,33
1 / 75
6
EB-BJavier Madrazo36.373%3,17
0 / 75
3
UPyDGorka Maneiro22.233%1,94
1 / 75
1
Zuriak11.562%1,01

a EHAK-rekiko.

Emaitza orokorrak

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a399.60034,79-3,8828+6
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))318.11227,69+5,0123+5
Alderdi Popularra (PP)146.14812,72-4,6811-4
Demokrazia Hiru Milioi (D3M)100.9398,79-3,65d7-2d
Aralar62.5145,44+3,334+3
Eusko Alkartasuna (EA)a38.1983,33Berria1-6
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)36.3733,17-2,200-3
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)22.2331,94Berria1+1
Berdeak-Los Verdes5.6430,49+0,16b0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)3.0720,27+0,170±0
Zezenketen Aurkako eta Animalien Aldeko Alderdia (ZAAAA-PACMA)1.5040,13Berria0±0
Langile Alderdi Sozialista Internazionalista (POSI)1.1780,10-0,090±0
Familia eta Bizitzaren Alderdia (PFyV)1.0520,09Berria0±0
Euskadiko Humanistak (PH)4180,04-0,090±0
Euskal Herriko Karlista Alderdia (EKA)1510,01±00±0
Boto zuriak11.5621,01+0,28
Guztira1.047.75875±0
Parte-hartzea1.148.69764,68–3,32
Abstentzioa627.36235,32+3,32
Errolda1.776.059
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak



Emaitzak lurraldeka baliogabeak zenbatuta

Araba

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak Araban
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))47.52329,42+3,938+1
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a45.76728,34-2,338+2
Alderdi Popularra (PP)32.18819,93-6,026-1
Demokrazia Hiru Milioi (D3M)9.0605,61-2,76d1-1d
Aralar6.6134,09+2,591+1
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)5.9903,71Berria1+1
Eusko Alkartasuna (EA)a5.2803,27Berria0-2
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)5.0533,13-1,830-1
Berdeak-Los Verdes1.2460,77+0,27b0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)7920,49Berria0±0
Langile Alderdi Sozialista Internazionalista (POSI)2090,13-0,010±0
Boto zuriak1.7971,11+0,36
Guztira152.45825±0
Parte-hartzea161.51865,07–4,18
Abstentzioa86.71334,93+4,18
Errolda248.231
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak


Bizkaia

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak Bizkaian
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a241.73238,24-2,7311+1
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))177.87528,14+4,778+2
Alderdi Popularra (PP)81.83712,95-4,663-2
Demokrazia Hiru Milioi (D3M)43.9716,96-3,10d2±0d
Aralar24.6393,90+2,331+1
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)20.0803,18-2,370-1
Eusko Alkartasuna (EA)a17.0332,69Berria0-1
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)10.9161,73Berria0±0
Berdeak-Los Verdes2.6890,43+0,14b0±0
Zezenketen Aurkako eta Animalien Aldeko Alderdia (ZAAAA-PACMA)1.5040,24Berria0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)1.2320,19±00±0
Familia eta Bizitzaren Alderdia (PFyV)1.0520,17Berria0±0
Langile Alderdi Sozialista Internazionalista (POSI)9690,15-0,080±0
Euskadiko Humanistak (PH)4180,07-0,030±0
Euskal Herriko Karlista Alderdia (EKA)1510,02-0,010±0
Boto zuriak5.9720,94+0,20
Guztira588.09975±0
Parte-hartzea632.07066,34–1,57
Abstentzioa320.77433,66+1,57
Errolda952.844
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak


Gipuzkoa

2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak Gipuzkoan
Alderdiak eta koalizioakBotoakAulkiak
Kopurua%±epGuztira+/−
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ/PNV)a112.10131,57-6,739+1
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE–EE (PSOE))92.71426,11+5,827+2
Demokrazia Hiru Milioi (D3M)47.90813,49-4,734-1
Alderdi Popularra (PP)32.1239,05-4,272-1
Aralar31.2628,80+4,842+1
Eusko Alkartasuna (EA)a15.8854,47Berria1-1
Ezker Batua-Berdeak (EB-B)11.2403,17-2,070-1
Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia (UPyD)5.3271,50Berria0±0
Berdeak-Los Verdes1.7080,48+0,21b0±0
Bidezko Mundurantz (PUM+J)1.0480,30Berria0±0
Boto zuriak3.7931,07+0,34
Guztira307.20175±0
Parte-hartzea355.10961,76–5,86
Abstentzioa219.87538,24+5,86
Errolda574.984
Iturria: 2009ko Eusko Legebiltzarreko Hauteskundeak




Hautatutako legebiltzarkideak

Lehendakaria aukeratzea

Bigarren bozketa: 2009ko maiatzak 5
Gehiengo osoa (38/75) beharrezkoa
HautagaiaBozketa
AlderdiaBozak
YPatxi LópezPSE-EE (25), PP (13), UPyD (1)
39 / 75
NJuan José IbarretxeEAJ (30), Aralar (4), EA (1)
35 / 75
Boz zuriakEB-B (1)
1 / 75
Iturria: Hauteskunde historia

Erreferentziak

Kanpo estekak