Abuztuaren 20

Euskal Herria

• 1962 – Donostian CNTko kideek Francoren aurka prestatutako atentatuak huts egin zuen. Diktadorea hurrengo egunean iritsi zen hirira.
• 1993 – Juan Calvo Azabal bilbotarra Arkautiko komisaldegian Ertzainek hil zuten.
• 1999 - Giraldillaz mozorrotuta Sevillan ekintza egin zuten Munduko Atletismo Txapelketaren inaugurazio ekitaldian euskal presoak euskal herriratzeko eskatuz Presoekin Solidarioak taldeko bi partaidek.

Mundua

• 1934 – Alemanian, Adolf Hitlerrek presidentetza lortu zuen.
• 1968 – Sobietar Batasuneko tropak eta 5000 gerra-gurdi inguru Txekoslovakian sartu ziren, Pragako Udaberria izeneko irekitze politikoko garaia bat-batean amaiaraziz.
• 1991 – Estoniak SESBekiko independentziaren aldarria egin zuen.
• 1998 – Ameriketako Estatu Batuetako armadak ustezko gotorleku terroristak bonbardatu zituen Sudan eta Afganistanen.
• 2006-
  • Kongora umeak adoptatzera joandako bi familia espainiar handik atera ezinean aurkitu ziren, burokrazia eta bertako gerra egoeragatik.
  • Etorkinen etorrera masiboa Kanariar uharteetan. Guztira 2.000 etorkinetik gora ailegatu zen Kanarietako hondartzetara egun gutxitan.
• 2008- Spanairren JK 5022 hegaldiak istripu larria izan zuen Madril-Barajaseko aireportuan. 154 pertsona hil ziren.

Euskal Herria

Mundua

• 1946 – Howard Hawks estatubatuar zinema zuzendariak zuzendu eta Humphrey Bogart eta Lauren Bacall aktoreek antzeztutako The Big Sleep filma estreinatu zen.

Euskal Herria

Mundua

• 1920 – AEBetan, lehen aldiz irratiz eman zituzten albisteak.
• 1977 – Voyager 2-a jaurti zuten Jupiter, Saturno, Urano eta Neptunotik pasatzeko.

Euskal Herria

• 2017 – Emakumezkoen Traineru Ligako 2017ko denboraldia: San Juan izan zen txapelduna laugarren aldiz jarraian.

Mundua

• 2009 – Usain Boltek urrezko domina lortu zuen 200 metroko lasterketan Berlingo Munduko Atletismo Txapelketan, munduko errekorra hobetuz eta marka 19.19 segundoan ezarriz.
• 2017ko Munduko Atletismo Txapelketan 100 metroko lasterketan Justin Gatlinek Usain Bolt gainditu ostean Urrezko Domina irabazi zuen.

Euskal Herria

• 1759 – Simon Bernardo Zamakola, bizkaitar politikaria (h. 1809).
• 1845 – Joaquin Larregla, nafar piano-jotzaile eta musikagilea (h. 1945).
• 1852 - José Luis Villabaso, bizkaitar enpresaburua (h. 1917).
• 1880 – Bernardo Gabiola Lazpita, bizkaitar organo-irakasle eta musikagilea (h. 1944).
• 1885 – Juan Arce Mayora, Espainiako Bigarren Errepublikaren alde jarri zen arabar militarra, Valentzian.
• 1888 – Louis Dassance, euskal idazlea eta euskaltzaina (h. 1976).
• 1912 – Juan Larburu, gipuzkoar mugalaria (h. 1944).
• 1914 – Jose Maria Basabe, bizkaitar apaiz, biologo eta antropologoa (h. 1985).
• 1915 – Koldo Mitxelena, euskal idazle, filologo eta euskaltzain errenteriarra (h. 1987).
• 1919 –
  • Javier Bengoetxea, bizkaitar poeta (h. 2009).
  • Andoni Ituarte, bizkaitar txirrindularia.
• 1934 – Sabin Salaberri, euskal musikari eta irrati esataria.
• 1949 – Koldo Chamorro, arabar argazkilaria (h. 2009).
• 1951 – Juan José Moral, gipuzkoar txirrindulari amateur ohia.
• 1960 – Amaia Bao, bizkaitar politikaria (h. 2015).
• 1961 – Alberto Zerain, euskal mendizalea, Everest mendia igo zuen lehen arabarra (h. 2017).
• 1962 – Jon Unzaga, arabar txirrindulari ohia.
• 1963 –
  • Karlos Cid, euskarazko idazlea eta itzultzailea, Madrilen.
  • Pablo Fernández, bizkaitar gizarte graduatu, legelari eta udal-politikaria.
• 1972 – Eva Garcia Saenz de Urturi, arabar eleberrigilea.
• 1981 – Patxi Garat, euskal kantautore eta abeslaria.
• 1983 – Pello Otxandiano, bizkaitar ingeniaria eta politikaria.
• 1985 – Itsaso Arana, nafar aktorea.
• 1988 – Ane Lindane. Aktorea, umoregilea
• 1995 – Ainhoa Vicente Moraza, gipuzkoar futbolaria.
• 1998 - Mikel Mujika, gipuzkoar txirrindularia.

Mundua

• 1086 – Bolesław III.a Poloniakoa, Poloniako dukea (h. 1138).
• 1517 – Antoine Perrenot de Granvelle, burgundiar kardinala eta Karlos V.aren eta Filipe II.aren ministroa (h. 1586).
• 1561 – Jacopo Peri, italiar musikagilea (h. 1633).
• 1613 – Elixabete Sofia Mecklenburgekoa, Brunswick-Lüneburgeko dukesa, poeta eta musikagilea (h. 1676).
• 1630 – Maria van Oosterwijck, neerlandarren Urrezko Mendeko margolaria (h. 1693).
• 1710 – Thomas Simpson, britainiar matematikaria (h. 1761).
• 1776 – Bernardo O'Higgins, Txileko militar eta politikaria, Txileren burujabetasunaren aldeko borrokalaria (h. 1842).
• 1779 – Jöns Jakob Berzelius, suediar kimikaria, kimika modernoaren sortzailetariko bat (h. 1848).
• 1792 – Jacques Ignace Hittorff, Alemanian jaiotako frantziar arkitektoa (h. 1867).
• 1802 – Manuel Cortina, espainiar politikaria (h. 1879).
• 1807 – Narcisse Virgilio Díaz, frantziar Barbizongo eskolako margolaria (h. 1876).
• 1827 –
  • Charles de Coster, frantsesezko nobelagile belgiarra (h. 1879).
  • Josef Strauss, austriar musikagilea (h. 1870).
• 1831 – Eduard Suess, britaniar geologoa (h. 1914).
• 1833 – Benjamin Harrison, Ameriketako Estatu Batuetako 23. Presidentea (h. 1901).
• 1847 – Bolesław Prus, poloniar idazlea (h. 1912).
• 1860 – Raymond Poincaré, Frantziako Hirugarren Errepublikako presidentea (h. 1934).
• 1863 – Margaret Clay Ferguson, estatubatuar botanikaria (h. 1951).
• 1873 – Eliel Saarinen, finlandiar arkitektoa (h. 1950).
• 1874 - Anna Hirzel-Langenhan, suitzar piano-jotzailea eta piano-irakaslea (h. 1951).
• 1875 –
  • Victor Campbell, britainiar marinel eta esploratzailea (h. 1956).
  • Saul Gutmanovitx Txernikhovski, israeldar olerkaria eta itzultzailea (h. 1943).
• 1884 – Rudolf Bultmann, alemaniar teologo protestantea (h. 1976).
• 1889 – Cora Coralina, brasildar idazlea, XX. mendean portugesez idazten zuen poetarik onenetakotzat hartua (h. 1985).
• 1890 – Howard Phillips Lovecraft, zientzia-fikziozko estatubatuar eleberrigilea (h. 1937).
• 1897 – Tarjei Vesaas, norvegiar olerkari eta eleberrigilea (h. 1970).
• 1901 – Salvatore Quasimodo, italiar olerkaria eta itzultzailea, 1959ko Literaturako Nobel Saria (h. 1968).
• 1909 – Olga Rubtsova, errusiar xake jokalaria (h. 1994).
• 1910 – Eero Saarinen, finlandiar arkitektoa eta diseinatzailea (h. 1961).
• 1911 – Isabel Morgan, estatubatuar birologo eta bakteriologoa (h. 1996).
• 1913 – Roger Wolcott Sperry, estatubatuar neurobiologoa, 1981eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1994).
• 1919 – Adamantios Androutsopoulos, Greziako lehen ministroa (h. 2000).
• 1924 – John Ellis Williams, galestar eleberrigile elebiduna, nagusiki galeseraz idatzi izan zuena (h. 2008).
• 1927 –
  • Ana Itelman, txiletar-argentinar balet-dantzaria, koreografoa, balet zuzendaria eta aitzindaria (h. 1989).
  • Jimmy Raney, estatubatuar jazz gitarra-jotzailea (h. 1995).
• 1928 – Buddy Van Horn, estatubatuar ekintzazko aktore espezialista eta film zuzendaria (h. 2021).
• 1930 –
  • Mícheál Ó Muircheartaigh, irlandar Joko Gaelikoetako telebista eta irratiko esataria.
  • Jan Olszewski, Poloniako lehen ministroa (h. 2019).
• 1932 – Vasili Aksionov, sobietar idazlea (h. 2009).
• 1934 - Armi Kuusela, finlandiar modelo ohia, Miss Unibertso edertasun-lehiaketaren lehen irabazlea.
• 1935 – Dulcie September, apartheidaren aurkako hegoafrikar ekintzaile politikoa (h. 1988).
• 1936 –
  • Antonio María Rouco Varela, espainiar kardinala eta Espainiako Apezpiku Batzarreko presidentea.
  • Hideki Shirakawa, japoniar kimikaria, 2000ko Kimikako Nobel Saria.
• 1937 –
  • Jose Luis Cantero, El Fary, espainiar abeslari eta aktorea (h. 2007).
  • Andrei Kontxalovski, errusiar zinema zuzendaria.
• 1939 – Gorka Dorronsoro, euskal jatorrizko venezuelar arkitekto, irakasle eta argazkilaria (h. 2017).
• 1941 – Slobodan Milošević, Serbiako presidentea eta Jugoslaviakoa (h. 2006).
• 1942 –
  • Isaac Hayes, estatubatuar musikagile eta kantaria (h. 2008).
  • Bernd Kannenberg, alemaniar atleta, 50 kilometro ibilketa proban aditua (h. 2021).
• 1944 – Rajiv Gandhi, Indiako lehen ministroa (h. 1991).
• 1945 – Rappel, espainiar moda diseinatzaile, enpresaria eta telebistako pertsonalitatea, iragarle gaitasunak dituela dioena.
• 1946 –
  • Laurent Fabius, Frantziako lehen ministro ohia.
  • Yann Gerven, bretainierazko eleberrigilea.
• 1948 – Robert Plant, britainiar abeslari eta kantautorea, Led Zeppelin taldeko bokalista eta abesti gehienen egilea.
• 1949 –
  • Phil Lynott, Thin Lizzy taldeko baxu-jotzaile eta taldeburu irlandarra (h. 1986).
  • Chema Muñoz, kantabriar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea.
• 1951 –
  • Greg Bear, estatubatuar zientzia fikziozko idazlea (h. 2022).
  • André Nzapayeké, Afrika Erdiko Errepublikako lehen ministro ohia.
• 1954 – Al Roker, estatubatuar telebista aurkezle eta meteorologoa.
• 1955 – Ned Overend, mendi bizikletako estatubatuar txirrindulari ohia.
• 1956 –
  • Joan Allen, estatubatuar aktorea.
  • Roberto Regazzi, italiar luthierra.
• 1957 –
  • Simon Donaldson, britainiar matematikaria.
  • Finlay Calder, eskoziar errugbilaria.
  • Jim Calder, eskoziar errugbilaria.
• 1958 – Beatriz Méndez de Vigo, CNIko espioia.
• 1961 – Manuel Merino, Peruko presidentea.
• 1962 –
  • Ricardo Garrido, errioxar pala jokalari ohia eta politikaria.
  • James Marsters, estatubatuar aktore eta abeslaria.
• 1964 – Sergei Zagraievski, errusiar margolaria, idazlea eta arte-historialaria (h. 2020).
• 1966 – Enrico Letta, Italiako lehen ministroa.
• 1971 –
  • Rébecca Dautremer, haur eta gazteentzako liburuen frantziar ilustratzailea.
  • Alexis Ravelo, espainiar idazlea (h. 2023).
• 1974 –
  • Amy Adams, estatubatuar aktore eta abeslaria.
  • Misha Collins, estatubatuar aktore, ekoizle eta zuzendaria.
• 1978 – María Canosa, galiziar ingeniari zibila.
• 1979 – Jamie Cullum, ingeles jazz-pop abeslari, kantautore eta irrati esataria.
• 1982 –
  • Mijaín López Núñez, kubatar borrokalaria, garai guztietako borrokalari greko-erromatar onena.
  • Joshua Kennedy, australiar futbolari ohia.
• 1983 –
  • Andrew Garfield, estatubatuar aktorea.
  • Juri Zhirkov, errusiar futbolaria.
• 1985 – Álvaro Negredo, espainiar futbolaria.
• 1986 – Daniel Martin, irlandar txirrindularia.
• 1987 – Cătălina Ponor, errumaniar gimnasta artistico ohia, oreka-barraren erregina.
• 1989 – Elnaz Rekabi, irandar kirol eskalatzailea.
• 1992 –
  • Neslihan Atagül, turkiar aktorea.
  • Demi Lovato, estatubatuar aktorea eta abeslaria.
• 1993 – Adrián Ortolá, espainiar futbolaria.
• 1998 – Lieke Klaver, herbeheretar atleta, abiadurazko lasterketatan espezializatua.

Euskal Herria

• 1572 – Migel Lopez Legazpikoa, gipuzkoar konkistatzailea (j. 1502/03).
• 1720 – Jean L'Archevêque, lapurtar merkatari eta esploratzailea, Nebraskan (j. 1672).
• 1855 – Frantzisko Ignazio Lardizabal, euskal idazlea eta Zaldibiako erretorea (j. 1806).
• 1865 – Juan Manuel Besnes, euskal herritar margolari eta kaligrafoa, Montevideon (j. 1789).
• 1872 – Ganix Makeakoa, baxenafar kontrabandista eta mugalaria (j. 1806).
• 1906 – Ramon Artola, euskal idazlea (j. 1831).
• 1953 – Errose Bustintza, euskal idazlea, abertzalea eta euskaltzalea (j. 1899).
• 1975 – Isidro Ansorena, euskal herritar txistularia (j. 1892).
• 1994 – Luis Pedro Peña Santiago, gipuzkoar etnologo eta mendizalea eta Aranzadi Zientzia Elkarteko kide nabarmena (j. 1933).
• 2002 – Mercedes Villacián, arabar irakasle eta politikaria (j. 1935).
• 2005 – Victoriano Bilbao, bizkaitar futbolaria, atezaina (j. 1937).
• 2010 – Karmele Igartua Bengoa, gipuzkoar irakaslea, idazlea eta olerkaria (j. 1959).
• 2023 – Txema Abarrategi, Aramaioko euskaltzalea (j. 1963).

Mundua

• 984 – Joan XIV.a, Aita Santua.
• 1153 – Bernardo Clairvauxkoa, frantziar abade zistertarra (j. 1090/91).
• 1611 – Tomás Luis de Victoria, espainiar konpositore eta kapera maisua.
• 1639 – Martin Opitz, alemaniar olerkaria (j. 1597).
• 1690 – Alexandre de Bournonville, Bournonvilleko dukea, Nafarroako erregeordea (j. 1616).
• 1672 – Johan de Witt, herbehereetar politikaria (j. 1625).
• 1823 – Pio VII.a, Aita santua (1800 – 1823), (j. 1742).
• 1825 – Juan Martín Díez, espainiar gerrillaria (j. 1775).
• 1854 – Friedrich Schelling, alemaniar filosofoa (j. 1775).
• 1873 – Marie Guy-Stéphan, frantziar dantzaria (j. 1818).
• 1887 – Jules Laforgue, uruguaiar jatorriko frantziar olerkari sinbolista (j. 1860).
• 1897 – Michele Angiolillo, italiar anarkista (j. 1871).
• 1913 – Émile Ollivier, frantziar politikaria (j. 1825).
• 1914 –
  • Amélie Helga Lundahl, finlandiar margolaria (j. 1850).
  • Pio X.a, Aita santua (1903-1914) (j. 1835).
• 1915 – Paul Ehrlich, alemaniar bakteriologoa, 1908ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1854).
• 1917 – Adolf von Baeyer, alemaniar kimikaria, 1905eko Kimikako Nobel Saria (j. 1835).
• 1940 – Leon Trotsky, errusiar iraultzailea (j. 1879).
• 1945 – Katti Anker Møller, norvegiar feminista, eskubide erreproduktiboen haurren eskubideen alde lan egin zuen lehenengoetarikoa (j. 1868).
• 1957 – Edward Ratcliffe Garth Russell Evans, britainiar itsas armadako ofiziala eta Antartikako esploratzailea (j. 1880).
• 1959 – Alfred Kubin, austriar imprimatzaile, ilustratzaile eta idazlea (j. 1877).
• 1961 – Percy Williams Bridgman, estatubatuar fisikaria, 1946ko Fisikako Nobel Saria (j. 1882).
• 1980 – Joe Dassin, frantziar-estatubatuar aktore, abeslari eta egile abeslaria (j. 1938).
• 1981 – Michael Devine, INLAko kide sortzaileetako bat, 1981eko Irlandako gose greban (j. 1954).
• 1983 – Georges Spénale, frantziar politikaria, Europako Legebiltzarrako presidentea (j. 1913).
• 1987 – José María Bueno, espainiar kardinala, Gasteizko gotzaina izandakoa (j. 1904).
• 1995 – Hugo Pratt, italiar idazle eta komikigilea (j. 1927).
• 1997 – Dionys Mascolo, frantziar idazle eta filosofoa (j. 1916).
• 2000 – Henri Theil, herbeheretar ekonomilari eta estatistikaria, ekonometria arloan egin zituen ekarpenengatik ezaguna (j. 1924).
• 2001 – Fred Hoyle, ingeles astronomoa eta matematikaria (j. 1915).
• 2006 – Joe Rosenthal, estatubatuar argazkilaria, Bandera goratuz Iwo Jiman argazkiaren egilea (j. 1911).
• 2008 – Hua Guofeng, Txinako Alderdi Komunistako presidentea (j. 1921).
• 2012 –
  • Phyllis Diller, estatubatuar aktore eta umorista (j. 1917).
  • Dom Mintoff, Maltako lehen ministroa (j. 1916).
  • Meles Zenawi, Etiopiako presidentea (j. 1955).
• 2013 – Elmore Leonard, estatubatuar idazlea (j. 1925).
• 2014 – B. K. S. Iyengar, Iyengar Yoga yoga estiloaren sortzailea, munduko yoga irakasle garrantzitsuenetakotzat hartua (j. 1918).
• 2017 –
  • Jerry Lewis, estatubatuar, aktorea, umorista, zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea (j. 1926).
  • Colin Meads, zeelandaberritar errugbi jokalaria, historiako errugbilari hoberenetakoa (j. 1936).
  • Nati Mistral, espainiar aktorea eta abeslaria (j. 1928).
• 2018 –
  • Uri Avnery, israeldar kazetaria eta politikari ezkertiarra eta bakezalea (j. 1923).
  • María Isabel Chorobik de Mariani, giza eskubideen aldeko argentinar ekintzailea (j. 1923).
• 2020 – Branko Kostić, Jugoslaviako presidentea (j. 1939).
• 2022 –
  • Daria Dugina, errusiar kazetari eta ekintzaile politikoa, eraila (j. 1992).
  • Tom Weiskopf, estatubatuar golf jokalaria (j. 1942).
• 2023 – Daniel Cohen, frantziar ekonomialaria (j. 1953).

• Santu kristauak: Bernardo, Maximo eta Samuel.
• Sehaska egutegiko izendegia: Beñat, Bernat eta Barria.
• Arabako Barrian erromeria herrikoia ospatu ohi da.