Apirilaren 2

Euskal Herria

Mundua

• 1998 – Gamesak hegazkinen hegalak eraikitzeko kontratua sinatu zuen Brasilgo Embar enpresarekin.
• 2005 – Joan Paulo II aita santua hil eta gero, lau milioi pertsonek bidaiatu zuten Vatikanora.

Euskal Herria

• 1995eko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Estitxu Arozenak bere lehen txapela jantzi zuen.

Mundua

• 1971 – Raidió na Gaeltachta irlanderazko irrati katea Irlandako Errepublikan lehenbizikoz aireratu zen.

Euskal Herria

Mundua

Euskal Herria

• 1994ko Nafarroako Foru Erkidegoko Saria: Marino Alonso irabazle.

Mundua

• 1898ko Home Nations Txapelketa bigarren urtez jarraian ez zen amaitu eta txapeldunik gabe gelditu zen ekitaldia.

Euskal Herria

• 1755 – Pedro Enparan, gipuzkoar noble eta politikaria.
• 1794 – Jose Antonio Muñagorri, gipuzkoar militarra (h. 1841).
• 1865 – Eduardo Urkiola, bizkaitar margolaria (h. 1932).
• 1874 – Esteban Lasa, gipuzkoar apaiza (h. 1959).
• 1887 – Ignacio Baleztena Azkarate, nafar abokatu, idazle eta politikari karlista (h. 1972).
• 1893 – Resurrección Hernández Gil, 109 urte bizi izan zen euskal herritarra (h. 2002).
• 1903 – Marcelino Galatas, eusko-filipinar futbolaria, Manilan (h. 1994).
• 1904 – Roman Irigoien Mitxelena, gipuzkoar sendagile eta olerkaria (h. 1978).
• 1909 – Andrés García Calle, Errepublikaren alde borrokatu zen Espainiako Aireko Armadako bizkaitar hegazkinlaria (h. 1973).
• 1916 – Felipe Ugarte, espainiar militarra, Donostiako alkatea frankismo garaian (h. 1988).
• 1927 – Tomás Oñaederra, bizkaitar txirrindularia.
• 1943 – Itziar Aizpurua, ezker abertzaleko gipuzkoar politikaria.
• 1952 – Salva Iriarte, gipuzkoar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1955 – Emilio Olabarria, bizkaitar politikari eta legelaria.
• 1963 –
  • Pierre Arthapignet, zuberotar errugbilari ohia.
  • Fernando Martinez de Gereñu, arabar txirrindulari ohia.
• 1966 –
  • Floren Aoiz, ezker abertzaleko nafar politikaria, idazlea eta iruzkingilea.
  • Diego Vasallo, gipuzkoar musikari eta konposatzailea, Duncan Dhu taldeko kidea.
• 1967 – Jon Sistiaga, gipuzkoar kazetaria eta gerra-berriemailea.
• 1968 –
  • Jorge Garcia Sertutxa, bizkaitar ETAkidea, Juan Karlos I.a Espainiakoa erregea erailtzea saiatzegatik gartzelaratua.
  • Joxan Oiz, euskal kazetaritzan aritutako irakaslea.
• 1972 – Goiuri Aldekoa-Otalora, bizkaitar argazkilaria eta ikus-entzunezkoen zuzendari eta ekoizlea.
• 1973 – Unai Basurko, euskal marinel eta bela-estropadalaria, munduari bakarrean bira eman dion bigarren itsasgizon euskal herritarra.
• 1975 – Imanol De la Sota, bizkaitar futbol entrenatzailea.
• 1980 – Aritz Begino, nafar pilotari ohia.
• 1981 – Julien Peyrelongue, lapurtar errugbilari ohia.
• 1985 – Jon Rekondo, nafar aizkolaria.
• 1988 – Nikolas Blain, lapurtar politikaria.
• 1989 – Bingen Erdozia, gipuzkoar futbolaria.
• 1993 – Ander Okamika, bizkaitar txirrindularia.
• 1994 – Ane Legarreta, bizkaitar orkestra zuzendaria.
• 1996 –
  • Eider Lizarbe, gipuzkoar eskubaloi jokalaria.
  • Estanislao Marcellán, gipuzkoar futbolaria.
• 1998 – Israel Pagaldai, GIB birusarekin kutsatua egoteagatik ikastetxetik kanporatu zuten lehen euskal haurra (j. 1984).
• 2001 – Gaizka Aiesa, nafar futbolaria.
• 2003 – Unai Goti, bizkaitar futbolaria.

Mundua

• 1511 – Ashikaga Yoshiharu, Ashikaga shogunerriko hamabigarren shoguna (h. 1550).
• 1602 – Maria Jesusena Ágredakoa, espainiar moja frantziskotar kontzepzionista eta gaztelaniazko idazle mistikoa (h. 1665).
• 1647 – Maria Sibylla Merian, alemaniar naturalista, esploratzailea eta margolaria (h. 1717).
• 1653 – Jurgi Danimarkakoa, Britainia Handiko printze ezkontidea (h. 1708).
• 1719 – Johann Wilhelm Ludwig Gleim, alemaniar idazlea (h. 1803).
• 1725 – Giacomo Casanova, italiar abenturazalea (h. 1798).
• 1793 – Thomas Addison, ingeles sendagilea (h. 1860).
• 1795 – Étienne-Jean Georget, fantziar psikiatra aitzindaria (h. 1828).
• 1796 - Ana María Campos, Venezuelako Independentzia Gerrako heroia (h. 1828).
• 1798 – August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, alemanezko olerkari eta filologoa (h. 1874).
• 1805 – Hans Christian Andersen, danimarkar idazlea (h. 1875).
• 1827 – William Holman Hunt, ingeles margolaria, Anaidi prerrafaelitaren sortzailetako bat (h. 1910).
• 1838 – Léon Gambetta, frantziar politikaria (h. 1882).
• 1840 – Emile Zola, frantziar idazlea (h. 1902).
• 1859 – Anatol ar Braz, bretainierazko idazlea (h. 1926).
• 1861 – Chung Ling Soo, estatubatuar ilusionista (h. 1918).
• 1862 – Nicholas Murray Butler, estatubatuar filosofo, diplomazialari eta irakaslea, 1931ko Bakearen Nobel Saria (h. 1947).
• 1873 – Virginia González Polo, espainiar buruzagi politiko eta feminista (h. 1923).
• 1874 – João Evangelista de Lima Vidal, portugaldar elizgizona (h. 1958).
• 1878 – Edward Kasner, estatubatuar matematikaria, googol terminoaren dibulgatzailea (h. 1955).
• 1891 – Max Ernst, alemaniar artista (h. 1976).
• 1894 – Charles Osborne, 69 urtez jarraian zotina izan zuen estatubatuarra (h. 1991).
• 1899 – Robert Hill, britainiar biokimikaria (h. 1991).
• 1900 – Roberto Arlt, argentinar idazle, kazetari eta asmatzailea (h. 1942).
• 1903 – Virgínia Amposta Amposta, kataluniar sindikalista eta maistra (h. 1939).
• 1905 – Edmond Jouhaud, frantziar jenerala (h. 1995).
• 1914 – Alec Guinness, ingeles aktorea (h. 2000).
• 1924 - Daria Diachenko, sobietar partisanoa, Sobietar Batasuneko Heroia (h. 1944).
• 1925 – George MacDonald Fraser, eskoziar idazlea (h. 2008).
• 1926 – Jack Brabham, 1 Formulako australiar pilotua (h. 2014).
• 1927 – Ferenc Puskás, hungariar futbolaria, historiako jokalari onentsuenetako bat (h. 2006).
• 1928 –
  • Serge Gainsbourg, frantziar musikari, musikagile, abeslari, idazle, aktore eta zinemagilea (h. 1991).
  • Cheikh Hamidou Kane, frantsesezko senegaldar idazlea.
• 1930 - Rosalind Fox Solomon, estatubatuar argazkilaria.
• 1931 – Reizo Fukuhara, japoniar futbolaria (h. 1970).
• 1934 – Paul Cohen, estatubatuar matematikaria (h. 2007).
• 1936 –
  • Abdelhamid Brahimi, Aljeriako lehen ministroa (h. 2021).
  • Aurelio Galfetti, suitzar arkitektoa (h. 2021).
• 1937 – Antoni Ros-Marbà, kataluniar orkestra-zuzendaria.
• 1939 – Marvin Gaye, estatubatuar musikaria, abeslari eta soul, smooth soul, quiet storm eta blaxploitation ekoizlea (h. 1984).
• 1942 – Leon Russell, estatubatuar musikari, pianojole, gitarrajole eta kantautorea (h. 2016).
• 1943 –
  • Teresa Jordá Vitó, kataluniar akuarela margolaria.
  • Annalena Tonelli, italiar misiolari katoliko eta ekintzailea (h. 2003).
• 1945 – Linda Hunt, estatubatuar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea.
• 1946 – Carol Dunlop, estatubatuar idazlea, itzultzailea, ekintzailea eta argazkilaria (h. 1982).
• 1947 –
  • Paquita la del Barrio, mexikar rantxera abeslaria.
  • Emmylou Harris, estatubatuar country eta country rock musikagile, abeslari eta jotzailea.
• 1950 –
  • Marcial Dorado, galiziar narkotrafikatzailea.
  • Zhang Yimou, txinatar zinema zuzendaria.
• 1951 –
  • Georges Ibrahim Abdallah, Libanoko militantea, Europan arrazoi politikoengatik espetxean denbora gehien daraman presoa.
  • Moriteru Ueshiba, aikidoko japoniar maisua.
• 1952 – Leon Wilkeson, estatubatuar baxu-jotzailea, Lynyrd Skynyrd taldeko kidea (h. 2001).
• 1954 – Yuji Kishioku, japoniar futbolari ohia.
• 1955 – Michael Stone, Ipar Irlandako paramilitar leialista, 1988an IRAko hiru lagunen hiletan jendetza granada eta pistolarekin erasotzeagatik ezaguna.
• 1956 – Pilar de la Oliva, espainiar magistratua.
• 1959 –
  • Alberto Fernández, Argentinako presidentea.
  • Juha Kankkunen, finlandiar rally pilotua.
  • John Lauridsen, daniar futbolari ohia.
  • Mai Masri, palestinar zinemagilea.
• 1960 – Linford Christie, britainiar atleta ohia, abiadura probatan aditua.
• 1961 –
  • Emmanuel Issoze Ngondet, Gabongo lehen ministroa (h. 2020).
  • Keren Woodward, ingeles pop abeslari eta musikagilea.
• 1965 –
  • Rodney King, estatubatuar taxilaria, 1991n Los Angelesko poliziak emandako jipoi bategatik ospetsua (h. 2012).
  • Cristina López Schlichting, espainiar kazetaria eta COPE irrati-kateko esataria.
• 1966 – Masahiro Sukigara, japoniar futbolari ohia.
• 1971 –
  • Francisco Arce, paraguaitar futbolari ohia.
  • Edmundo Alves de Souza Neto, brasildar futbolari ohia.
• 1972 – Masahiro Ando, japoniar futbolari ohia.
• 1974 – Tayfun Korkut, turkiar-alemaniar futbolari ohia.
• 1975 –
  • Christian Heule, suitzar ziklo-kross txirrindularia.
  • Pedro Pascal, txiletar-estatubatuar aktorea.
  • Oscar Téllez, espainiar futbolari ohia.
• 1976 –
  • Rory Sabbatini, hegoafrikar-eslovakiar golfaria.
  • Takahiro Yamanishi, japoniar futbolari ohia.
• 1977 – Michael Fassbender, irlandar-alemaniar aktorea.
• 1979 – Lindy Booth, kanadar aktorea.
• 1980 – Filipa Gonçalves, portugaldar modelo eta aktorea.
• 1984 – Miguel Ángel Moyà, espainiar futbolaria.
• 1986 – Drew Van Acker, estatubatuar aktore eta modeloa.
• 1988 – Kimber James, estatubatuar emakumezko aktore pornografiko ohi eta modelo transexuala.
• 1999 –
  • Sümeyye Aydoğan, turkiar aktorea, kantari eta modeloa.
  • Malena Cavo, argentinar eskubaloi jokalaria.

Euskal Herria

• 1305 – Joana I.a Nafarroakoa, Xanpaina eta Brieko kondesa, Nafarroako erregina eta Frantziako erregina ezkontidea (j. 1273).
• 1562 – Diego Alaba Eskibel, arabar apaiza eta legelaria, Kordoban.
• 1825 – Pedro Antonio Olañeta, euskal militar eta politikaria, Bolivian (j. 1770).
• 1871 – Paul Barroilhet, lapurtar opera abeslaria, baritonoa, Parisen (j. 1810).
• 1907 –
  • Eduardo Victoria de Lezea, bizkaitar politikari liberal eta abokatua, Bilboko alkatea (j. 1835).
  • Wentworth Webster, Euskal Herrian bizi izandako idazle britaniar idazle euskaltzalea (j. 1828).
• 1924 – José María Olabarri Massino, bizkaitar enpresaria (j. 1849).
• 1984 – Angela Figuera Aymerich, gaztelaniaz idatzi zuen bilbotar olerkaria, Madrilen (j. 1902).
• 1998 – GIBek afektaturiko gaztea hil zen. Gaixotasuna zela eta, Iurretako eskola batetik kanporatu zuten.
• 2001 – Jesús Romeo, nafar politikari eta enpresaria, Madrilen (j. 1916).
• 2009 – Luis Peña Gantxegi, gipuzkoar arkitektoa (j. 1926)
• 2013 – Joaquín Gómez Peruyera, bizkaitar futbolaria, Santanderren (j. 1937).
• 2020 –
  • Anttoni Etxeberria, gipuzkoar tabernaria eta zerbitzaria (j. 1914).
  • Jesus Rikardo Urteaga Repullés, Txetxu, gipuzkoar ETAkidea, Caracasen (j. 1958).

Mundua

• 1118 – Balduino I.a Jerusalemgoa, Jerusalemgo lehen erregea.
• 1272 – Rikardo Cornwallekoa, erromatarren erregea (j. 1209).
• 1416 – Aragoiko Fernando I.a errege katalanaragoiarra (j. 1380).
• 1507 – San Frantzisko Paolakoa, italiar aszeta (j. 1416).
• 1520 – Luis de Mendoza, espainiar itsasgizon eta esploratzailea.
• 1572 – Elixabete Brunswick-Lüneburgekoa, Brunswick-Lüneburgeko dukesa jaiotzez eta Guelderseko dukesa ezkontzaz (j. 1494).
• 1582 – Ichijō Nobutatsu, Takeda Shingenen hogeita lau jeneraletako bat (j. 1539).
• 1657
  • Fernando III.a, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (j. 1608).
  • Jean-Jacques Olier, frantziar apaiz eta idazlea (j. 1608).
• 1709 – Giovanni Battista Gaulli, italiar Barroko eta Rococoko margolaria (j. 1639).
• 1791 – Honoré Mirabeau, Frantziako Iraultzako politikaria (j. 1749).
• 1817 – Johann Heinrich Jung-Stilling, alemaniar idazlea (j. 1740).
• 1851 – Rama III.a, Siamgo erregea (j. 1788).
• 1871 – Francisco Javier de Istúriz, Espainiako presidentea (j. 1790).
• 1872 – Samuel Morse, estatubatuar asmatzailea (j. 1791).
• 1875 – Frantzisko Coll, Aita Coll, kataluniar domingotar erlijiosoa, misiolaria eta Anunciatako Ahizpa Domingotarren fundatzailea (j. 1812).
• 1914 – Paul Heyse, alemaniar idazlea (j. 1830).
• 1922 – Hermann Rorschach, suitzar psikiatra eta psikoanalista (j. 1884).
• 1928 – Theodore William Richards, estatubatuar kimikaria, 1914ko Kimikako Nobel Saria (j. 1868).
• 1930 – Zewditu, Etiopiako Inperioko enperatriza (j. 1876).
• 1931 – Katharine Tynan, irlandar poeta eta idazlea (j. 1859).
• 1933 – Guerau de Liost, kataluniar politikari eta poeta (j. 1878).
• 1944 - Daria Diatxenko, sobietar partisanoa, Sobietar Batasuneko Heroia (j. 1924).
• 1949 – Carlo Galetti, italiar txirrindularia (j. 1882).
• 1952 – Bernard Lyot, frantziar ingeniaria (j. 1897).
• 1953 – Hugo Sperrle, alemaniar militarra (j. 1885).
• 1966 – C. S. Forester, ingeles eleberrigilea (j. 1899).
• 1973 –
  • Jascha Horenstein, ukrainar zuzendari judua, Bruckner eta Mahleren goi-mailako interpretatzailetzat joa (j. 1898).
  • Alfred Schmitt, frantziar astronomoa (j. 1907).
• 1974 – Georges Pompidou, Frantziako presidentea (j. 1911).
• 1976 - Taos Amrouche, aljeriar idazle eta abeslaria, eleberri bat argitaratu zuen lehen emakume aljeriarra (j. 1913).
• 1987 – Buddy Rich, estatubatuar bateria-jotzailea eta jazzeko orkestra-zuzendaria (j. 1917).
• 1988 – Euros Bowen, galestar poeta (j. 1904).
• 1990 – Aldo Fabrizi, italiar aktorea (j. 1905).
• 1995 – Hannes Alfvén, suediar astronomo eta fisikaria, 1970eko Fisikako Nobel Saria (j. 1908).
• 2002 –
  • John Robinson Pierce, estatubatuar ingeniaria, satelite bidezko komunikazioen aitzindaria (j. 1910).
  • Shigeo Sugimoto, japoniar futbolaria (j. 1926).
• 2003 – Terenci Moix, kataluniar idazlea (j. 1942).
• 2004 – Lynne Karen Deutsch, estatubatuar astrofisikaria, izpi infragorrien astronomian espezializatua (j. 1956).
• 2005 – Joan Paulo II.a, Aita santua (j. 1920).
• 2007 –
  • Henry Lee Giclas, estatubatuar astronomoa (j. 1910).
  • Tsuguo Hongo, japoniar mikologoa, Agaricales ordenaren biogeografia eta taxonomian espezialista (j. 1923).
• 2008 – Jacques Bondon, frantziar musikagilea (j. 1927).
• 2015 – Manoel de Oliveira, portugaldar zinema zuzendaria (j. 1908).
• 2016 – Gato Barbieri, argentinar jazz saxofoi-jotzaile eta musikagilea (j. 1932).
• 2018 – Winnie Mandela, hegoafrikar politikaria (j. 1936).
• 2020 – Goyo Benito, espainiar futbolaria (j. 1946).
• 2022 – Leonel Sánchez, txiletar futbolaria (j. 1936).
• 2024 –
  • John Barth, estatubatuar idazle postmodernista (j. 1930).
  • Maryse Condé, idazlea, feminista eta Karibeko kultura afrikarraren zabalkundeko ekintzailea (j. 1934).

• Sehaska egutegiko izendegia: Harkaitz/Arkaitza eta Harritxu/Harri.
• Haur eta gazte literaturaren nazioarteko eguna.
• Autismoari buruzko Kontzientziaziorako Nazioarteko Eguna.