Barack Obama

Barack Obama
	Irudi gehiago
; 44. Ameriketako Estatu Batuetako Presidentea
35. Ameriketako Estatu Batuetako Presidente-Hautetsia
; Ameriketako Estatu Batuetako senataria
; Ameriketako Estatu Batuetako senataria
; Illinoiseko Estatuko Senatari
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Barack Hussein Obama II
Jaiotza	Kapiolani Medical Center for Women and Children (en) eta Honolulu, 1961eko abuztuaren 4a (62 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak ; Kenya 1982ko abuztuaren 4a)
Bizilekua	Kalorama; Etxe Zuria; Tebet; Menteng (en) ; Honolulu; Los Angeles; Chicago; New York; Jakarta
Talde etnikoa	afro-amerikarra
Lehen hizkuntza	ingelesa
Familia
Aita	Barack Obama Sr.
Ama	Ann Dunham
Ezkontidea(k)	Michelle Obama (1992ko urriaren 3a -
Seme-alabak	ikusi Sasha Obama; Malia Obama;
Anai-arrebak	ikusi Auma Obama; Maya Soetoro-Ng; Bernard Obama; George Obama; Mark Okoth Obama Ndesandjo; David Ndesandjo; Abo Obama; Malik Obama;
Familia	ikusi Stanley Armour Dunham (aitona); Lolo Soetoro (aitaorde); Madelyn Dunham (en) (amona);
Leinua	family of Barack Obama (en)
Hezkuntza
Heziketa	King College Prep High School ; Centaurus High School ; Nelson High School (en) ; Noelani Elementary School (en) ; (1966 - 1967) ; State Elementary School Menteng 01 (en) ; (1970 - 1971) ; Punahou School (en) ; (1971 - 1979) ; Occidental College (en) ; (1979 - 1981) ; Columbia Unibertsitatea ; (1981 - 1983) Artean graduatu : politika zientzia, nazioarteko harremanak; Harvard Unibertsitatea ; (1988 - 1991) Juris Doctor (en) : zuzenbide; Harvard Law School (en) ; (1988 - 1991) Juris Doctor (en) ; University of Chicago Law School (en) ; (1997 - 2002) Zientziatan graduatua : zuzenbide
Hezkuntza-maila	Artean graduatua; Juris Doctor (en)
Hizkuntzak	ingelesa; Indonesiera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, abokatua, politika-idazlea, community organizer (en) , estatu-politikaria, legelaria, podcaster (en) , akademikoa eta oroitzapen-idazlea
	Parte-hartzailea commencement at the Knox College (en) ; commencement at the University of Notre Dame (en) ; World Government Summit 2016 ;
Lateralitatea	ezkerra
Pisua	80 kilogramo
Altuera	1,85 metro
Lantokia(k)	Washington eta Chicago
Enplegatzailea(k)	Chicagoko Unibertsitatea ; Gamaliel Foundation (en) ; Business International Corporation (en) (1983 - 1984); New York Public Interest Research Group (en) (1985 - 1985); Sidley Austin (en) (1991 - 1991)
Lan nabarmenak	ikusi A Promised Land (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Bakearen Nobel Saria (2009) ; Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (2006ko otsailaren 8a) : The Audacity of Hope (en) ; Presidential Medal of Distinction : Israelgo presidente (2013ko martxoaren 21a) ; Time Person of the Year (2008) ; Time Person of the Year (2012) ; Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (2005) : Dreams from My Father (en) ; NAACP Image Award for Outstanding Literary Work, Nonfiction (2007, 2021) : The Audacity of Hope (en) , A Promised Land (en) ; NAACP Image Award – Chairman's Award (2005) ; German Media Award (2016) ; King Abdulaziz Medal (2009) ; Order of Sikatuna (2014ko apirilaren 28a) ; Zientzia Domina Nazionala ; honorary doctorate from the University of Notre Dame ; honorary doctor of the Northwestern University ; honorary doctor of the University of Johannesburg ; Order of the Rajamitrabhorn ; Britainiar Inperioko Ordenaren zaldun komendadorea ; Romy ; Primetime Emmy Award for Outstanding Narrator (2022ko irailaren 3a) : Our Great National Parks (en) ; Financial Times Person of the Year (2008) ; Phoenix Award (2008) ; Audie Award for Narration by the Author (2022) ; Profile in Courage Award (2017) ;
Influentziak	Nipsey Russell (en) , Reinhold Niebuhr eta Saul Alinsky (en)
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Amerikako Sozietate Filosofikoa; 109th United States Congress (en) ; 110th United States Congress (en) ; Congressional Black Caucus (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Protestantismoa; Eliza kongregazionala; congregationalist polity (en) ; United Church of Christ (en)
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata
	barackobama.com

Barack Hussein Obama Jr.^[1] (Honolulu, Hawaii, AEB, 1961ko abuztuaren 4a) politikaria da, 2009tik 2017raino AEBko berrogeita laugarren lehendakaria izana^[2] 2009ko urtarrilaren 20tik 2017ko urtarrilaren 20ra arte^[3]..Gainera, Estatu Batuetako Senatuko bosgarren legegile afroamerikarra da, Berreraikuntza arotik hirugarrena^[4]. Herrialde hartako lehendakari izatera iritsi den lehen afro-amerikarra da.^[5]

Columbia Unibertsitateko^[6] eta Harvard Law School^[7]-eko tituluduna da. Chicagoko Unibertsitateko zuzenbide fakultatean zuzenbide konstituzionala irakatsi zuen 1992tik 2004ra bitartean. Illinois estatuko senataria izan da. AEBko Senatuko bosgarren legelari beltza izan zen, eta hirugarrena berreraikuntzatik. Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokratak izan duen bigarren senatari beltza da.^[8]

2007an Ameriketako Estatu Batuetako presidente izateko hautagaitza aurkeztu zuen, eta Hillary Clintonekin lehiatu zen hauteskundeetan Alderdi Demokrataren hautagai izateko. 2008ko ekainaren 5ean primarioak (lehen mailako hauteskundeak) irabazi zituen, eta hautagaia izateko aukera eskuratu. Azaroaren 4ko hauteskundeetan, Alderdi Errepublikanoko John McCain hautagaiaren aurka lehiatu eta garaile atera zen. Ameriketako Estatu Batuetako lehendakariorde izateko, Alderdi Demokratak Joe Biden izendatu zuen, Delaware estatuko senataria.

109. Kongresuan, gutxiengo demokrataren ordezkari gisa, beste senatari batzuekin batera, arma konbentzionalak kontrolatzeko eta funts federalen erabileran erantzukizun publiko handiagoa sustatzeko legea bultzatu zuen. Bidaia ofizialak egin zituen Ekialdeko Europara, Ekialde Hurbilera eta Afrikara. 110. Kongresuan lobbying eta hautes-iruzurrarekin, berotze globalarekin, terrorismo nuklearrarekin eta Irakeko eta Afganistango misio militarretatik Estatu Batuetara itzultzen ziren militarren arretarekin lotutako legedia sustatu zuen. 2007ko otsailean, presidentetzarako kanpainaren berri eman zuenetik, Obamak Irakeko Gerra amaitzea, independentzia energetikoa areagotzea eta osasun arreta unibertsala eskaintzea nabarmendu zuen lehentasun nazional gisa^[9].

AEBren tropen presentzia areagotu zen Afganistanen, START III armak kontrolatzeko itun berria sinatu zuen Errusiarekin, AEBren esku hartzea agindu zuen Libiako gatazkan. 2011ko maiatzaren 1ean, komunikabideei jakinarazi zien AEBko Armadako indar berezien talde batek (DEVGRU Navy SEALS-eko kideak) Osama bin Laden hil zuela Pakistanen^[10].

2009an Bakearen Nobel Saria eman zioten, nazioarteko diplomazia eta herrien arteko lankidetza bultzatzeagatik.^[11]

Presidente gisa, bere agintaldian politika ekonomikoak bultzatu zituen, hala nola 2009ko Berrinbertsio eta Berreskuratze Legea^[12] edo 2010eko Enplegua Sortzeko eta Langabezia Asegurua Berroneratzeko Legea. Beste ekimen politiko batzuen artean, Pazientea Babesteko eta Osasun Jasangarria^[13] zaintzeko legeak eta finantza-erreformari eta kontsumitzaileak babesteari buruzko Dodd-Frank Legea sartu dira. Bere bigarren agintaldian, Obamak LGBT^[14] estatubatuarren inklusioa sustatu zuen.

2017ko urtarrilaren 20an, Etxe Zuritik^[15] erretiratu zen, AEBko presidente batek azken hamarkadetan izan duen ospe-indizerik handienetako batekin.

Biografia

Obama 1961eko abuztuaren 4an jaio zen^[16], Honolulun, Hawaiiko Kapiolani Medical Center for Women and Children-n^[17]^[18]^[19]. Bera da elkarren ondoan dauden 48 estatuetatik kanpo jaiotako presidente bakarra^[20]. Barack Obama Senior. Kenyako ekonomialariaren eta Stanley Ann Dunham, antropologo estatubatuarraren semea^[21]. Bere ama, Ann Dunham (1942-1995), Wichitan, Kansasen jaio zen eta, gehienbat, ingeles jatorrikoa zen, nahiz eta, 2007an, bere herenaitonak, Falmouth Kearneyk, Moneygall herritik (Irlanda) AEBra 1850. urtean^[22] emigratu zuela aurkitu zuten. 2012ko uztailean, Ancestry.com-ek aurkitu zuen Dunham, probabilitate handiz, John Punch-en, XVII. mendean^[23]^[24] Virginiako Kolonian bizi izan zen afrikar esklabo baten ondorengoa izatea. Obamaren aita, Barack Obama Sr. (1934–1982)^[25]^[26], ezkonduta zegoen^[27]^[28]^[29] Nyang'oma Kogelo-ko.luo kenyarra zen^[27]^[30]. Obamaren gurasoak 1960an elkartu ziren Manoako Hawaiiko Unibertsitateko errusiar hizkuntzako klase batean, non bere aita atzerriko ikaslea zen beka batekin^[31]^[32]. Bikotea Wailukun (Hawaii) ezkondu zen, 1961eko otsailaren 2an, Obama jaio baino sei hilabete lehenago^[33]^[34].

1961eko abuztuaren amaieran, haurra jaio eta aste gutxira, Barack eta bere ama Seattleko Washingtongo Unibertsitatera joan ziren bizitzera, eta, urtebetez, bertan bizi izan ziren. Garai hartan, Baracken aita ekonomian lizentziadun egin zen Hawaiin, eta 1962ko ekainean graduatu zen. Harvard Unibertsitateko beka batekin, graduondoko eskolara joan zen, non ekonomian master bat lortu zuen. Obamaren gurasoak 1964ko martxoan banandu ziren^[35]. Obama Sr. Kenyara itzuli zen 1964an, eta, han, hirugarren aldiz ezkondu, eta Kenyako gobernuan lan egin zuen Ogasun Ministerioko Ekonomian analista nagusi gisa^[36]. Bere semea behin bakarrik bisitatu zuen Hawaiin, 1971ko Gabonetan^[37], 1982an automobil istripu batean hil baino lehen, Obamak 21 urte zituela^[38]. Bere lehen haurtzaroa gogoratuz, Obamak zera esan zuen: «Nire aitak ez zuen nire inguruko jendearen antzik —hura ikatza bezain beltza zen; ama, berriz, esnea bezain zuria—; ia ez zitzaidan buruan erregistratuta gelditu^[32]. Gazte-heldutan izandako bere borrokak deskribatu zituen bere arraza anitzeko ondarearen pertzepzio sozialak bateratzeko^[39].

1963an, amak, Dunhamek, Lolo Soetoro ezagutu zuen Hawaiiko Unibertsitatean; Indonesiako Ekialde-Mendebaldeko Zentroko geografiako graduondoko ikaslea zen. Bikotea Molokain ezkondu zen, 1965eko martxoaren 15ean^[40]. Bere J-1 bisaren urtebeteko bi luzapenaren ondoren, Lolo Indonesiara itzuli zen 1966an. Emaztea eta semeordea, berriz, hamasei hilabete geroago joan ziren, 1967an. Hasieran, familia Hego Jakartako Tebet auzoko Menteng Dalam auzoan bizi zen. 1970etik aurrera, Jakarta Erdialdeko Menteng auzoko auzo aberatsago batean bizi izan ziren^[41].

Liburuak

Hainbat liburu dauzka bere izenean, hala nola:

Obama, Barack (1995). Dreams from My Father: A Story of Race and Inheritance. Nueva York: Three Rivers Press. ^[42]
Obama, Barack (2006). The Audacity of Hope: Thoughts on Reclaiming the American Dream.^[43] Nueva York: Crown Publishers.
Obama, Barack (2020). A promised land. Crown (Penguin Random House). ^[44]

Erreferentziak

Ikus, gainera

Afro-amerikar ospetsuen zerrenda

Kanpo estekak

Barack Obama.com webgunea (Ingelesez) (Gaztelaniaz)
Etxe Zuriaren webgune ofiziala (Ingelesez)

Datuak: Q76
Multimedia: Barack Obama / Q76

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

Search