Ekainaren 27

Euskal Herria

• 1944 – Naziek sarekada egin zuten Zuberoako Ospitalepea herrian.
• 1960 – DRILen su-bonba batek Begoña Urroz haurra hil zuen Donostiako Amarako tren geltokian.
• 1977 – ETAk Valentin Godoy Cerezo polizia hil zuen Gasteizen.
• 2008 – Juan Jose Ibarretxe lehendakariaren herri galdeketa egiteko lege proiektuak, boto bakar bateko aldearekin, Eusko Legebiltzarraren onespena jaso zuen.

Mundua

• 1549 – Frantzisko Xabier josulaguna Japoniara itsasontziz iritsi zen.
• 1794 – Frantziako Iraultza: Maximilien Robespierre atxilotu zuten 17.000 iraultzaren etsaien exekuzioa sustatu zuelako.
• 1967 – Munduko lehen kutxazain automatikoa ipini zen Londresen.

Euskal Herria

Mundua

• 1952 – Scaramouche filma estreinatu zen, George Sidneyk zuzendu eta Stewart Granger, Eleanor Parker, Janet Leigh eta Mel Ferrer aktoreek antzeztu zuten.
• 1956 – Moby Dick filma estreinatu zen, John Hustonek zuzendu eta Gregory Peck, Richard Basehart, Leo Genn eta Orson Welles aktoreek antzeztutako .
• 1973 – Live and Let Die (Bizi eta Hiltzen Utzi) filma estreinatu zen, Guy Hamiltonek zuzendu eta Roger Moore, Yaphet Kotto, Jane Seymour, David Hedison eta Bernard Lee aktoreek antzeztu zuten.
• 1990 – Days of Thunder (Trumoi Egunak) filma estreinatu zen, Tony Scottek zuzendu eta Tom Cruise, Robert Duvall, Randy Quaid, Nicole Kidman eta Cary Elwes aktoreek antzeztu zuten.

Euskal Herria

Mundua

Euskal Herria

Mundua

• 2009 – Valentino Rossi pilotu italiarrak Herbehereetako Sari Nagusia irabazi eta bere 100. garaipena lortu zuen motoziklismoan.

Euskal Herria

• 1841 – Pablo Altzola, gipuzkoar ingeniaria eta Bilboko alkatea (h. 1912).
• 1859 – Leon Intxausti, bizkaitar elizgizon agustindar errekoletoa (h. 1937).
• 1877 – Zoila Askasibar, gipuzkoar inprimatzailea eta editorea (h. 1945).
• 1879 – Martin Uriarte, bizkaitar predikaria eta euskal idazlea (h. 1960).
• 1887 – Pedro Landeta, bizkaitar karmeldar misiolaria (h. 1963).
• 1940 – Jesus Montes, gipuzkoar margolaria.
• 1949 – Marisa Arrúe, PPko bizkaitar politikaria, Buenos Airesen.
• 1956 – Juan Luis Irigarai, nafar arkitekto eta Osasunako presidentea.
• 1964 – José Venancio López, bizkaitar areto-futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1965 – Óscar Vega, arabar boxeolari ohia.
• 1966 – Aitor Elizegi, bizkaitar sukaldaria eta Athleticeko presidentea.
• 1972 – Unai Urruzuno, bizkaitar politikaria, Euskal Herria Bildu alderdiaren bozeramailea.
• 1973 – Lurdes Alkorta azpeitiar trikitilaria eta musika irakaslea.
• 1975 – Asier Etxeandia, bizkaitar aktore eta abeslaria.
• 1978 – Iñaki Bea, arabar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1981 – Raphaël Larrieu, lapurtar izotz hockey jokalari ohia.
• 1995 – Jorge Bilbao, bizkaitar saskibaloi jokalaria.
• 1996 – Aritz Huete, gipuzkoar futbolaria.

Mundua

• 1046 – Ladislao I.a Hungariakoa, Hungariako erregea (h. 1095).
• 1350 – Emanuel II.a Paleologoa, bizantziar enperadorea (h. 1425).
• 1462 – Luis XII.a Frantziakoa, Frantziako erregea (h. 1515).
• 1550 – Karlos IX.a Frantziakoa, Frantziako erregea (h. 1574).
• 1742 – José de Iturrigaray, espainiar jenerala eta Espainia Berriko Erregeorderriko burua (h. 1815).
• 1846 – Charles Stewart Parnell, irlandar politikari nazionalista, Irlandako Alderdi Parlamentarioaren sortzailea (h. 1891).
• 1850 –
  • Ivan Vazov, bulgariar idazlea (h. 1921).
  • Lafcadio Hearn (Yakumo Koizumi), Japoniako kultura ezagutzera eman zuen idazle nazioartekoa (h. 1904).
• 1854 – Niels Neergaard, Danimarkako lehen ministroa (h. 1936).
• 1862 – Manuela Solís, Valentziako Unibertsitatean medikuntzako lizentziatura lortu zuen lehen emakumea (h. 1910).
• 1869 –
  • Emma Goldman, lituaniar anarko-komunista eta feminista (h. 1940).
  • Hans Spemann, alemaniar biologoa, 1935eko Medikuntzako Nobel saria (h. 1941).
• 1880 – Helen Keller, estatubatuar idazle eta ekintzailea (h. 1968).
• 1884 – Gaston Bachelard, frantziar filosofoa (h. 1962).
• 1907 – Mercedes Romero Abella, galiziar irakasle errepublikanoa (h. 1936).
• 1908 – João Guimarães Rosa, brasildar idazlea (h. 1967).
• 1913 – Philip Guston, estatubatuar margolaria (h. 1980).
• 1919 – Manuel Ballester, kataluniar kimikaria (h. 2005).
• 1921 – Kisshomaru Ueshiba, aikidoko japoniar maisua (h. 1999).
• 1930 – Ross Perot, estatubatuar enpresaburu, milioidun eta politikaria (h. 2019).
• 1931 –
  • Martinus J.G. Veltman, herbeheretar fisikaria, 1999ko Fisikako Nobel Saria (h. 2021).
  • Grant Weatherstone, eskoziar errugbilaria (h. 2020).
• 1932 – Anna Moffo, estatubatuar koloratura sopranoa (h. 2006).
• 1933 – Robert Katz, estatubatuar idazle eta kazetaria (h. 2010).
• 1935 – Laurent Terzieff, frantziar antzezlea eta antzerki-zuzendaria (h. 2010).
• 1936 – Lola Cardona, espainiar aktorea (h. 2006).
• 1937 – Jesús Hermida, espainiar kazetaria (h. 2015).
• 1941 – Krzysztof Kieślowski, poloniar zinema zuzendaria, zinema garaikidean gehien eragin duen Europako zinemagileetako bat (h. 1996).
• 1942 – Jérôme Savary, argentinar-frantziar antzerkilaria (h. 2013).
• 1943 –
  • Harm Ottenbros, herbeheretar txirrindularia, Munduko txapelduna (h. 2022).
  • Ángel Parra, txiletar kantautore eta musikaria (h. 2017).
• 1947 – Hans Ooft, herbehereetar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1949 – Rafael Chirbes, gaztelaniazko valentziar idazle eta literatur kritikaria (h. 2015).
• 1951 – Mary McAleese, Irlandako presidente ohia, Ipar Irlandan jaiotako lehen Irlandako presidentea.
• 1955 – Isabelle Adjani, frantziar aktorea eta abeslaria.
• 1962 – Ollanta Humala, Peruko presidente ohia.
• 1964 – Marie Sara, frantziar burtzikari ohia, enpresaburua eta politikaria.
• 1965 –
  • Juanjo Artero, espainiar aktorea.
  • Simon Sebag Montefiore, ingeles historialari eta idazlea.
• 1966 – J. J. Abrams, estatubatuar zinema zuzendaria.
• 1969 – Javier Coronas, kataluniar umorista, idazle, irrati esatari eta telebista aurkezlea.
• 1970 – John Eales, australiar errugbilari ohia.
• 1971 –
  • Dipendra Nepalgoa, Nepalgo erregea (h. 1971).
  • Marcelino García Alonso, espainiar txirrindulari ohia.
• 1974 –
  • Gwennyn Louarn, bretainiar kantautorea.
  • Markus Zberg, suitzar txirrindularia.
• 1975 – Tobey Maguire, estatubatuar zinema eta telebistako aktore eta ekoizlea.
• 1976 – Cristina Spínola, Kanarietako kazetaria, kirolaria, telebistako kazetaria, idazlea eta youtuberra.
• 1977 – Raúl González, espainiar futbolaria.
• 1980 – Takahiro Futagawa, japoniar futbolaria.
• 1981 – Rubén Castro, espainair futbolaria.
• 1983 – Alsou, errusiar abeslaria eta aktorea.
• 1984 – Khloé Kardashian, estatubatuar enpresaburua, telebista aurkezlea eta modeloa.
• 1985 –
  • Svetlana Kuznetsova, errusiar tenislari ohia.
  • Nico Rosberg, 1 Formulako alemaniar pilotua.
  • Hiroyuki Taniguchi, japoniar futbolaria.
• 1987 – Ed Westwick, britaniar aktore eta musikaria.
• 1988 – Matthew Spiranovic, australiar futbolaria.
• 1989 – Vincent Luis, frantziar triatoilaria.
• 1990 – Sina Tkotsch, alemaniar aktorea.
• 1991 – Kyle Smaine, estatubatuar akrobaziazko eskiatzailea (h. 2023).
• 1994 – Mary Al-Atrash, palestinar igerilaria.
• 1995 – Colter Wall, kanadar folk-country kantautore, abeslari eta musikaria.
• 1996 – Lauren Jauregui, kubatar jatorriko estatubatuar abeslaria.
• 1998 – Dalila Abdulkadir, bahraindar atleta, distantzia luzeetan aditua.
• 1999 – Aitana, kataluniar abeslaria eta konpositorea.

Euskal Herria

• 1194 – Antso VI.a Nafarroakoa, Iruñea/Nafarroako erregea.
• 1617 – Jeronimo Xabierkoa, nafar apaiz jesuita, Indian (j. 1549).
• 1851 – Valentin Olano, azkoitiar ahaldun eta politikari liberal foruzalea (j. 1808).
• 1874 – Manuel Gutiérrez de la Concha, espainiar militar eta politikaria, Lizarran (j. 1808).
• 1959 – Elias Borboi-Parmakoa, Parmako dukegaia, Austrian (j. 1880).
• 1988 – Lucio del Álamo, arabar kazetari eta idazlea, Madrilen (j. 1913).
• 1999 – Begoña Izquierdo, euskal margolari figuratiboa eta ilustratzailea, Madrilen (j. 1926).
• 2017 – Julián Agirrezabal, bizkaitar txirrindularia (j. 1923).

Mundua

• 1458 – Alfontso V.a Aragoikoa, Aragoi, Mallorca, Sardinia, Sizilia, Korsika eta Valentziako erregea eta Bartzelonako kondea (j. 1396).
• 1540 – Antonio de Montesinos, espainiar fraile eta misiolaria (j. c. 1475).
• 1574 – Giorgio Vasari, italiar margolari eta arkitektoa (j. 1511).
• 1611 – Bartholomeus Spranger, flandriar margolari, marrazkilari eta eskultorea (j. 1546).
• 1641 – Michiel Jansz. van Mierevelt, herbeheretar margolaria (j. 1566).
• 1729 – Elisabeth Jacquet de la Guerre, frantziar musikagile eta klabezin jolea (j. 1665).
• 1794 – Wenzel Anton Kaunitz, austriar politikaria (j. 1711).
• 1800 – Théophile-Malo de La Tour d'Auvergne-Corret, frantziar militarra (j. 1743).
• 1827 – Johann Gottfried Eichhorn, alemaniar historialaria eta teologo protestatea (j. 1752).
• 1831 –
  • Sophie Germain, frantziar matematikaria (j. 1776).
  • Konstantino Paulovitx Errusiakoa, Errusiako duke handia (j. 1779).
• 1839 – Ranjit Singh, Punjabeko Sikh Erresumaren sortzailea eta lehen maharaja (j. 1780).
• 1844 – Joseph Smith, estatubatuar buruzagi erlijiosoa, Azken Egunetako Santuen Mugimenduaren sortzailea (j. 1805).
• 1871 – Anna Sundström, Suediako lehen emakume kimikaritzat hartua (j. 1785).
• 1876 –
  • Christian Gottfried Ehrenberg, alemaniar naturalista (j. 1795).
  • Harriet Martineau, Ingalaterrako idazlea, ekonomilaria, soziologoa, filosofoa eta gizarte-ekintzailea (j. 1802).
• 1895 – Sophie Adlersparre, XIX. mendeko Suediako emakumeen eskubide mugimenduaren sortzaileetako bat (j. 1823).
• 1944 – Vera Mentxik, errusiar-txekiar-brinainiar xake jokalaria, emakumezkoen lehenengo munduko xake txapelduna (j. 1906).
• 1945 – Emil Hácha, Txekoslovakiako 3. Presidentea (j. 1872).
• 1953 – Mary Anderson, estatubatuar etxebizitza sustatzaile, mahastizain eta baserritarra, haizetako-garbigailuaren sortzailea (j. 1866).
• 1954 – Giovanni Rossignoli, italiar txirrindularia (j. 1882).
• 1957 – Hermann Buhl, austriar alpinista, munduko alpinista onenetakotzat joa (j. 1924).
• 1962 – Maria Dermoût, herbeheretar idazlea (j. 1888).
• 1970 – Pierre MacOrlan, frantziar idazlea (j. 1882).
• 1982 – Gunnar Malmquist, suediar astronomoa (j. 1893).
• 1986 – Jean Lacroix, frantziar filosofo katolikoa (j. 1900).
• 1989 – Alfred Jules Ayer, britainiar filosofoa (j. 1910).
• 1999 – Georgios Papadopulos, Greziako presidente eta diktadorea (j. 1919).
• 2000 – Pierre Pflimlin, Frantziako lehen ministroa (j. 1907).
• 2001 –
  • Tove Jansson, suedierazko finlandiar idazlea eta ilustratzailea (j. 1914).
  • Jack Lemmon, estatubatuar aktorea, bere belaunaldiko sarituenetakoa (j. 1925).
• 2002 – John Entwistle, The Who taldeko baxu-jotzailea (j. 1944).
• 2006 – Marta Mata Garriga, kataluniar politikari eta pedagogoa, Trantsizioan eskola publikoen berritzearen sustatzailea (j. 1926).
• 2009 – Victoriano Crémer, espainiar poeta (j. 1906).
• 2015 – Carmen Olmedo Checa, espainiar politikari sozialista eta feminista (j. 1949).
• 2016 –
  • Bud Spencer, italiar aktorea (j. 1929).
  • Alvin Toffler, estatubatuar soziologoa eta idazlea (j. 1928).
• 2017 –
  • Peter L. Berger, estatubatuar teologo luteranoa eta soziologoa (j. 1929).
  • Michael Bond, britaniar idazlea (j. 1926).
  • Pierre Combescot, frantziar kazetari eta idazlea (j. 1940).
  • Michael Nyqvist, suediar aktorea (j. 1960).
• 2018 – Joseph Jackson, estatubatuar talentu managerra eta Jackson familiaren burua (j. 1928).
• 2020 –
  • Belaid Abdessalam, Aljeriako lehen ministroa (j. 1928).
  • Belén Bermejo, espainiar editorea eta argazkilari feminista (j. 1969).
• 2023 –
  • Evelyn Boyd Granville, AEBetan matematiketan doktore titulua lortu zuen bigarren emakume afro-amerikarra (j. 1924).
  • Carmen Sevilla, espainiar aktore, dantzari eta telebista aurkezlea (j. 1930).

• Kristau egutegia: Santa Natalia eta San Pantaleon.
• Sehaska egutegiko izendegia: Aniotz, Sorospen eta Laguntza/Laguntzane.
• Mestizo eguna (Brasilen)