Nafarroa Oinez
Nafarroa Oinez, Nafarroa Garaiko ikastolen jaia da. Urtero ospatzen da, euskara bultzatzeko eta horrelako ikastetxeak sortu edo mantentzeko asmoarekin. Nafarroako Ikastolen Elkartea da antolatzailea. Nafarroa Garaiko D ereduko ikastetxe publikoek (Euskararen Foru Legean zehaztutako zonalde euskaldunean eta mistoan baizik ezin dira ezarri) urtero beste jai bat antolatzen dute, Sortzen izenekoa.
| Nafarroa Oinez | |
|---|---|
 | |
| Tokia |  Nafarroa Garaia, Euskal Herria |
| Antolatzailea | Ospatzen den lekuko ikastola Nafarroako Ikastolen Elkartea |
| Mota | Ibilbide txangoa |
| Esanahia | Euskararazko hezkuntzaren aldekoa |
| Hasiera | 1981eko ekainaren 21a, Altsasu |
| Data | |
| Data | Urriaren erdialdera |
| Betetzea | Urtero |
| Webgunea | http://www.nafarroaoinez.eus/ |
Ekimena 1981ean agertu zen, Nafarroa Garaiko ikastolen alegalitateak eta haien jarduera arautua aurrera eramateko diru laguntzarik ezak eraginda, Kilometroak ospakizunean egiten zena imitatuz. Denborarekin euskararen aldeko ekimen jendetsua bilakatu da; beste hainbat jarduera egiteaz gainera, urtero 100.000 pertsona inguru biltzen ditu aurretik finkatutako ibilbide batean, zeinetan hainbat jarduera eta ikuskizun gauzatzen diren.
Historia
Nafarroa Oinez lehenengoz 1981eko ekainaren 21ean egin zen, Altsasun. Itxaropenak gainditu egin zituen, izan ere 30.000 pertsona baino gehiago joan ziren ekitaldiri hartara. Altsasun egina zenez Nafarroa Garaian euskaraz irakasten zen lehenbiziko ikastetxea, ekitaldia hantxe egitea erabaki zuten. 18.000 euro (hiru milioi pezeta) irabazi ziren. Diru hura ikastetxea eraikitzearen gastuak estaltzeko erabili izan zen. Lehenengo edizioetan, bisitariei fitxa bat egiten zitzaien sarreran, zeinetan ibilitako kilometro bakoitzeko oroitzapenezko zigilu bat jartzen zitzaien.
Nafarroako ikastolen «alegalizazio» egoerak ekarri zuen gurasoek ordaindu behar izatea ikastola martxan izateko gastuak; izan ere, Nafarroa Garaiko beste ikastetxeek ez bezala, ikastolek ez zuten foru erkidegoko erakunde publikoen diru laguntzarik lortzen DBHa irakasteko. Egoera hura 10 urtez luzatu zen, eta Nafarroa Oinezko festa laguntza handia zen, gastu horiek estali ahal izateko.
1983an udazkenera aldatu zen jaia.
1993an aurreikusita zegoen jende kopurua bikoiztu zen, 100.000 lagun etorri baitziren. Hurrengo urteetan kopuru horri eutsi zaio gutxi gorabehera, klimaren gorabeheran. Euskararen aldeko ekitaldiak garai hartan Nafarroako Foru Erkidegoko erakunde publikoen sostengua piztu zuen, Juan Cruz Alli (Foru Gobernuko burua) Nafarroa Oineza etorri baitzen. Urte hartan baizik ez dira etorri foru erkidegoko gobernuburua edo UPNko agintariak, eskuarki ez baitute zuzenean jaian parte hartzen, nahiz eta gainerako indar politikoek etortzeko ohitura duten.
2003an, lehen aldiz jaia bertan behera utzi behar izan zen, euria zela kausa. Irunberriko ikastolaren diru gastuen zuloa, urte hartan estali asmo zutena, emaitza pribatuei esker txikiagotu ahal izan zen.
Nafarroa Oinezen ikurrak
Nafarroa Oinezek urtero hainbat ikur identifikatzaile izaten ditu, hala nola, ereserki moduko abestia (bideoklip batean jasoa), goiburua eta ekitaldia iragartzeko afixa.
Horiek sortzen, kulturan eta gizartean ospetsu diren pertsonek parte hartzen dute. Hartara, abestia sortzeko, zenbait urtetan Miguel Indurain, Aurora Beltran, Kuko Ziganda, Turrillas maisua eta Barricada rock taldea izan dira laguntzaile, beste askoren artean.
2004an Kepa Junkera Pasazazu abestiaren sortzailea izan zen. 2005ean abestia Ataka Kolorez sortu zuten Leihotikan, Skalariak eta Los Hurakanes taldeek elkarrekin, Castillo Suarez altsasuarraren olerki bat oinarri hartuta. 2006an Skalariak nafar taldeak errepikatu zuen, eta 2008an abestiak Atera ezazu mihia izena izan zuen.
Beste elementu bereizgarri bat urte bakoitzeko goiburua da, abestiaren izenburuarekin bat egiten duena. Goiburuetako batzuk hauek izan dira:
- 1990: Ekina ekinez egina
- 1991: Oinez euskaraz bizi
- 1992: Euskarari bidea eginez
- 1993: Har hitza
- 1994: Bideosoan
- 1995: Inoiz baino gehiago
- 1996: Herri kolore
- 1997: Lan ta lan, auzolan
- 1998: Ametsa Eraikiz
- 1999: Jaso dezagun euskara
- 2000: Buru belarri
- 2001: Herria de gorputza, Hizkuntza, bihotza
- 2002: Muga guztien gainetik
- 2003: Harritz Herri, Irunberri
- 2004: lizarran@euskaraz.bai
- 2005: Oinknez!
- 2006: Baietz oraingoan!
- 2007: Giltza daukagu
- 2008: Atera ezazu mihia
- 2009: Txikiak Handi
- 2010: Munduz mundu
- 2011: Hamaika 11n
- 2012: kolore&hitz
- 2013: Taupadaz bat egin!
- 2014: Esan izan gozan
- 2015: Hamabortz: Ama bat
Nafarroa Oinez egin izan den herriak
- 1981: Etxarri-Aranatz-Altsasu, ekainaren 21ean. Goiburua: Nafartarren hizkuntzagatik, denok Altsasura!
- 1982: Elizondo, uztailaren 18an. Goiburua: Oinez'82.
- 1983: Bera, irailaren 18an. Goiburua: Euskara eskolara.
- 1984: Iruñea, irailaren 16an. Goiburua: Ikastola publikoaren alde.
- 1985: Lizarra, urriaren 13an. Goiburua: Denok bat euskaraz.
- 1986: Tafalla, urriaren 12an. Goiburua: Oinez edo hegaz, beti euskaraz.
- 1987: Zangoza, urriaren 11an. Goiburua: Euskerari garatzen utzi.
- 1988: Lesaka, urriaren 9an. Goiburua: Euskerari eutsi- Euskaraz hezi.
- 1989: Etxarri-Aranatz, urriaren 8an. Goiburua: Oinez bizkor, euskaraz gogor.
- 1990: Lizarra, urriaren 14an. Goiburua: Ezina ekinez egina.
- 1991: Atarrabia, urriaren 20an. Goiburua: Oinez euskaraz bizi.
- 1992: Viana, urriaren 11an. Goiburua: Euskarari bidea eginez.
- 1993: Altsasu, urriaren 24a. Goiburua: Haritza.
- 1994: Bera, irailaren 18an. Goiburua: Bideosoan.
- 1995: Tutera, urriaren 15ean. Goiburua: Inoiz baino gehiago.
- 1996: Etxarri Aranatz, urriaren 13an. Goiburua: Herri Kolore.
- 1997: Tafalla, urriaren 19an. Goiburua: Lan ta lan auzolan.
- 1998: Zangoza, urriaren 18an. Goiburua: Ametsa eraikiz.
- 1999: Iruñea, urriaren 17an. Goiburua: Jaso dezagun euskara.
- 2000: Zizur Txikia, urriaren 22an. Goiburua: Buru belarri.
- 2001: Lodosa eta Sartaguda, urriaren 21ean. Goiburua: Herria da gorputza, hizkuntza bihotza.
- 2002: Tutera, urriaren 20an. Goiburua: Muga guztien gainetik.
- 2003: Irunberri, urriaren 19an. Goiburua: Harriz herri Irunberri.
- 2004: Lizarra, urriaren 17an. Goiburua: lizarran@euskaraz.bizi.
- 2005: Altsasu, urriaren 16an. Goiburua: Oinknez.
- 2006: Bera, urriaren 15ean. Goiburua: Baietz oraingoan.
- 2007: Viana, urriaren 21ean. Goiburua: Giltza daukagu.
- 2008: Iruñea, urriaren 19an. Goiburua: Atera ezazu mihia!
- 2009: Etxarri Aranatz, urriaren 18an. Goiburua: Txikiak handi
- 2010: Atarrabia, urriaren 17an. Goiburua: Munduz mundu
- 2011: Tafalla, urriaren 16an. Goiburua: Hamaika 11n
- 2012: Zizur Txikia, urriaren 21ean. Goiburua: Kolore & hitz.
- 2013: Tutera, urriaren 20an. Goiburua: Taupadaz bat egin.
- 2014: Zangoza, urriaren 19an. Goiburua: Esan izan gozan.
- 2015: Baztan, urriaren 18an. Goiburua: Hamabortz: Ama bat.
- 2016: Viana, urriaren 16an. Goiburua: Hartu, tenka, tira.
- 2017: Lesaka, urriaren 15ean. Goiburua: Bikin bat in.
- 2018: Altsasu, urriaren 21ean. Goiburua: Bizi.
- 2019: Tutera, urriaren 20an. Goiburua: Izan argi!
- 2020-2021: Lizarra. urriaren 16 eta 17an. Goiburua: Hegan.
- 2022: Tafalla, urriaren 16an. Goiburua: Erdian erein.
- 2023: Etxarri Aranatz, Urriaren 8an. Goiburua: Hotsein!
Kanpo estekak
Datuak: Q9048471
