توربوپراپ
توربوپراپ (به انگلیسی: Turboprop) گونهای موتور توربینی گازی است که در آن از گردش محور توربین برای گرداندن ملخ در یک هواگرد و ایجاد پیشرانش استفاده میشود.[۱] در این موتورها، هوا از بخش ورودی هوا وارد موتور میشود و توسط کمپرسور، فشرده میشود، هوای فشرده، سپس با سوخت موتور، مخلوط شده و در محفظه احتراق موتور، سوزانده میشود. گازهای داغ خروجی، سپس وارد توربین شده و در نهایت، از محل اگزوز خارج میشوند. برخلاف موتورهای توربوجت، بخشی از انرژی تولیدشده در توربین موتورهای توربوپراپ، توسط کمپرسور و مولد الکتریکی میشود. قسمت اصلی انرژی حاصله نیز صرف گرداندن ملخ شده و در نتیجه، این موتورها، نیروی پیشرانش بسیار کمتری از موتورهای توربوجت تولید میکنند، اما مصرف سوخت موتورهای توربوپراپ، حدود دو سوم موتورهای توربوفن است.[۲]
کاربرد
موتورهای توربوپراپ در سرعتهای متوسط (در حدود ۷۳۰ کیلومتر بر ساعت) کارامد هستند و برای ایجاد سرعتهای بیشتر از ۰٫۶ تا ۰٫۷ ماخ، استفاده نمیشوند.[۳]
جنگندهٔ راکول او وی-۱۰ برونکو از هواپیماهایی است که با موتور توربوپراپ کار میکند ولی بهعلت سرعت بالای ۸۵۰ کیلومتر بر ساعت، صدای بسیار زیادی تولید میکند.[۴] موتورهای توربوپراپ، بیشتر در هواپیماهای مسافری کوچکی مانند ایتیآر ۷۲، دی هاویلند کانادا دش ۸ و فوکر ۵۰ کاربرد دارند و انواع جدید این موتورها، سرعتی نزدیک به سرعت جتهای منطقهای تولید میکنند.[۵] توربوپراپها در برخی از هواگردهای ترابری نظامی مانند ایرباس ای۴۰۰ام اطلس و لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس بهکار میروند.
فهرست
موتورهای فعال مورد استفاده طی سالهای ۲۰۰۵–۲۰۰۶
| تولیدکننده | کشور | مدل | وزن خالص (کیلوگرم) | توان در تیکآف (کیلووات) | هواپیما |
|---|---|---|---|---|---|
| DEMC |  چین | WJ5E | ۷۲۰ | ۲۱۳۰ | Harbin SH-5, شیان وای-۷ |
| یوروپراپ اینترنشنال |  اتحادیه اروپا | TP400-D6 | ۱۸۰۰ | ۸۲۰۳ | ایرباس ای۴۰۰ام اطلس |
| جنرال الکتریک |  ایالات متحده آمریکا | CT7-5A | ۳۶۵ | ۱۲۹۴ | |
| جنرال الکتریک | ایالات متحده آمریکا | CT7-9 | ۳۶٫۵ | ۱۴۴۷ | CASA/IPTN CN-235, Let L-610, ساب ۳۴۰, سوخو-۸۰ |
| جنرال الکتریک | ایالات متحده آمریکا  جمهوری چک | H80 Series[۶] | ۲۰۰ | ۵۵۰–۶۲۵ | Thrush Model 510, Let 410NG, Let L-410 Turbolet UVP-E, CAIGA Primus 150, Nextant G90XT |
| جنرال الکتریک | ایالات متحده آمریکا | T64-P4D | ۵۳۸ | ۲۵۳۵ | Aeritalia G.222, de Havilland Canada DHC-5 Buffalo, کاوازاکی پی-۲جی |
| هانیول | ایالات متحده آمریکا | سریTPE331 | ۱۵۰–۲۷۵ | ۴۷۷–۱۶۵۰ | انواع ایرکماندر، Antonov An-38, Ayres Thrush, بریتیش ایروسپیس جتاستریم ۴۱, BAe Jetstream 41, CASA C-212 Aviocar, سسنا ۴۴۱ کنکست ۲ Conquest II, دورنیه دو ۲۲۸, جنرال اتمیکس امکیو ۹ ریپر، گرومن ایجی کت جنرال الکتریک اچ۸۰ man, Mitsubishi MU-2, نورث آمریکن راکول او وی-۱۰ برونکو، Piper PA-42 Cheyenne, RUAG 228NG, Short SC.7 Skyvan, شورت توکانو, Swearingen Merlin, فیرچایلد اسویرنگن مترولاینر, اچایال اچتیتی-۴۰ |
| هانیول | ایالات متحده آمریکا | LTP 101-700 | ۱۴۷ | ۵۲۲ | ایرتراکتور ایتی-۳۰۰, Piaggio P.166 |
| KKBM |  روسیه | NK-12MV | ۱۹۰۰ | ۱۱۰۳۳ | آنتونوف ایان-۲۲, توپولف ۹۵, توپولف تو-۱۱۴ |
| Progress |  اوکراین | TV3-117VMA-SB2 | ۵۶۰ | ۱۸۶۴ | آنتونوف-۱۴۰ |
| Klimov | روسیه | TV7-117S | ۵۳۰ | ۲۱۰۰ | ایلیوشین ایل-۱۱۲, ایلیوشین ایل-۱۱۴ |
| Progress | اوکراین | AI20M | ۱۰۴۰ | ۲۹۴۰ | Antonov An-12, Antonov An-32, Ilyushin Il-18 |
| Progress | اوکراین | AI24T | ۶۰۰ | ۱۸۸۰ | Antonov An-24, Antonov An-26, Antonov An-30 |
| LHTEC | ایالات متحده آمریکا | LHTEC T800 | ۵۱۷ | ۲۰۱۳ | Ayres LM200 Loadmaster (not built) |
| OMKB | روسیه | TVD-20 | ۲۴۰ | ۱۰۸۱ | Antonov An-3, Antonov An-38 |
| Pratt & Whitney Canada |  کانادا | PT-6 Series | ۱۴۹–۲۶۰ | ۴۳۰–۱۵۰۰ | Air Tractor AT-502, Air Tractor AT-602, Air Tractor AT-802, Beechcraft Model 99, Beechcraft King Air, Beechcraft Super King Air, Beechcraft 1900, Beechcraft T-6 Texan II, Cessna 208 Caravan, Cessna 425 Corsair/Conquest I, de Havilland Canada DHC-6 Twin Otter, Harbin Y-12, Embraer EMB 110 Bandeirante, Let L-410 Turbolet, Piaggio P.180 Avanti, Pilatus PC-6 Porter, Pilatus PC-12, Piper PA-42 Cheyenne, Piper PA-46-500TP Meridian, Shorts 360, Daher TBM 700, Daher TBM 850, Daher TBM 900, Embraer EMB 314 Super Tucano |
| Pratt & Whitney Canada | کانادا | PW120 | ۴۱۸ | ۱۴۹۱ | ATR 42-300/320 |
| Pratt & Whitney Canada | کانادا | PW121 | ۴۲۵ | ۱۶۰۳ | ATR 42-300/320, Bombardier Dash 8 Q100 |
| Pratt & Whitney Canada | کانادا | PW123 C/D | ۴۵۰ | ۱۶۰۳ | Bombardier Dash 8 Q300 |
| Pratt & Whitney Canada | کانادا | PW126 C/D | ۴۵۰ | ۱۹۵۰ | BAe ATP |
| Pratt & Whitney Canada | کانادا | PW127 | ۴۸۱ | ۲۰۵۱ | ATR 72 |
| Pratt & Whitney Canada | کانادا | PW150A | ۷۱۷ | ۳۷۸۱ | Bombardier Dash 8 Q400 |
| PZL |  لهستان | TWD-10B | ۲۳۰ | ۷۵۴ | PZL M28 |
| RKBM | روسیه | TVD-1500S | ۲۴۰ | ۱۰۴۴ | Sukhoi Su-80 |
| رولز-رویس لیمیتد |  بریتانیا | Dart Mk 536 | ۵۶۹ | ۱۷۰۰ | Avro 748, Fokker F27, Vickers Viscount |
| رولز-رویس لیمیتد | بریتانیا | Tyne 21 | ۵۶۹ | ۴۵۰۰ | Aeritalia G.222, Breguet Atlantic, Transall C-160 |
| رولز-رویس لیمیتد | بریتانیا | 250-B17 | ۸۸٫۴ | ۳۱۳ | Fuji T-7, Britten-Norman Turbine Islander, O&N Cessna 210, Soloy Cessna 206, Propjet Bonanza |
| رولز-رویس لیمیتد | بریتانیا | Allison T56 | ۸۲۸–۸۸۰ | ۳۴۲۴–۳۹۱۰ | P-3 Orion, E-2 Hawkeye, C-2 Greyhound, C-130 Hercules |
| رولز-رویس لیمیتد | بریتانیا | AE2100A | ۷۱۵٫۸ | ۳۰۹۵ | ساب ۲۰۰۰ |
| رولز-رویس لیمیتد | بریتانیا | AE2100J | ۷۱۰ | ۳۴۲۴ | ShinMaywa US-2 |
| رولز-رویس لیمیتد | بریتانیا | AE2100D2, D3 | ۷۰۲ | ۳۴۲۴ | Alenia C-27J Spartan, Lockheed Martin C-130J Super Hercules |
| Rybinsk | روسیه | TVD-1500V | ۲۲۰ | ۱۱۵۶ | |
| Saturn | روسیه | TAL-34-1 | ۱۷۸ | ۸۰۹ | |
| Turbomeca |  فرانسه | Arrius 1D | ۱۱۱ | ۳۱۳ | Socata TB 31 Omega |
| Turbomeca | فرانسه | Arrius 2F | ۱۰۳ | ۳۷۶ | |
| Walter | جمهوری چک | M601 Series[۷] | ۲۰۰ | ۵۶۰ | Let L-410 Turbolet, Aerocomp Comp Air 10 XL, Aerocomp Comp Air 7, Ayres Thrush, Dornier Do 28, Lancair Propjet, Let Z-37T, Let L-420, Myasishchev M-101T, PAC FU-24 Fletcher, Progress Rysachok, PZL-106 Kruk, PZL-130 Orlik, SM-92T Turbo Finist |
| Walter | جمهوری چک | M602A | ۵۷۰ | ۱۳۶۰ | Let L-610 |
| Walter | جمهوری چک | M602B | ۴۸۰ | ۱۵۰۰ |
پانویس
