زبان کرواتی
زبان کرواتی در کرواسی و در بخشهایی از بوسنی و هرزگوین بکار برده میشود. این زبان متعلق به زبانهای هندواروپایی است. همچنین تشابهاتی نیز با زبان فارسی و حتی فارسی باستان دارد. در این زبان واژههایی وجود دارد که مشابه آن تنها در زبان فارسی یافت میشود.
کرواتی | |
---|---|
hrvatski | |
بیان | [xř̩ʋa:tski:] |
زبان بومی در | کرواسی، بوسنی و هرزگوین، صربستان (استان خودمختار وویوودینا)، مونتهنگرو، رومانی (شهرستان کاراش-سورین) |
قومیت | کرووات |
شمار گویشوران | ناشناخته (۵٫۶ میلیون اشارهشده ۱۹۹۱–۲۰۰۶) |
خط لاتین (Gaj's alphabet) Yugoslav Braille | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | کرواسی بوسنی و هرزگوین (رسمی) صربستان (در استان خودمختار وویوودینا) اتریش (در بورگنلاند) اتحادیه اروپا |
زبان اقلیت شناختهشده در | |
تنظیمشده توسط | Institute of Croatian Language and Linguistics |
کدهای زبان | |
ایزو ۱–۶۳۹ | hr |
ایزو ۲–۶۳۹ | hrv |
ایزو ۳–۶۳۹ | hrv |
گلاتولوگ | croa1245 [۸] |
زبانشناسی | بخشی از زبان صربیکرواتی |
نقشه زبان کروات در کرواسی و بوسنی و هرزگوین | |
الفبا
A a | B b | C c | Č č | Ć ć | D d | Đ đ |
Dž dž | E e | F f | G g | H h | I i | J j |
K k | L l | Lj lj | M m | N n | Nj nj | O o |
P p | R r | S s | Š š | T t | U u | V v |
Z z | Ž ž | (ie) | (ŕ) |
واجشناسی
کرواتی همچون سایر گونههای صربیکرواتی دارای ۳۵ واج متشکل از ۲۵ همخوان و ۱۰ واکه است.
همخوانها
دستگاه همخوانهای صربیکرواتی ۲۵ همخوان را در بر میگیرد. یک ویژگی آن حضور همخوانهای پسالثوی و انسایشی کامی و نبود سایشی کامی است.[۹] در صربیکرواتی برخلاف بیشتر زبانهای اسلاوی همچون روسی برای بسیاری از همخوانها هیچ گونهٔ کامی در برابر متضاد غیرکامی آن وجود ندارد.
لبی | دندانی/ لثوی | برگشته | (ششی-) کامی | نرمکامی | ||
---|---|---|---|---|---|---|
خیشومی | m | n | ɲ | |||
انسدادی | بیواک | p | t̪ | k | ||
واکدار | b | d̪ | ɡ | |||
انسایشی | بیواک | t̪͡s̪ | t͡ʂ | t͡ɕ | ||
واکدار | d͡ʐ | d͡ʑ | ||||
سایشی | بیواک | f | s̪ | ʂ | x | |
واکدار | v | z̪ | ʐ | |||
ناسوده | مرکزی | j | ||||
کناری | ɫ | ʎ | ||||
لرزشی | r |
واکهها
دستگاه واکههای صربیکرواتی بهطور خلاصه متشکل از پنج واکه /a, e, i, o, u/ به دو نوع کوتاه و بلند است.[۹] گرچه در نوشتار به جز در واژهنامهها، تفاوت میان آنها نمایان نمیشود.[۱۰]
پیشین | مرکزی | پسین | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
کوتاه | بلند | کوتاه | بلند | کوتاه | بلند | |
بسته | i | i: | u | u: | ||
میانی | e̞ | e̞ | o̞ | o̞ | ||
باز | ä | ä |
مثالها
فارسی | کرواتی | صربی |
---|---|---|
مقایسه کردن | Usporedba | Поређење (Poređenje) |
اروپا | Europa | Европа (Evropa) |
هلند | Nizozemska | Холандија (Holandija) |
ایتالیاییان | Talijani | Италијани (Italijani) |
کیهان | Svemir | Васиона (Vasiona) |
ستون فقرات | Kralježnica | Кичма (Kičma) |
هوا | Zrak | Ваздух (Vazduh) |
آموزش | Odgoj | Васпитање (Vaspitanje) |
هفته | Tjedan | Седмица (Sedmica) |
تاریخ | Povijest | Историја (Istorija) |
پنتلون (گونهای شلوار) | Hlače | Панталоне (Pantalone) |
طبله | Trbuh | Стомак (Stomak) |
دانش | Znanost | Наука (Nauka) |
اصالتاًّ | Osobno | Лично (Lično) |
شخصی | Osoba | Лице (Lice) |
سازمان ملل متحد | Ujedinjeni Narodi | Уједињене Нације (Ujedinjene Nacije) |
نان | Kruh | Хлеб (Hleb) |
مصنوعی | Umjetno | Вештачки (Veštački) |
صلیب، چلیپا | Križ | Крст (Krst) |
دموکراسی | Demokracija | Демократија (Demokratija) |
کشف | Spoznaja | Сазнање (Saznanje) |
جزیره | Otok | Острво (Ostrvo) |
افسر | Časnik | Официр (Oficir) |
ترافیک جادهای | Cestovni promet | Друмски саобраћај (Drumski saobraćaj) |
بزرگراه | Autocesta | Аутопут (Autoput) |
درازا | Duljina | Дужина (Dužina) |
همکاری | Udruga | Удружење (Udruženje) |
کارخانه | Tvornica | Фабрика (Fabrika) |
ژنرال | Opće | Опште (Opšte) |
مسیح | Krist | Христoс (Hristos) |
متاسفم! | Oprosti | Извини (Izvini) |
زبان بومی معیار | Materinski jezićni standard | Матерњи језички стандард |
فارسی | انگلیسی | کرواتی |
---|---|---|
زم (زمستان) | Cold, Winter | Zima |
زن | Wife, Woman | Žene, Žena |
نیمه جان | Weak, Sick, Powerless | Nemoćan |
نازک | Low, Low-Pitched | Nizak |
شوربا (آش) | Soup | Čorba |
شکر | Sugar | Šećer |
نیست | Nothing | Ništa |
زی، زیست | Live | Živ |
دار، درخت | Tree | Drvo |
نو | New | Nov |
تازه | Fresh | Taze |
کجا | Where | Kuda |
مرده | Dead | Mrtav |
نارنجی، نارنج | Orange | Naranča |
زرد | Yellow | Žut |
دادن | Give | Dati |
داده | Given | Dato |
تچان (پارسی کهن) | Flow | Teći |
دو | Two | Dva |
شش | Six | Šest |
صد | Hundred | Sto |
تـُنـُک | Thin | Tanak |
گو، گفت | Talk | Govor |
پاره (پارسی کهن) | Money | Pare |
بی | Without | Bez |
موش | Mouse | Miš |
بیش (در پارسی کهن ویش) | More | Više |
اِستان (جایگاه و پایگاه) | Appartment, Residence, Place | Stan |
اژدها | Dragon | Aždaja |
بَغ | God | Bog |