کیسه‌داران، رده‌ای از پستانداران هستند که مشخصه‌شان دارا بودن کیسه‌ای در بدن است که در آن نوزادان خود را بزرگ می‌کنند. همانندی آن‌ها با دیگر پستاندارانی که در فرورده جفت‌داران طبقه‌بندی می‌شوند در این است که هر دو زنده‌زا هستند و این آن‌ها را از تک‌سوراخیانی چون نوک‌اردکی و مورچه‌خورک متمایز می‌کند. با این حال برخلاف دیگر پستاندارانی که فرزندان خود را در شکل کامل شده و با دارا بودن اعضای زیستی می‌زایند، کیسه‌داران نوزادانی کم رشدیافته به دنیا می‌آورند که به هیچ وجه قادر به زندگی در جهان طبیعی بیرون نیستند و ناچارند به درون کیسه مادر بروند تا از شیر مادر تغذیه کنند. از دیدگاه فرگشتی، کیسه‌داران نمونه‌ای یکتا و مهم از چگونگی خو گرفتن به طبیعت و زادآوری را به نمایش می‌گذارند. از شناخته شده‌ترین کیسه‌داران می‌توان به کانگورو، کوآلا، وامبت، و شیطان تاسمانی اشاره کرد. به جز صاریغ ویرجینیا که در آمریکای شمالی نیز یافت می‌شود، دیگر کیسه‌داران همگی در نیمکره جنوبی زندگی می‌کنند. نزدیک به ۷۰ درصد از ۳۳۴ گونهٔ موجود در این فرورده در استرالزی، که شامل استرالیا و گینه نو و جزایر نزدیک به آن‌ها می‌شود، یافت می‌شوند و ۱۰۰ جانور دیگر باقی‌مانده نیز ساکن قاره آمریکا هستند. بیشتر آن‌ها در آمریکای جنوبی به سر می‌برند و تنها ۱۳ گونه در آمریکای مرکزی زندگی می‌کنند. پدید آمدن تبادل بزرگ در دوران پالئوسن باعث هجوم پستانداران جفت‌دار به آمریکای جنوبی و انقراض گونه‌های بسیاری از کیسه‌داران شد. نام علمی کیسه‌داران، Marsupialia، برگرفته از واژه یونانی marsipos به معنای «کیسه» و «خورجین» است که در سال ۱۸۱۱ میلادی توسط یوهان ایلیگر، جانورشناس آلمانی، گذاشته شد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

• … در حماسهٔ آترا-هاسیس، خدایان برای کنترل جمعیت انسان طاعون، خشکسالی، قحطی و در پایان طوفان نازل کردند؟ (در تصویر)
• … کرایسیپوس فقط برای حل پارادوکس دروغگو، ۲۳ جلد کتاب نوشت؟
• … در آثار نیکلای مارکف، از پیشگامان معماری مدرن ایران، تلفیق چهار سبک مدرن، التقاطی، غربی و ایرانی دیده می‌شود؟
• … یکی از پرتنش‌ترین دوره‌ها در تاریخ اسرائیل سه هفتهٔ پیش از جنگ شش روزه بود، دوره‌ای که به «دورهٔ انتظار» معروف است؟
• … ندی حافظ در حالی که هفت‌ماهه باردار بود در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس شرکت کرد؟
• … تصرف افغانستان توسط شوروی باعث شد ۶۸ کشور جهان به پیشنهاد آمریکا، المپیک تابستانی ۱۹۸۰ مسکو را تحریم کنند؟
• … فریدون ملکم نخستین ورزشکار ایرانی است که در المپیک ۱۹۰۰ پاریس در رشته شمشیربازی وارد این رقابت‌ها شد؟

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۴ شهریور ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۱۳٬۵۲۳ نوشتار دارد.

ادامه…ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت