دانشنامه‌های فارسی

در زیر فهرستی از دانشنامه‌ها و آثاردانش‌نامه‌ای آمده‌است.

دانشنامه‌های سدهٔ اول تا پنجم هجری

دین‌کرد، به زبان پارسی میانه، نوشتهٔ آذرفَرْنْبَغِ فرخزادان و آذربادِ امیدان، در سده ۲ و ۳ (اواخر دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلام)، دربارهٔ الهیات زرتشتی، فلسفه، اسطوره‌شناسی، علم کلام، عرفان، اخلاق، آداب دینی، زندگانی زرتشت، پیدایش جهان، سزاشناسی (حقوق)، سیاست، شهرداری و کشورداری، منطق، ریاضیات، هندسه، فیزیک، اخترشناسی، پزشکی، و دانش‌ها و شاخه‌های دیگر، تاریخ ادبیات مزدیسنا
دانشنامه می‌سری دربارهٔ پزشکی و درمان بیماری‌ها، نوشته حکیم می‌سری در سال۳۶۷ تا ۳۷۰ ه‍.ق

دانشنامه‌های سدهٔ پنجم تا چهاردهم هجری

دانشنامهٔ علائی، نوشتهٔ ابن‌سینا، قرن پنجم هجری، در فلسفه
مفاتیح العلوم، نوشتهٔ ابوعبدالله خوارزمی، قرن چهارم هجری
احصاء العلوم، اثر ابونصر محمد فارابی، قرن چهارم هجری
جام جهان‌نمای، ترجمه‌ای از التحصیل نوشتهٔ بهمنیار بن مرزبان آذربایجانی، ترجمه‌شده از عربی به فارسی
نزهت‌نامهٔ علایی، نوشتهٔ شاهمردان بن ابی‌الخیر رازی، قرن ششم هجری، در علوم طبیعی
بحر الفوائد، نویسنده ناشناس، قرن ششم هجری، در علوم مذهبی
یواقیت العلوم و دراری النجوم، نویسنده طاهر بن احمد بن محمد معروف به نجار ابومحمد قزوینی، قرن ششم هجری، در علوم دینی و طبیعی
عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات، نوشتهٔ محمد بن محمود بن احمد طوسی سلمانی، قرن ششم هجری
جامع العلوم، نوشتهٔ امام فخرالدین محمد بن عمر رازی، قرن ششم هجری
الرسالة الکمالیة فی الحقایق الالهیة، نوشتهٔ فخرالدین رازی، قرن ششم هجری
فرخ‌نامه، نوشتهٔ ابوبکر مطهر جمالی یزدی، قرن ششم هجری
نوادر التبادر لتحفة البهادر، نوشتهٔ شمس‌الدین دُنیسری، قرن هفتم هجری، در علوم طبیعی
درة التاج لغرة الدباج، نوشتهٔ قطب‌الدین شیرازی، قرن هفتم هجری|قرن هفتم و قرن هشتم هجری|هشتم هجری، در فلسفه
نفائس الفنون فی عرائس العیون، نوشتهٔ شمس‌الدین محمد بن محمود آملی، قرن هشتم هجری، عمومی
نزهة القلوب، نوشتهٔ حمدالله مستوفی، قرن هشتم هجری، در جغرافیا
مونس‌نامه، نویسنده نامعلوم، قرن هشتم هجری
ریاض الناصحین، نوشتهٔ محمد بن محمد جامی الماسی حنفی، قرن نهم هجری
دانشنامهٔ جهان، نوشتهٔ غیاث‌الدین علی حسینی اصفهانی، قرن نهم هجری، در فلسفه و علوم طبیعی
گنج معنی، نوشتهٔ ابونصر محمد محمودی بخارایی، قرن دهم هجری
جواهر العلوم همایونی، نوشتهٔ محمد فاضل مسکینی قاضی سمرقندی، قرن دهم هجری
ریاض الابرار، نوشتهٔ ملاحسین عقیلی رستمداری، قرن دهم هجری
سُلَّم السّماوات، نوشتهٔ ابوالقاسم انصاری کازرونی، قرن یازدهم هجری، در علوم مذهبی
کشکول، نوشتهٔ میرزا سلطان محمود، قرن یازدهم هجری
گنج بادآوردهٔ صاحبقرانی، نوشتهٔ امان‌الله خان کابلی شیرازی، قرن یازدهم هجری، در پزشکی
شاهد صادق، نوشتهٔ میرزا صادق اصفهانی، قرن یازدهم هجری
شجرهٔ دانش، نوشتهٔ نظام‌الدین احمد گیلانی، قرن یازدهم هجری، به عربی و فارسی
تحفة الهند، نوشتهٔ میرزاخان بن فخرالدین محمد، قرن یازدهم هجری، دربارهٔ هند
عقول عشره، نوشتهٔ محمد براری امی، قرن یازدهم هجری
بهارستان علوم، نوشتهٔ ملا قطب طالقانی، قرن دوازدهم هجری
رشحات الفنون، نوشتهٔ امین‌الدین خان حسینی هروی، قرن دوازدهم هجری
جنات الخلود، نوشتهٔ میرزا محمدرضا مؤمن امامی مدرس، قرن دوازدهم هجری
کشاف اصطلاحات فنون، نوشتهٔ محمداعلی بن علی تهانوی، قرن دوازدهم هجری، به عربی و فارسی
گنجینهٔ صادق، نوشتهٔ شاکرخان صادق بهادر، قرن دوازدهم هجری
مختصر مفید، نوشتهٔ محمداسلم بنگالی پندوائی، قرن سیزدهم هجری
ریاض الجنة، نوشتهٔ محمد حسن حسینی زنوزی، قرن سیزدهم هجری
بحر العلوم، نوشتهٔ محمد حسن حسینی زنوزی، قرن سیزدهم هجری
مطالع الهند یا مطلع الهند، نوشتهٔ سلامت علی طبیب، قرن سیزدهم هجری
قواعد المصدرین، نوشتهٔ احمدالله بن محمدواحد قریشی، قرن سیزدهم هجری
مطلع العلوم و مجمع الفنون، نوشتهٔ واجدعلی خان هوگلی، قرن سیزدهم هجری
دائرةالمعارف اعلمی، نوشتهٔ محمدحسین اعلمی مهرجانی، قرن چهاردهم هجری، دربارهٔ تشیع

دانشنامه‌های معاصر

دانشنامهٔ علی بن موسی الرضا در حال تألیف است.
دانشنامهٔ نماز جمعه در حال تدوین است.
دانشنامهٔ اسلامی کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست. تألیف آن ادامه دارد.
دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی اسماعیل سعادت، زیر نظر فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تألیف آن ادامه دارد
دانش نامه دانش گستر، ۱۸ جلد
نامهٔ دانشوران ناصری، نوشتهٔ جمعی (به سرپرستی علیقلی‌میرزا اعتضادالسلطنه و محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه)، انتشار ۱۲۹۶ تا ۱۳۲۴ ق.
فرهنگنامهٔ فارسی نوشتهٔ سعید نفیسی، انتشار ۱۳۱۹ ش.
لغت‌نامه نوشتهٔ جمعی (به سرپرستی علی‌اکبر دهخدا، محمد معین، سید جعفر شهیدی، و محمد دبیرسیاقی)، انتشار ۱۳۲۵ تا ۱۳۵۹ ش.
دائرةالمعارف فارسی، نوشته و ترجمهٔ جمعی (به سرپرستی غلامحسین مصاحب و رضا اقصی)، مبتنی بر دانشنامهٔ کلمبیا وایکینگ، انتشار ۱۳۴۵ تا ۱۳۷۴ ش.
ایرانشهر، نوشتهٔ جمعی، انتشار ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ ش. دربارهٔ ایران
دانشنامهٔ ایران و اسلام، نوشته و ترجمهٔ جمعی (به سرپرستی احسان یارشاطر)، مبتنی بر دائرةالمعارف اسلام، انتشار ۱۳۵۴ تا ۱۳۷۰ ش.
دائرةالمعارف تشیع، به سرپرستی مهدی محقق، احمد صدر حاج‌سیدجوادی، کامران فانی، و بهاءالدین خرمشاهی، انتشار ۱۳۶۰ ـ تألیف آن ادامه دارد
دانشنامهٔ جهان اسلام، به سرپرستی مهدی محقق، نصرالله پورجوادی، سید مصطفی میرسلیم، و غلامعلی حداد عادل، انتشار ۱۳۷۵ ـ تألیف آن ادامه دارد
دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به سرپرستی سید محمدکاظم موسوی بجنوردی، انتشار ۱۳۶۷ ـ تألیف آن ادامه دارد
دانشنامهٔ ادب فارسی، به سرپرستی حسن انوشه، انتشار ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۲
دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی در شبه‌قاره، انتشار ۱۳۸۰ ـ تألیف آن ادامه دارد
دانشنامهٔ قرآن و قرآن‌پژوهی، نوشتهٔ بهاءالدین خرمشاهی و دیگران، انتشار ۱۳۷۷
دائرةالمعارف هنر، نوشتهٔ رویین پاکباز، انتشار ۱۳۷۸
دائرةالمعارف سازهای جهان، ترجمهٔ حسین زندباف، انتشار ۱۳۷۶
دائرةالمعارف موسیقی کهن ایرانی، به سرپرستی مهران پورمندان، انتشار ۱۳۷۹
دائرةالمعارف سازهای ایران، نوشتهٔ محمدرضا درویشی، انتشار ۱۳۸۱
دانشنامهٔ فلسطین، به سرپرستی مجید صفاتاج، انتشار ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲
دانشنامهٔ امام علی (ع)، به سرپرستی علی‌اکبر رشاد، انتشار ۱۳۸۰
دائرةالمعارف ایمنی و بهداشت کار، ترجمه به سرپرستی محسن خواجه‌نوری، انتشار ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰
دائرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی، به سرپرستی عباس حری، انتشار ۱۳۸۱
دانشنامهٔ ایران باستان، نوشتهٔ هاشم رضی، انتشار ۱۳۸۱
دانشنامهٔ کوچک ایران، نوشتهٔ ژاله متحدین، انتشار ۱۳۸۱
دانشنامهٔ فیزیک، سرویراستار محمدابراهیم ابوکاظمی، ترجمه از دائرةالمعارف فیزیک مک‌میلن، انتشار ۱۳۸۱
زندگینامهٔ علمی دانشوران، زیر نظر احمد بیرشک و عرب‌علی رضایی، انتشار ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۵
دانشنامهٔ سیاسی، نوشتهٔ داریوش آشوری، انتشار ۱۳۶۶
فرهنگ اندیشهٔ نو، ترجمهٔ جمعی (سرویراستار ع. پاشائی)، انتشار ۱۳۶۹
دائرةالمعارف علوم اجتماعی، نوشتهٔ باقر ساروخانی، انتشار ۱۳۷۰
دانشنامهٔ مزدیسنا، واژه‌نامهٔ توضیحی آیین زرتشت، نوشتهٔ جهانگیر اوشیدری، انتشار ۱۳۷۱
دانشنامهٔ ماشینکاری، ترجمهٔ احمد حجتی و دیگران، انتشار ۱۳۷۷
دانشنامهٔ جُرم‌شناسی، نوشتهٔ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی و حمید هاشم‌بیکی، انتشار ۱۳۷۷
دائرةالمعارف هندسه، نوشتهٔ محمدهاشم رستمی، انتشار ۱۳۷۸
دانشنامهٔ کتابداری و اطلاع‌رسانی، گردآوری و ترجمه از پوری سلطانی و فروردین راستین، انتشار ۱۳۷۹
دائرةالمعارف معماری جهان، ترجمهٔ نادر روزرُخ، انتشار ۱۳۸۱
فرهنگ آثار، ترجمه و تألیف به سرپرستی رضا سیدحسینی (و زیر نظر اسماعیل سعادت، احمد سمیعی، رضا سیدحسینی، و ابوالحسن نجفی)، انتشار ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳
دانشنامهٔ جامع علوم انسانی و اسلامی ^{^{[نیازمند منبع]}}
دانشنامهٔ جغرافیای تاریخی جهان اسلام، در دست تألیف: فارسی، عربی و انگلیسی؛ پژوهشکده تاریخ اسلام ^{^{[نیازمند منبع]}}
فرهنگنامه ایران، دانشنامه‌ای با موضوع فرهنگ و تمدن ایران و پیرامون آن، تألیف رضا مرادی غیاث‌آبادی، انتشار ۱۳۹۳.

دانشنامه‌های فارسی و غیرفارسی چاپ خارج از ایران

دائرةالمعارف آریانا، انتشار ۱۳۲۸ تا ۱۳۴۸ در کابل به فارسی دری
دائرةالمعارف شوروی تاجیک، انتشار ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۸ در دوشنبه به فارسی تاجیکی
دائرةالمعارف ادبیات و صنعت تاجیک، انتشار ۱۹۸۸ و ۱۹۸۹ در دوشنبه به فارسی تاجیکی
دانشنامهٔ ایرانیکا، به سرپرستی احسان یارشاطر، انتشار ۱۹۸۲ - تألیف آن ادامه دارد. در نیویورک به انگلیسی

دانشنامه‌های کودکان و نوجوانان

فرهنگنامه طلایی، ترجمه و تألیف به سرپرستی رضا اقصی، انتشار ۱۳۴۶
دائرةالمعارف خردسالان، نوشتهٔ مهرداد مهرین، انتشار ۱۳۵۰
دائرةالمعارف جوانان، نوشتهٔ عبدالحسین سعیدیان، انتشار ۱۳۵۱
دائرةالمعارف کودکان و نوجوانان، ترجمه و تألیف قاسم قالیباف و جواد محدثی، انتشار ۱۳۷۷
فرهنگنامهٔ کودکان و نوجوانان، زیر نظر توران میرهادی و ایرج جهانشاهی، انتشار ۱۳۷۱ - تألیف آن ادامه دارد
دانشنامهٔ کودکان و نوجوانان آکسفورد، ترجمه به سرپرستی مجید ملکان، انتشار ۱۳۸۰
فرهنگنامهٔ علمی دانش‌آموز، ترجمهٔ محمود سالک، انتشار ۱۳۸۰
دانشنامهٔ کودکان و نوجوانان، زیر نظر کامران فانی، انتشار ۱۳۸۲

دانشنامه‌های رایانه‌ای

ویکی‌پدیای فارسی
دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌زمین، به سرپرستی سید محمد بهشتی شیرازی
دانشنامه همشهری آنلاین
دانشنامهٔ فضایی ایران بایگانی‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
ویکی‌فقه؛ این پایگاه یک دانشنامه اینترنتی آزاد با موضوع علوم اسلامی و علوم مرتبط آن است
دانشنامهٔ فلسطین، به سرپرستی مجید صفاتاج
فرهنگنامه ایران، دانشنامه‌ای با موضوع فرهنگ و تمدن ایران
دانشنامه فرزند
دانشنامه اسلامی
دانشنامهٔ مجازی امامت و ولایت
دانشنامهٔ مشهد
ایرانیا شکوه گذشته‌ها
ایران پلِ نور
دائرةالمعارف طهران قدیم
دانشنامهٔ علوم
دائرةالمعارف جامع اسلامی، به سرپرستی سیدمصطفی حسینی دشتی
دائرةالمعارف سنگ
دائرةالمعارف اتومبیل
دائرةالمعارف نقاشی ایران
دانشنامهٔ علمی-تخیلی، فانتری

دانشنامه‌های منطقه‌ای و استانی

جستارهای وابسته

منابع

وسل، ژیوا. دائرةالمعارف‌های فارسی: پژوهشی دربارهٔ نوع‌شناسی و طبقه‌بندی علوم. ترجمهٔ محمدعلی امیرمعزی، چاپ اول، تهران: انتشارات توس، ۱۳۶۸.
مقدسی، مهناز. دانشنامه‌های ایرانی. چاپ اول، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۸۴.
خبرگزاری میراث فرهنگی، www.chn.ir،۱۳۸۶