سید جواد خامنه‌ای
.سید جواد حسینی خامنه (۱۶ آذر ۱۲۷۴ – ۱۵ تیر ۱۳۶۵) مشهور به سید جواد خامنه‌ای، روحانی شیعه عراقی-ایرانی و پدر سید علی خامنه‌ای، دومین رهبر جمهوری اسلامی، بود. او زاده شهر نجف، عراق است و پس از چند سال زندگی در خامنه و تبریز، برای تحصیل علوم دینی به نجف و قم نقل مکان کرد.[۶][۷] او پس از تکمیل تحصیلات در مشهد ساکن شد و تا زمان مرگش در ۹۰ سالگی در آن شهر زندگی کرد.[۸]
| سید جواد خامنه‌ای | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۵ آذر ۱۲۷۴ نجف، عراق[۱] |
| درگذشت | ۱۵ تیر ۱۳۶۵ (۹۰ سال)[۲] مشهد، ایران[۳] |
| مدفن | حرم امام رضا |
| دوره | قاجار، پهلوی، جمهوری اسلامی |
| همسر(ها) | همسر اول: نامشخص همسر دوم: خدیجه میردامادی |
| فرزندان | علویه خامنه‌ای بتول خامنه‌ای فاطمه سلطان خامنه‌ای[۴] سید محمد خامنه‌ای سید علی خامنه‌ای بدری سادات خامنه‌ای سید هادی خامنه‌ای سید محمدحسن خامنه‌ای[۵] |
| والدین | پدر: سید حسین مجتهد خامنه‌ای |
زندگی‌نامه
سید جواد خامنه‌ای در ۱۶ آذر ۱۲۷۴ (بیستم جمادی‌الثانی ۱۳۱۳) در نجف زاده شد[۹] و در کودکی همراه خانواده‌اش به تبریز رفت.[۱۰] جد او از سلسله سادات افطسی است.[۱۱] ادعا شده شجره وی به سلطان سید احمد می‌رسد که با پنج واسطه از اخلاف سجاد امام چهارم شیعیان است.[۱۲][۱۳][۱۴] از دیگر اجداد وی نیز می‌توان به سلطان سید محمد اشاره نمود که با چهار واسطه به علی بن حسین (زین العابدین) می‌رسد.[۱۵]
سیدمحمد از مدینه به مناطق مرکزی ایران و تفرش، آشتیان و فراهان مهاجرت کرد، ولی مأموران عباسی در تفرش او را دستگیر و کشتند. قبر او در میقان اراک است. سیدمحمد فرزند سیدمحمدتقی، فرزند سیدمیرزا علی، فرزند سیدمیرزا اکبر، فرزند سیدفخرالدین از شجره سلطان سید محمد است که از تفرش به آذربایجان مهاجرت کرد و در شهر خامنه در ۸۰ کیلومتری شمال غربی تبریز ساکن شد.[۱۶] پس از وی سیدحسین، فرزند سیدمحمد در خامنه مشغول تبلیغ اسلام شد.[۱۷] سیدحسین خامنه‌ای از روحانیان آذری مقیم نجف بود و نیایش اهل تفرش که به آذربایجان هجرت کرده‌بود.[۱۸][۱۹] سیدحسین خامنه در شمار مدرسان حوزه علمیه نجف به‌شمار می‌آمد،[نیازمند منبع] همچنین از مدرسان مدرسه علمیه طالبیه تبریز بود[نیازمند منبع] و امامت مسجد جامع آن شهر را نیز برعهده داشت.[۱۳]
تحصیلات
وی علوم مقدماتی را در مدارس تبریز خواند. پس از اتمام دورهٔ سطح، در حدود ۱۳۳۶ق به مشهد مهاجرت کرد.[۲۰]
سید جواد در فقه و اصول از افرادی چون حسین قمی، میرزا محمد آقازاده خراسانی، میرزا مهدی اصفهانی و فاضل خراسانی و در فلسفه از محضر آقابزرگ حکیم شهیدی و شیخ اسدالله یزدی بهره‌مند گردید.[۲۱] در ۱۳۴۵ق به نجف رفت و از حوزهٔ درس میرزا محمدحسین نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی و آقاضیاءالدین عراقی کسب فیض کرد[۲۲] و از سه نفر مذکور اجازهٔ اجتهاد گرفت.[۲۳]
اقامت در مشهد
سید جواد خامنه‌ای پس گرفتن اجتهاد تصمیم گرفت به ایران بازگردد[۱۲] و راهی مشهد شد و برای همیشه در آن شهر اقامت گزید و ضمن تدریس، امامت مسجد صدیقی‌های بازار مشهد (مسجد آذربایجانی‌ها) را عهده‌دار شد.[۲۴] او همچنین از امامان جماعت مسجد جامع گوهرشاد نیز بود.[۲۵] وی علاقهٔ زیادی به مطالعه داشت. مباحثات دینی روزانه وی با دیگر روحانیون از جمله میرزا حسین عبائی، سید علی‌اکبر خوئی و میرزا حبیب ملکی، تا ده‌ها سال ادامه داشت.[۲۶]
ویژگی‌های اخلاقی
به نوشتهٔ خبرگزاری تسنیم سید جواد در مشهد به مدت پنجاه سال امام جماعت و روحانی موجهی بوده‌است.[۲۷] او گرچه مخالف نحوهٔ برخورد شاه با روحانیون بود، اما از فعالیت سیاسی پرهیز می‌کرد و نشست و برخاست پسرش (سید علی) با سیاسیون و روشنفکران را تأیید نمی‌کرد.[۲۸]
درگذشت
سید جواد خامنه‌ای در ۱۵ تیر ۱۳۶۵ درگذشت. شیخ ابوالحسن شیرازی امام جمعهٔ مشهد، بر او نماز گزارد و در رواق پشت ضریح علی بن موسی الرضا، جنب دارالفیض به خاک سپرده شد.[۲۹] در پی درگذشت سید جواد خامنه‌ای، سید روح‌الله خمینی در پیامی ضمن تسلیت به پسر وی (سیدعلی خامنه‌ای) بیان کرد:
جناب حجت‌الاسلام آقای حاج سید علی خامنه‌ای رئیس‌جمهور محترم دامت افاضاته، رحلت والد معظم جنابعالی که عمری با علم و تعهد و تقوا به سر بردند، موجب تأسف گردید. این مصیبت را به جنابعالی و اخوان محترم و خاندان جلیل تسلی گفته، سلامت و موفقیت آن جناب را از خدای تعالی مسئلت دارم.[۳۰]
همسر و فرزندان
سید جواد خامنه‌ای از ازدواج اولش سه دختر به‌نام‌های علویه، بتول و فاطمه سلطان دارد. پس از درگذشت همسر اولش با خدیجه میردامادی، دختر هاشم میردامادی نجف‌آبادی ازدواج کرد، که از این ازدواج دارای ۴ پسر (سید محمد، سید علی، سید هادی و سید محمدحسن) و یک دختر (بدری سادات همسر شیخ علی تهرانی) شد.[۳۱]