Indiska
Indiska je wulki njewotwisny stat w južnej Aziji na indiskim subkontinenće. Je zwjazkowa republika z 28 zwjazkowymi statami a sydom zwjazkowymi teritorijemi. Indiska je multietniski kraj a z wjace hač 1,25 miliardami wobydlerjow druhi najwjetši stat swěta po wobydlerstwje. Tež po přestrjeni słuša k dźesać najwjetšim krajam.
 |  |
| hesło Satyameva Jayate | |
| zakładne daty: | |
| swójske mjeno | भारत गणराज्य Bhārat Ganarājya Republic of India |
| stolica | Nowy Delhi |
| přestrjeń | 3.287.590 km² |
| wobydlerstwo | 1.251.695.584 (2015)[1] |
| hustosć | 380,7 wob./km² |
| forma knježerstwa | parlamentariska zwjazkowa republika |
| hłowa stata | prezident Ram Nath Kovind |
| šef knježerstwa | ministerski prezident Narendra Modi |
| měna | indiska rupija |
| hamtska rěč | hindišćina, jendźelšćina a dalšich 21 rěčow |
| hymna | Vandē Mātaram |
| časowe pasmo | UTC+5:30 |
| njewotwisnosć | 15. awgusta 1947 wot Zjednoćeneho kralestwa |
| Top Level Domain | .in |
| telefon | +91 |
| Połoženje Indiskeje na zemi | |
 | |
W lěće 1947 sta so Indiska njewotwisna wot Zjednoćeneho kralestwa, wostanje pak čłon Commonwealtha.
W hindišćinje rěka kraj Bhārat, mjeno w europskich rěčach pochadźa wot rěki Indus.
Geografija
Mjezuje z Pakistanom na sewjerozapadźe, z Chinskej a z Nepalom na sewjerowuchodźe a z Bangladešom na wuchodźe. Na sewjeru je Himalaja přirodna hranica kraja, w juhu wobdawa Indiski ocean strony. Susodne kraje w oceanje su Sri Lanka a Malediwy.
Najwjetše metropolowe kónčiny w Indiskej su Delhi, Mumbai (prjedy Bombay), Kolkata (Kalkutta), Chennai (Madras), Bengaluru (Bangalore), Hyderabad, Ahmedabad a Pune.
Rěče
W Indiskej so wjace hač 400 rěčow rěči. Wjetšina Indičanow rěči indoariske rěče. Z nich je hindišćina najwažniša. Na juhu Indiskeje so přewažnje drawidske rěče rěča, na přikład tamilšćina. 21 rěčow je oficielnje připóznate.
72% su Indoariske rěče.
25% su Drawidske rěče.
Druhe w Indiskej wužiwane rěče su Awstro-aziske rěče kaž Santali a Tibeto-burmaske rěče kaž Manipuri.
Klima
Wjedro na subkontinenće je prěnjorjadnje wot dešćoweho časa (monsuna) wotwisne. Wón započina kónc meje při pobrjoze Kerale w juhozapadźe Indiskeje połkupy a ćehnje w běhu přichodneho połdra měsaca do sewjerowuchodneho směra přez kraj.
Wosebje w pralěsowych kónčinach w sewjerowuchodźe a w Bengalskej nižiny móže w tutym času k ćežkim powodźenjam přińć, a při kromje Himalaje njejsu wotwalenja hory zrědka. Spočatk septembra je sewjer přewažnje bjez dešća, ale traje dalšej měsacaj doniž so tež mróčele na južnym Dekkanje a w Kerali njezminu.
Wuchodny pobrjóh Andry Pradeša a Tamil Nadu kaž tež južna Kerala dožiwja mjez oktobrom a decembrom dla sewjerozapadneho monsuna hišće druhi dešćowy čas.
Administratiwne dźělenje
Indiska republika je rozdźělena do 28 zwjazkowych statow a 7 teritorijow.
Zwjazkowe staty
| AP | Andra Pradeš |
| AR | Arunačal Pradeš |
| AS | Asam |
| BR | Bihar |
| CG | Čatisgar |
| GA | Goa |
| GJ | Gudźarat |
| HP | Himačal Pradeš |
| HR | Harjana |
| JH | Dźarkand |
| JK | Dźamu a Kašmir |
| KA | Karnataka |
| KL | Kerala |
| MH | Maharaštra |
| ML | Megalaja |
| MN | Manipur |
| MP | Madja Pradeš |
| MZ | Mizoram |
| NL | Nagaland |
| OR | Orisa |
| PB | Pandźab |
| RJ | Radźastan |
| SK | Sikkim |
| TN | Tamil Nadu |
| TR | Tripura |
| UA | Utar Ančal |
| UP | Utar Pradeš |
| WB | Zapadna Bengalska |
Zwjazkowe teritorije
| AN | Andamany a Nikobary |
| CH | Čandigar |
| DD | Daman a Diu |
| DL | Delhi |
| DN | Dadra a Nagar Haveli |
| LP | Lakšadwip |
| PY | Pudučeri (prjedy Pondicherry) |
Žorła
Wotkaz
Commons: Indiska – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Afghanistan• Armenska• Azerbajdźan• Bahrain• Bangladeš• Bhutan• Brunei• China• Cypernska• Egyptowska2• Filipiny• Georgiska• Indiska• Indoneska3• Irak• Iran• Israel• Japanska• Jemen• Jordaniska• Južna Koreja• Kambodźa• Katar• Kazachstan1• Kirgiska• Kuwait• Laos• Libanon• Malajzija• Malediwy• Mongolska• Myanmar• Nepal• Oman• Pakistan• Ruska1• Sawdi-Arabska• Sewjerna Koreja• Singapur• Sri Lanka• Syriska• Tadźikistan• Taiwan• Thailandska• Turkmenistan• Turkowska1• Uzbekistan• Vietnam• Wuchodny Timor• Zjednoćene Arabske Emiraty
Wotwisne teritorije
Hodowna kupa• Hongkong (China)• Kokosowe kupy• Macao (China)• Palestina• Tibet (China)• Ujgurska (China)
Zwadne teritorije
Abchaziska• Južna Osetiska• Nahórski Karabach• Turkowska republika Sewjerna Cypernska
1 leži zdźěla w Europje. 2 leži zwjetša w Africe. 3 leži zdźěla w Oceaniji.