Lisćina wotbagrowanych wsow we Łužicy

Lisćina wotbagrowanych wsow we Łužicy wobsahuje wsy, wjesne dźěle a kolonije w Hornjej a Delnjej Łužicy, kotrež buchu za wudobywanje brunicy we Łužiskim a Hornjołužiskim rewěrje, ale tež za twar rěčnych zawěrow dospołnje abo zdźěla dewastěrowane.

Wuhladnišćo a wopomnišćo Rěpišćo blisko Złeho Komorowa
Za Bzesku jamu wotbagrowany hród Bzež blisko Lubnjowa

Prěnja wjes, kotraž bu wotbagrowana, běše Nowy Lubuš blisko Wojerec w lěće 1924. Wjetšina dewastěrowanych wsow ležeše w serbskim sydlenskim rumje.

Cyłkownje so dotal wjac hač 80 wjeskow a wjesnych dźělow dospołnje a 30 wsow zdźěla wotbagrowachu. Energijowy koncern Vattenfall planowaše hač do lěta 2042 wotbagrowanje Wótšowaša, Grabka a Keŕkojc za Janšojsku, Prožyma a dźěla Wjelceja za Wjelčansku kaž tež Rownoho, Miłoraza a Mułkec za Wochožansku jamu. Po planach noweho mějićela LEAG je wotbagrowanje Wótšowaša, Grabka, Kerkojc, Rownoho a Miłoraza wot měrca 2017 z blida.

Brunicowe jamy

Wjesna mjeza Łakomeje w lěće 2007
IBA-terasy při něhdyšej Murjowskej jamje, hdźež nastanje Rański jězor
Žarnowski kanal wuchodnje Złeho Komorowa
Wottorhanje Rogowa blisko Baršća

Slědowace wulke brunicowe jamy we Łužicy wobstachu abo do dźensnišeho wobsteja:

  • Bjerwałd (Bärwalde; 1971–1993), wuchodnje Wojerec
  • Bzež-wuchod (Seese-Ost; 1979–1993), južnje Lubnjowa
  • Bzež-zapad (Seese-West; 1960–1978), južnje Lubnjowa
  • Grabice (Gräbendorf; 1979–1992), zapadnje Drjowka
  • Choćebuz-sewjer (Cottbus-Nord; wot 1974), wuchodnje Choćebuza
  • Chóžyšća-juh (Schlabendorf-Süd; 1972–1992), južnje Lubnjowa
  • Chóžyšća-sewjer (Schlabendorf-Nord; 1956–1976), južnje Lubnjowa
  • Janšojce (Jänschwalde; wot 1971), mjez Baršćom a Choćebuzom
  • Kleinleipisch (Kleinleipisch; 1946–1980), juhowuchodnje Grabina
  • Klěśišća-sewjer (Klettwitz-Nord; 1983–1990), juhowuchodnje Grabina
  • Klěśišća (Klettwitz; 1937–1990), mjez Grabinom a Złym Komorowom
  • Košyna (Koschen; 1979–1992), wuchodnje Złeho Komorowa
  • Maliń (Greifenhain; 1935–1994), zapadnje Drjowka
  • Murjow (Meuro; 1956–1999), sewjernje Złeho Komorowa
  • Rychwałd (Reichwalde; wot 1980), južnje Běłeje Wody
  • Sedlišćo (Sedlitz; 1921–1980), sewjernje Złeho Komorowa
  • Šiboj (Scheibe; 1985–1996), wuchodnje Wojerec
  • Škódow (Scado; 1939–1977), juhowuchodnje Złeho Komorowa
  • Werminghoff I (1914–1944), wuchodnje Wojerec
  • Werminghoff II/Glückauf II (1934–1960), wuchodnje Wojerec
  • Werminghoff III/Glückauf III, wot 1968 Łazowska jama (1944–1980), wuchodnje Wojerec
  • Wjelcej-juh (Welzow-Süd; wot 1958), zapadnje Grodka
  • Wochozy (Nochten; wot 1968), zapadnje Běłeje Wody

Po kóncu wudobywanja buchu brunicowe jamy rekultiwěrowane resp. z wodu pjelnjene. Wjetšina tych nowych jězorow přisłuša Łužiskej jězorinje; wjacore buchu po wotbagrowanych wsach pomjenowane, kaž na přikład Parcowski jězor.

Rěčne zawěry

Dewastěrowane městna

mjenoněmscepołoženjelětopřesydlencyjamapřispomnjenkikarta
BarakVorbergjuhozapadnje Lubnjowa
51.81611111111113.937777777778
196499Bzež-wuchodwot 1957 dźěl gmejny Groźc-Barak
Berzdorfsewjerowuchodnje Bernstadta
51.07916666666714.927777777778
1969/1970400Berzdorfnaposledk dźěl gmejny Schönau-Berzdorf auf dem Eigen
BošacBoschwitzjuhozapadnje Lubnjowa
51.84305555555613.876666666667
1960Chóžyšća-sewjerwudwór Buchowa
BrjazynkaPresenchenjuhowuchodnje Łukowa
51.79805555555613.813333333333
1987/198855Chóžyšća-juhwot 1950 gmejnski dźěl Chóžyšćow
BukojnaBuchwaldewuchodnje Kulowa
51.38138888888914.311111111111
1929/1932350Werminghoff I
BukowGroß Buckowsewjerozapadnje Grodka
51.6114.331944444444
1984/1985547Wjelcej-juh
BukowinaBuchholzjuhozapadnje Drjowka
51.64944444444414.112222222222
1964261Maliń
BukowkKlein Buckowsewjerozapadnje Grodka
51.62833333333314.317222222222
1987/1988180Wjelcej-juh
BukowkaBückgenjužnje Ranja
51.57027777777814.028611111111
1988/19892510Murjowz koloniju "Grube Ilse",
wot 1945 dźěl Ranja pod mjenom Rań-juh
Buschmühlesewjerozapadnje Kalawy
51.78166666666713.850277777778
1976/197715Chóžyšća-juhwodowy młyn blisko Jazorow
BzežSeesejuhozapadnje Lubnjowa
51.79694444444413.943888888889
1969390Bzež-zapad
ČelnoTzschellnjuhozapadnje Běłeje Wody
51.45277777777814.506666666667
1979195Wochozy
DolańDollansewjerowuchodnje Wjelceje
51.59472222222214.260555555556
1988/1989Wjelcej-juhwudwór Klěšnika
DubrawaDubrauzapadnje Wětošowa
51.78777777777814.004166666667
198894Bzež-wuchodnaposledk Kósojc
GižkojceGeisendorfsewjerowuchodnje Nowych Wikow
51.61833333333314.175
200141Wjelcej-juhzwosta jeničce kubło Gižkojce
GlichowGliechowsewjerozapadnje Kalawy
51.77527777777813.8375
1978/1979100Chóžyšća-juh
GoraBergheide (Gohra)juhowuchodnje Grabina
51.57777777777813.798888888889
1987/1988170Klěśišća-sewjer
GozdźHaidemühlzapadnje Grodka
51.55611111111114.261944444444
2004/2010662  2)Wjelcej-juhhač do 31. decembra 2005 gmejna we wokrjesu Sprjewja-Nysa,
nowa wjes leži sewjernje Grodka
GórkiGöhrigkjužnje Drjowka
51.627514.238333333333
1980?ewakuěrowane dla hórnistwowych škodow
GózdźGosdazapadnje Grodka
51.55666666666714.261388888889
1968/1969130Wjelcej-juh
GrabiceGräbendorfsewjerozapadnje Drjowka
51.6914.096944444444
198940Grabicewot 1928 gmejnski dźěl Rědorja
GroźcKückebuschjužnje Lubnjowa
51.82138888888913.940833333333
1964183Bzež-zapadwot 1957 dźěl gmejny Groźc-Barak
Grünhausjužnje Grabina
51.55611111111114.261944444444
197550Kleinleipischwot 1929 dźěl města Grabin
HněwsecyNimschützsewjernje Budyšina
51.21388888888914.456388888889
1972/1973135Rěčna zawěra Budyšinwot 1936 gmejnski dźěl Bórka
ChóšćLaasdorfsewjerozapadnje Drjowka
51.69027777777814.090833333333
198915Grabicewot 1928 gmejnski dźěl Rědorja
ChusejKauschejužnje Drjowka
51.60777777777814.205555555556
1995Wjelcej-juh
JaseńJessenzapadnje Grodka
51.55555555555614.287222222222
1972/1973650Wjelcej-juh
JaworaGroß Jauersewjerowuchodnje Ranja
51.63888888888914.042777777778
1985/198654Malińwot 1928 gmejnski dźěl Stareje Darbnje
JaworkaKlein Jauersewjerowuchodnje Ranja
51.63805555555614.057777777778
1985/1986116Malińnaposledk gmejnski dźěl Stareje Darbnje
JazowaJasuazapadnje Niskeje
51.35888888888914.564166666667
1987/198828Bjerwałd
Josephsbrunnsewjerozapadnje Grodka
51.57527777777814.321111111111
1977/1978100Wjelcej-juhwot 1928 gmejnski dźěl Rajca
KanjowKaanajuhozapadnje Niskeje
51.26194444444414.785833333333
198190Rěčna zawěra Kwětanecywot 1936 němske mjeno Reichendorf
wot 1950 gmejnski dźěl Němskich Jenkec
KisylkGeißlitzwuchodnje Wojerec
51.43194444444414.453055555556
1960150 1)Łazgmejnski dźěl Radskeje, wot 1938 Łaza
KlěšnikWolkenbergjuhowuchodnje Drjowka
51.60666666666714.259166666667
1992/1993172Wjelcej-juh
Klingmühljuhowuchodnja Grabina
51.58805555555613.8125
1989236Klěśišća-sewjerwot 1930 dźěl Załhozdźa
KlinkaKlingezapadnje Baršća
51.75514.521111111111
1981432Janšojce
KołpinKolpenjuhowuchodnje Wojerec
51.41166666666714.458888888889
1960150 1)Łazgmejnski dźěl Radskeje, wot 1938 Łaza
KwětanecyQuitzdorfjuhozapadnje Niskeje
51.27514.758333333333
1969/1970200Rěčna zawěra Kwětanecy
ŁakomaLakomasewjerowuchodnje Choćebuza
51.79611111111114.3825
2006/200795 3)Choćebuz-sewjergmejnski dźěl Rogozna, měšćanski dźěl Choćebuza
ŁućoMerzdorfjuhozapadnje Běłeje Wody
51.39444444444414.5375
1978/1979182Bjerwałd
LiškowGroß Lieskowsewjerowuchodnje Choćebuza
51.78333333333314.446388888889
1983/1984255Choćebuz-sewjer
LiškowkKlein Lieskowsewjerowuchodnje Choćebuza
51.77416666666714.433888888889
1986/1987205Choćebuz-sewjerwot 1974 gmejnski dźěl Liškowa
LubušLaubuschsewjerozapadnje Wojerec
51.47472222222214.151666666667
1940/1941250Erika
Małe GórkiKlein Göhrigkjužnje Drjowka
51.60916666666714.196944444444
1995/199619Wjelcej-juhgmejnski dźěl Chuseje
MałsecyMalsitzsewjernje Budyšina
51.20694444444414.453611111111
1972/1973155Rěčna zawěra Budyšinwot 1936 gmejnski dźěl Bórka
Mały BorowKlein Bohrausewjerozapadnje Baršća
51.78514.583055555556
1986/198720Janšojcegmejnski dźěl Borowa
Mały RjasnikKlein Briesnigsewjerozapadnje Baršća
51.78833333333314.573055555556
1987/198850Janšojcegmejnski dźěl Rjasnika
MochowcMocholzjužnje Běłeje Wody
51.39611111111114.714166666667
199356Rychwałdwot 1938 gmejnski dźěl Štyri Dubow
MostyReichwalder Schäfereijužnje Běłeje Wody
51.39722222222214.674166666667
198622Rychwałdnaposledk gmejnski dźěl Wunšowa
Neuberzdorfsewjerowuchodnje Bernstadta
51.07222222222214.898611111111
1989/1990185Berzdorfdźěl gmejny Schönau-Berzdorf auf dem Eigen
NjabodojceNebendorfzapadnje Drjowka
51.65972222222214.089166666667
1975/197646Malińwot 1928 gmejnski dźěl Pricyna
Nowa WjasNeudorfzapadnje Drjowka
51.66166666666714.06
1981/198215Malińwot 1822 gmejnski dźěl Pricyna
Nowy ŁazNeu-Lohsawuchodnje Kulowa
51.37944444444414.390833333333
1943/194460Werminghoff II
Nowy LubušNeu-Laubuschsewjerozapadnje Wojerec
51.45694444444414.153333333333
1924125Erika
NydejNeidajuhowuchodnje Wojerec
51.39055555555614.385555555556
1952/195390Glückauf IIwot 1938 gmejnski dźěl Łaza
PakosnicaSchadendorfjužnje Běłeje Wody
51.39888888888914.64
1984/198531Rychwałdwot 1924 gmejnski dźěl Wunšowa
ParcowGroß Partwitzwuchodnje Złeho Komorowa
51.52916666666714.148611111111
1969/1970415Škodow
PódmokłaPademagksewjerozapadnje Kalawy
51.78111111111113.829166666667
1975/197634Chóžyšća-juhwot 1945 gmejnski dźěl Synjeńc
PublikPublickjužnje Běłeje Wody
51.40833333333314.691666666667
198615Rychwałdwot 1945 gmejnski dźěl Wunšowa
RadojzRadeweisesewjerozapadnje Grodka
51.61166666666714.3
198680Wjelcej-juh
RadskaRatzenjuhowuchodnje Wojerec
51.38333333333314.431944444444
1960150Łazwot 1938 gmejnski dźěl Łaza
RajcRoitzzapadnje Grodka
51.567514.316111111111
1977/1978109Wjelcej-juh
RěpišćoReppistsewjernje Złeho Komorowa
51.5514.016666666667
1986/1987170Murjowwot 1974 měšćanski dźěl Złeho Komorowa
RogowHornosewjerozapadnje Baršća
51.83305555555614.562777777778
2004/2005350Janšojce
Römerkellersewjerozapadnje Rólan
51.54527777777813.815
198029Klěśišćagmejnski dźěl Kósćerjowa
RownaRaunosewjernje Złeho Komorowa
51.53972222222213.999166666667
1983/198460Murjowwot 1974 měšćanski dźěl Złeho Komorowa
SćiwojceStiebsdorfjuhowuchodnje Łukowa
51.77416666666713.789722222222
198351Chóžyšća-juhwot 1964 gmejnski dźěl Serbskeho Drjenowa
SowjeSauosewjerozapadnje Złeho Komorowa
51.5513.962777777778
1971760Murjow
Stary LubolńAltliebeljužnje Běłeje Wody
51.38638888888914.715
1995Rychwałdgmejnski dźěl Rěčic
ŠepšecySchöpsdorfjužnje Běłeje Wody
51.38888888888914.516666666667
198155Bjerwałdwot 1975 gmejnski dźěl Łuća
ŠibojScheibewuchodnje Wojerec
51.44166666666714.354166666667
1986/198723Šibojwot 1938 gmejnski dźěl Roholnja, wot 1979 Běłeho Chołmca
ŠkodowScadowuchodnje Złeho Komorowa
51.50333333333314.123055555556
1964220Košyna
ŠtotupkStoßdorfjuhowuchodnje Łukowa
51.83222222222213.824444444444
1963/196486Chóžyšća-sewjerwot 1956 gmejnski dźěl Egsdorfa
Štyri DubyViereichenjužnje Běłeje Wody
51.39861111111114.732222222222
1989/1995Rychwałdgmejnski dźěl Rěčic
dewastowane bu tež sydlišćo Zamosty
TłukomSchönfeldjuhozapadnje Lubnjowa
51.80861111111113.904444444444
1975119Bzež-wuchodwot 1974 gmejnski dźěl Dłopja
TornowTornowjuhozapadnje Lubnjowa
51.81555555555613.869166666667
1968364Chóžyšća-sewjer
TšadowStradowsewjerozapadnje Grodka
51.60166666666714.302777777778
1983/1984312Wjelcej-juh
TšawnicaTranitzwuchodnje Choćebuza
51.77111111111114.457222222222
1983/1984174Choćebuz-sewjer
TšuckojceStraußdorfjuhowuchodnje Drjowka
51.62333333333314.296944444444
198890Wjelcej-juhwot 1968 gmejnski dźěl Radojza
WaninkiWanninchenjuhowuchodnje Łukowa
51.78722222222213.7725
198625Chóžyšća-juhwot spočatka 1930tych lět gmejnski dźěl Görlsdorfa (dźensniši měšćanski dźěl Łukowa)
Wischgrundsewjerozapadnje Rólan
51.52513.796666666667
1983185Klěśišćagmejnski dźěl Kósćerjowa
WoškalawaKahnsdorfsewjerozapadnje Wětošowa
51.80694444444414.007777777778
1986/1987120Bzež-wuchod
WórlicaHörlitz-Dorfzapadnje Złeho Komorowa
51.51305555555613.942777777778
1940500Marga
WunšowWunschajužnje Běłeje Wody
51.40194444444414.666666666667
1985105Rychwałd1938-1945 gmejnski dźěl Publika, wot 1945 nawopak
WusokaWeißagksewjerozapadnje Baršća
51.76944444444414.555555555556
1985321Janšojce
ZamostyZweibrückensewjerozapadnje Niskeje
51.40361111111114.711111111111
1992-9515Rychwałd
ZasrjewRosendorfjuhozapadnje Wjelceje
51.54138888888914.124722222222
1972340 4)Sedlišćowot 1950 gmejnski dźěl Žarnowa
Žarnow(Wendisch) Sornojuhozapadnje Wjelceje
51.54694444444414.1
1971340 4)Sedlišćo

Přispomnjenki: 1) Kisylk a Kołpin zhromadnje 2) staw z lěta 2001 3) staw z lěta 19934) Zasrjew a Žarnow zhromadnje

Zdźěla wotbagrowane

Na dalšich městnach njemějachu so cyłe wsy wotbagrować, ale jenož jednotliwe wjesne dźěle.


mjenoněmscepołoženjelětopřesydlencyjamapřispomnjenki
BluńBlunoWojerecy, sewjernje1989 3Sprjewiny doł-sewjerowuchod
BobošojceBahnsdorfWjelcej, zapadnje1965 20Malińwottorhanje dwórnišćoweje štwórće
BórkBurgWojerecy, sewjerowuchodnje~ 1985Šibojwutwarki buchu wotbagrowane
DešankDissenchenChoćebuz1984/1985 2Choćebuz-sewjer
DrjenowDrehnaKalawa, zapadnje1975 2Chóžyšća-juh1807–1945 a wot 1990 Fürstlich Drehna
GóriceGöritzDrjowk, zapadnje1977njeznateMaliń
GózdGosdaBaršć, zapadnje1980 50Janšojce
GrěšnaGrießenBaršć, sewjernje1989 12Janšojce
GroźišćoGrötschPicnjo, juhowuchodnje1993 45Janšojce
ChóriceGöritzWětošow, sewjerozapadnje1986 10Bzež-wuchod
ChóžyšćaSchlabendorfŁukow, juhowuchodnje1988/1989 15Chóžyšća-juh
KlěśišćaKlettwitzZły Komorow, zapadnje1963/1964 1200Klěśišća
ŁazLaasowKalawa, wuchodnje1988 17Grabice
LěskaLieskeWjelcej, juhozapadnje1962/196735Sedlišćowjesny dźěl Bobošojc
LichterfeldGrabin, wuchodnje1988/1989 160Klěśišća-sewjer
LipinyLippenKulow, wuchodnje1961/1962 95Łazwjesny dźěl Łaza
LubńGroß LübbenauLubnjow, južnje1986154Bzež-wuchod
LubochowLubochowWjelcej, sewjerozapadnje1989 4Maliń
LutoboŕPulsbergGrodk1975/1976 110Wjelcej-juhměšćanski dźěl Grodka
MiłorazMühlroseBěła Woda, zapadnje1966/1972 195Wochozydwójce; třeće a dospołne wotbagrowanje planowane
MóstHeinersbrückPicnjo, wuchodnje1989 5Janšojce
MurjowMeuroZły Komorow, zapadnje196520Murjow
Němski WosykDeutsch Ossigjužnje Zhorjelca1990/1992 627Berzdorf
Nowe MałsecyNeumalsitzBudyšin1972/1973 55Budyska rěčna zawěra
OlbersdorfŽitawa, juhozapadnje19891288Olbersdorf
PricynPritzenDrjowk, zapadnje1982/1983188  1)Maliń
RědoŕReddernDrjowk, zapadnje1980 2Maliń
SedlišćoSedlitzZły Komorow1962/1963 a 1986/1987 685Sedlišćo a Murjowdwójce: 1962/1963 tak mjenowane sydlišćo při lěsnej kromje a 1986/1987 sydlišćo Anna-Mathilde
Stara DarbnjaAltdöbernRań, sewjernje1983/1984 10Maliń
SynjeńceZinnitzKalawa, sewjernje1967/1973 a 1988 12 a 14Chóžyšća-sewjer a Chóžyšća-juhdwójce
ŠejkowSchipkauRólany, sewjernje1956/1964 2000Klěśišćawottorhanje kolonije Vogelberg
ŠlichowSchlichowChoćebuz1975/1986 65Choćebuz-sewjer
TrjebinTrebendorfBěła Woda, zapadnje2008–20?? Wochozypřesydlenje wjesneho dźěla Zagora
Tři ŽonyDreiweibernWojerecy, wuchodnje1985 10Łaz
WochozyNochtenBěła Woda, juhozapadnje1987 130Wochozy
WownjowOehnaBudyšin1972/1973 35Budyska rěčna zawěradelni dźěl wsy a młyn při Sprjewi
WórlicaHörlitzZły Komorow, zapadnje1940 a 1960 500 a 400Marga a Murjowdwójce dźělnje wotbagrowana
WótšowcBischdorfKalawa, sewjernje1984 49Bzež-wuchod
ZabrodSabrodtGrodk, juhozapadnje1952 a 1989 15 a 8Sprjewiny doł a Sprjewiny doł-sewjerowuchoddwójce
Zły KomorowSenftenbergZły Komorow1958/1969 a 1983/1987 125 a 1700mjeńše jamy wokoło Złeho Komorowa a Murjowska jamagmejnskej dźělej Rowna a Rěpišćo přez Murjowsku jamu wotbagrowanej
ŽylowkMerzdorfChoćebuz1984/1985 16Choćebuz-sewjerměšćanski dźěl Choćebuza

přispomnjenka: 1) kónc 1988

Literatura

  • Frank Förster: Verschwundene Dörfer im Lausitzer Braunkohlenrevier. [=Spisy Serbskeho instituta 8] Wobdźěłane a rozšěrjene wudaće, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2014, ISBN 978-3-7420-1623-2.
  • Archiv verschwundener Orte Forst/Horno: Dokumentation bergbaubedingter Umsiedlung. 2010.

Wotkaz

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije