Chofè (motè vapè)
Yon chofè se yon moun k ap travay pou founi gaz ak dlo nan yon chodyè sou yon enstalasyon estasyonè (pa egzanp chodyè a nan yon motè vapè nan yon faktori) oswa mobil (an franse locomotive à vapeur[1],[2] ak Bateau à vapeur.)
Istwa
An Frans, nan SNCF, soti nan 1938 rive nan 1974, yon motè vapè toujou opere ak de ajan[3], chofè a ak mekanisyen, ki fòme yon ekip detantè nan yon machin epi yo kòm sa yo responsab ansanm pou bon pèfòmans nan lokomotiv yo. Chofè a pran swen "kontwòl dife" ak pwodiksyon vapè selon bezwen; poutan, se mekanisyen ki se sipèentandan[4].
Sèten lokomotiv, trè gwo oswa ki ekipe ak gwo fireboxes, te mande de chofè altène pou bay ase dife[5]. Solisyon sa a pa pratik, konpayi yo te travay sou recho ki pi efikas oswa aparèy chaj mekanik yo rele "Spreader stokers".
Chofè a te disparèt ak fen lokomotiv vapè, men travay li kòm asistan enjenyè a (Anglè: secondman; Alman: Beimann) te siviv depann sou degre nan automatisation nan operasyon tren ak lejislasyon. Nan Etazini, li te egziste jiska ane 1980, apre opozisyon sendika a pou aboli pozisyon sa a; an Almay, tren yo te sèlman kondwi pa yon sèl moun depi 1996.
An Frans, kounye a pwofesyon mekanisyen an ranplase pa kondiktè.
Tèm chofè a espontaneman itilize pou deziyen chofè premye otomobil machin yo[6].
Nòt ak referans
Bibliyografi
- J-M Lahy, S. Pacaud, Etid yon pwofesyon. Mekanisyen locomotive ak chofè, PUF, 1948.