Լյուքսեմբուրգի տնտեսություն

Լյուքսեմբուրգ, բարձր զարգացած արդյունաբերական երկիր է, Եվրոպայի ամենաբարգավաճ երկրներից մեկը, խոշոր միջազգային ֆինանսական և տուրիստական կենտրոն։ ՀՆԱ-ի կառուցվածքում գերակշռում են ծառայությունները, ֆինանսները և առևտուրը։ Այս ոլորտներում աշխատում է տնտեսապես ակտիվ բնակչության մոտ 50%-ը։

Լյուքսեմբուրգի տնտեսություն
Վիճակագրություն
Բնակչություն626 108 մարդ
ՀՆԱ62 404 461 274,664 $[1]
ՀՆԱ-ի աճ4 ± 0,1 տոկոս[2]
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով104 498 $[3]
Գնաճ (ՍԳԻ)2,3 ± 0,1 տոկոս[4]

Լյուքսեմբուրգը Բենիլյուքսի տնտեսական միության և Եվրամիության անդամ է։ Դրամական միավորը եվրոն է։

Վիճակագրություն

Ստորև բերված աղյուսակում ներկայացված են 1980-2017 թվականների հիմնական տնտեսական ցուցանիշները։ 2%-ից պակաս գնաճը նշվում է կանաչ սլաքով[5]։

ՏարիՀՆԱ (ՊՄԳ)

(միլիարդ ԱՄՆ դոլարով)

Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ (ՊՄԳ)

(ԱՄՆ դոլարով)

ՀՆԱ-ի դինամիկան

(իրական)

Գնաճի մակարդակը

(տոկոսներով)

Գործազրկություն

(տոկոսներով)

Պետական պարտք

(ՀՆԱ-ի տոկոսը)

19805,715 611 3,2 % 6,3 %0,7 %հ/հ
1981 6,3 17 153 0,8 % 8,1 % 1,0 %հ/հ
1982 6,7 18 391 1,0 % 9,4 % 1,3 %հ/հ
1983 7,1 19 478 1,9 % 8,7 % 1,6 %հ/հ
1984 7,7 21 106 4,7 % 5,6 % 1,7 %հ/հ
1985 8,4 22 956 5,6 % 14,8 % 1,7 %հ/հ
1986 9,4 25 638 10,0 % 0,3 % 1,5 %հ/հ
1987 10,1 27 155 4,0 % −0,1 % 1,7 %հ/հ
1988 11,3 30 223 8,5 % 1,4 % 1,5 %հ/հ
1989 12,9 34 137 9,8 % 3,4 % 1,4 %հ/հ
1990 14,1 36 863 5,3 % 3,7 % 1,3 %հ/հ
1991 15,8 40 826 8,6 % 3,1 % 1,4 %հ/հ
1992 16,5 41 943 1,8 % 3,2 % 1,6 %հ/հ
1993 17,6 44 115 4,2 % 3,6 % 2,1 %հ/հ
1994 18,6 46 104 3,8 % 2,2 % 2,7 %հ/հ
1995 19,3 47 516 1,4 % 1,9 % 3,0 %8,9 %
1996 19,9 48 412 1,5 % 1,2 % 3,2 % 8,6 %
1997 21,5 51 502 5,9 % 1,4 % 3,3 % 8,5 %
1998 23,1 54 757 6,5 % 1,0 % 3,1 % 8,1 %
1999 25,4 59 529 8,4 % 1,0 % 2,9 % 7,1 %
2000 28,8 65 079 8,4 % 3,8 % 2,2 % 6,5 %
2001 29,6 67 331 2,5 % 2,4 % 2,0 % 6,9 %
2002 31,2 70 249 3,8 % 2,1 % 2,5 % 6,8 %
2003 32,3 72 127 1,6 % 2,5 % 3,3 % 6,8 %
2004 34,4 75 663 3,6 % 3,2 % 4,0 % 7,3 %
2005 36,7 79 480 3,2 % 3,7 % 4,0 % 7,4 %
2006 39,7 84 722 5,2 % 3,0 % 4,0 % 7,8 %
2007 44,2 92 837 8,4 % 2,7 % 4,0 % 7,7 %
2008 44,5 91 977 −1,3 % 4,1 % 4,1 % 14,9 %
2009 42,9 86 894 −4,4 % 0,0 % 5,6 % 15,7 %
2010 45,5 90 662 4,9 % 2,8 % 6,0 % 19,8 %
2011 47,6 92 970 2,5 % 3,7 % 6,0 % 18,7 %
2012 48,3 92 102 −0,4 % 2,9 % 6,1 % 21,7 %
2013 50,9 94 824 3,7 % 1,7 % 6,8 % 23,7 %
2014 54,8 99 738 5,8 % 0,7 % 7,1 % 22,7 %
2015 57,0 101 255 2,9 % 0,1 % 6,8 % 22,0 %
2016 59,5 103 286 3,1 % 0,0 % 6,3 % 20,8 %
2017 62,8 106 373 3,5 % 2,1 % 5,8 % 23,0 %

Արդյունաբերություն

Մինչև 1990-ականների կեսերը արդյունաբերության առաջատար ճյուղը գունավոր մետալուրգիան էր, որը զարգանում էր երկաթի հանքաքարի հարուստ հանքավայրերում (պատկանում է Լոթարինգիայի հսկայական ավազանին) Լյուքսեմբուրգի հարավային սահմանի մոտ։ Երկրի տնտեսության մեջ երկար ժամանակ հիմնական դերը խաղացել է պողպատե արդյունաբերությունը։ ԱՌՆԵԳ պողպատաձուլական կոնցեռնը, որը հիմնադրվել է 1911 թվականին, երկրի ամենամեծ արդյունաբերական ձեռնարկությունն էր, որը հետագայում դարձավ Arcelor ընկերության մի մասը։ 1997 թվականին փակվեց վերջին հրահալոցային վառարանը և դադարեցվեց երկաթի հանքաքարի արդյունահանումը, պողպատը ձուլվում է միայն մետաղի ջարդոնից և էլեկտրական վառարաններում։ Կան նախագծող և արտադրող Paul Wurth ընկերություններ, որոնք արտադրում էին պատրաստի հրահալոցային վառարաններ։

Այլ ոլորտներ

Զարգացած են քիմիական, կաշվի, ցեմենտի, հախճապակու (ապակի, ճենապակի), փայտամշակման, կարի, ջուլհակի, սննդի արդյունաբերության ոլորտները։ Հեռահաղորդակցության սարքավորումներ, աուդիո և վիդեո սարքավորումներ։

Էներգետիկա

Լյուքսեմբուրգում սպառվող գրեթե ողջ էներգիան ներմուծվում է, այդ թվում՝ նավթը, բնական գազը, ածուխը։

Զբոսաշրջություն

Անգլիդի, լեռնային և բալնեոլոգիական հանգստավայրեր։

Ֆինանսներ

Լյուքսեմբուրգը եվրոգոտու մաս է կազմում 1999 թվականից

20-րդ դարում Լյուքսեմբուրգը դարձավ աշխարհի խոշորագույն բանկային կենտրոններից մեկը։ Երկրում գործում են աշխարհի ավելի քան 200 խոշորագույն բանկեր։ 1929 թվականից կառավարությունը խրախուսում է երկրում խոշոր բազմազգ ընկերությունների գրանցումը, ինչին մեծապես նպաստում են ներքին ազատական հարկային միջավայրը և օֆշորային ընկերությունները։

Գյուղատնտեսություն

Արդյունաբերական բարձր զարգացումով երկրում շարունակում են զբաղվել գյուղատնտեսության ավանդական ճյուղերով ՝ անասնապահությամբ, այգեգործությամբ, խաղողագործությամբ։ Հատկապես հայտնի են Մոզել գետի երկայնքով խաղողի այգիները, որոնք հիանալի գինի են տալիս։ Այս հովտում աճեցնում են խաղողի ընտիր տեսակներ, որոնցից արտադրում են աշխարհահռչակ «Ռիսլինգ», «Մոզել», «Ռիվաներ» գինիները։ Երկրի ամենամեծ կաթնամթերք արտադրող Luxlait ընկերությունը գործում է 1894 թվականից։

Բնակչության եկամուտներ

Լյուքսեմբուրգում աշխատանքի արտադրողականության մակարդակը ամենաբարձրերից մեկն է Եվրոպայում

2020 թվականի դրությամբ Լյուքսեմբուրգի նվազագույն աշխատավարձը (2142 եվրո) աշխարհում երկրորդ ամենաբարձրն է՝ Ավստրալիայից հետո (2180 եվրո)[6]։ 2020 թվականի նոյեմբերի 1-ից ամենաբարձր նվազագույն աշխատավարձը Ժնևի կանտոնում է (23 ֆրանկ (21,30 եվրո) մեկ ժամում կամ ամսական 4086 ֆրանկ (3785,47 եվրո)[7][8][9][10][11][12][13][14]։

2018 թվականի օգոստոսի 1-ից Լյուքսեմբուրգում նվազագույն աշխատավարձը կազմում է 2048,54 եվրո (համախառն) և 1722 եվրո։ Ժամավճարը կազմում է 11,84 եվրո։ 2019 թվականի հունվարի 1-ից Լյուքսեմբուրգում նվազագույն աշխատավարձը կազմում է 2071,10 եվրո (համախառն) և 1740 եվրո։ Ժամավճարը կազմում է 11,97 եվրո[15][16]։ Լյուքսեմբուրգում դեռահասների և երիտասարդների համար հատուկ նվազագույն է սահմանվել, որը ընդհանուր նվազագույնից ցածր է։ 15-ից 17 տարեկան դեռահասների համար, որակավորում չունեցող աշխատողների համար նվազագույնը 25%-ով ցածր է, 17-18 տարեկանների համար՝ 20%-ով[17]։

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

  • Kirsch, R. La croissance de l’économie luxembourgeoise. — Luxembourg City, 1971.
  • Bauler, A. Les fruits de la souveraineté nationale. Essai sur le développement de l’économie luxembourgeoise de 1815 à 1999: une vue institutionnelle. — Luxembourg City, 2001.
  • Leboutte, R.; Puissant, J.; Scuto, D. Un siècle d’Histoire industrielle (1873-1973). Belgique, Luxembourg, Pays-Bas. Industrialisation et sociétés. — Brussels, 1998.
  • Margue, P.; Jungblut, M.-P. Le Luxembourg et sa monnaie. — Luxembourg City, 1990.
  • Trausch, G.; de Vreese, M. Luxembourg et les banques. De la révolution industrielle au 7e centre financier mondial. — Luxembourg City, 1995.
  • Trausch, Gérard Les mutations économiques et sociales de la société luxembourgeoise depuis la révolution française. — Luxembourg City: STATEC, 2012. — (Cahiers économiques).
  • Weber, P. Histoire de l’économie luxembourgeoise. — Luxembourg City, 1950.
  • L’économie luxembourgeoise au 20e siècle / Wey, C.. — Luxembourg City, 1999.

Արտաքին հղումներ