Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Թեհրան)
Սուրբ Գևորգ, հայ առաքելական եկեղեցի Իրանի մայրաքաղաք Թեհրանում։ Պատկանում է Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսության Թեհրանի թեմին։ Գտնվում է Հանիֆնեժադ պողոտայի Վահդաթ Էսլամի (նախկին Դառվազէ Ղազվին) հրապարակին կից Ղավամ օլ-Դոլէ շուկայի Քելիսա փողոցում[3]։
Սուրբ Գևորգ եկեղեցի | |
---|---|
Եկեղեցու գմբեթներ | |
Հիմնական տվյալներ | |
Տեսակ | եկեղեցի և մշակութային արժեք |
Երկիր | Իրան |
Տեղագրություն | Շրջան 12 |
Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի[1] |
Թեմ | Թեհրանի թեմ (Կիլիկիո Կաթողիկոսություն) |
Ներկա վիճակ | գործող |
Ժառանգության կարգավիճակ | Իրանի ազգային ժառանգություն[2] |
Անվանված | Սուրբ Գևորգ |
Ճարտարապետական տիպ | բազիլիկա |
Ճարտարապետական ոճ | քաջարական ճարտարապետություն |
Կառուցման ավարտ | 1884 |
Գմբեթ | 2 հատ |
Շինանյութ | աղյուս և շինարարական շաղախ |
Saint George Church (Tehran) Վիքիպահեստում |
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
Պատմություն
Հայերը Թեհրանում սկսել են հաստատվել այն ժամանակ, երբ այն դարձել է Իրանի մայրաքաղաքը՝ փոխարինելով Սպահանին։ Աղա-Մահմեդ խան Ղաջարի 1795 թվականին Կովկաս կատարած արշավանքների ժամանակ Արցախից հայեր են գերեվարվել և բնակեցվել Թեհրանում։ Ավանդության համաձայն, սկզբում հայ բնակչության հոգևոր կարիքները հոգալու համար կառուցվել է փոքր մատուռ, թաղում բնակվող հայերի միջոցներով։ Այն դարձել է Թեհրանում կառուցված հայկական առաջին կրոնական կառույցը[4]։ Նոր Ջուղայից և Թավրիզից մի խումբ հայ արհեստավորներ գաղթում են Թեհրան և բնակություն հաստատում Դարվազէ Ղազվին թաղամասում[5]։
1871 թվականին մատուռի հարևանությամբ բացվել է դպրոց[6]։ Փոքր մատուռի տեղում 1884 թվականին կառուցվում է ներկայիս եկեղեցին[7]:Թեհրանում ընդունված է սուրբ Գևորգի տոնին ուխտի գալիս այստեղ։
Սուրբ Գևորգ եկեղեցու բակում կառուցվել է ծերանոց, որը կառավարում է Թեհրանի թեմական խորհրդին ենթակա «Հայ կանանց բարեգործական ընկերությունը»[8]։
Ճարտարապետություն
Շինությունն ամբողջությամբ կառուցվել է աղյուսից, պատերը ներսից գաջված են։ Եկեղեցու հատակագիծն ուղղանկիւն է, որի երկար կողմը ձգւում է արևելքից արեւմուտք։ Խորանը գտնվում է եկեղեցու արևելյան կողմում, մուտքերը երկուսն են՝ հյուսիսում և հարավում։ Գմբեթներն ունեն բազմաթիվ լուսանցքներ, հիմնված են երկշարք չորս սյուների վրա։ Եկեղեցու արտաքին պատերին և զանգակատան աշտարակի վրա կան մի քանի տապանաքարեր։