Tempore (meteorologia)
Tempore[1] in meteorologia es le stato del atmosphera, al grado que illo es calide o frigide, humide o sic, calme o tempestic, clar o nubose. Tempore, vidite ab un perspective anthropologic, es alicun cosa omne humanes in le mundo constantemente ha experientia de per lor sensos,al minus durante esser foras. Il ha socialmente e scientificamente construite comprehensiones de que tempore es, que face illo cambiar, le effecto illo ha sur humanes in differente situationes, etc. Ergo, tempore es alicun cosa gente sovente communica re.
| Tempore |
|---|
| instantia de: phenomeno natural[*] |
| subclasse de: meteorological phenomenon[*], state[*] |
| parte de: atmospheric circulation[*] |
 |
|
| Commons: Weather |
Le majoritate de phenomenos del tempore occure in le troposphera[2][3], justo sub le stratosphera. Tempore generalmente refere al activitate quotidian de temperatura e precipitation, ma climate es le termino pro le statisticas de conditiones atmospheric durante periodos plus longe.[4] Quando usate sin qualification, "tempore" (in le senso meteorologic) generalmente significa le tempore del Terra.
Tempore es pulsate per differentias de pression aeral (temperatura e humiditate) inter un loco e un altere. Istes differentias de pression e temperatura pote occurer a causa del angulo solar a cata loco particular, que varia per latitude del tropico. Le grande contrasto de temperatura inter aer polar e aer tropic causa le currente jectal. Systemas de tempore in le medie-latitudes, tal como cyclones extratropic, es causate per instabilitates del fluer del currente jectal.
Proque le axe del Terra es inclinate relative a su plana orbital, lumine solar es incidente a angulos differente a saisones differente del anno. Sur le superficie terrestre, temperaturas usualmente rangia ±40 °C (-40 °F a 100 °F) annualmente. Durante milles de annos, cambiamentos del orbita terrestre pote afficer le amonta e distribution de energia solar recipite per le Terra, assi influentiar longe-termino climate e global cambiamento climatic.(Vide cyclos Milankovitch ).[5]
Differentias de temperaturas superficial alora causa differentias pressional. Plus alte altitudes es plus frigide que plus basse altitudes a causa de differentias in calefication compressional. Prognosticar le tempore es le application de scientia e technologia pro predicer le stato del atmosphera in le futuro a un loco particular. Le systema es un systema chaotic; assi parve cambiamentos a un parte del systema pote cresce de haber effectos grande sur le systema como un toto. Human essayos de controla le tempore ha occurite durante historia human, e il ha evidentia que activitates human como agricultura e industria ha modificate patronos del tempore.
Studiar como le tempore functiona sur altere planetas ha essite utile pro comprehender como tempore functiona sur Terra. Un famose puncto de referentia in le Systema Solar, le Macula Rubie Grande de Jupiter, es un anticyclonic tempesta sapite de haber existite pro al minus 300 annos. Totevia, tempore non es limitate a corpores planetari. Le corona de un stella es perder constantemente a in spatio, crear que es essentialmente un multo rar atmosphera in omne parte del Systema Solar. Le motion de massa ejectite ab le Sol es appellate le vento solar.
Causas
Sur Terra, le commun phenomenos temporal include vento, nube, pluvia, nive, nebula, e tempestas pulveric. Eventos minus commun include disastros natural tal como tornados, cyclones tropic, e tempestas glacial. Quasi omne familiar phenomenos de tempore occure in le troposphera (le plus basse parte del atmosphera).[3] Tempore occure anque in le stratosphera e pote afficer tempore sub in le troposphera, sed le mechanismos exacte non es comprendite ben.[6]
Como discutite in le section previe, tempore occure grandemente a causa de differentias de pression in le aere (temperatura e humiditate) inter un loco e un altere. Le contrasto forte de temperatura inter aere polar e tropic causa le currente jectal.[7] Systemas de tempore in le medie-latitudes es causate grandemente per instabilitates del flux del currente jecta (vide baroclinitate).[8] Totevia, systemas temporal in le tropicas, tal como monsones o organisate systemas de tempestas tonitral, es causate per processos differente.
Le calefaction solar inequal (le formation de zonas de temperatura e gradientes de humiditate, o frontogenesis) anque pote esser causate per le tempore se in le forma de nubositate e precipitation.[9] Altitudes plus alte es typicamente plus frigide que altitudes plus basse, que es explicate per le gradiente thermal adiabatic.[10][11] In alicun situationes, le temperatura pote crescer con elevation. Iste phenomeno es appellate un inversion e pote causar piccos de montanias de esser plus calide que le valles infra. Inversiones pote promover le formation de nebula e sovente age como un capsula que supprime disveloppamento de tempestas tonitral. Sur scalas parve, differentias temperatural pote occurer perque superficies differente (tal como oceanos, forestes, laminas glacial, o objectos artificial) ha differente characteristicas physic tal como reflectivitate, asperitate, o contento de humiditate.
Differentias de temperatura superficial alora causa differentias de pression. Un superfice calide califice le aere supra illo causar lo de expander e reducer le densitate e le resultante pression del aere superficial.[12] Le resultante gradiente pressional horizontal move le aere de plus a minus alte regiones pressional, face un vento, e le rotation del Terra alora causa deviation de iste flux aeral a causa del Effecto de Coriolis.[13] Le systemas simple assi formate pote alora monstrar comportamento emergente pro producer plus systemas complexe e altere phenomenos temporal. Exemplos de scala grande include le Cellula de Hadley, e un exemplo de scala minus grande es brisas marin.
Formar le planeta Terra
Tempore es un del fundamental processos que forma le Terra. Le processo de meteorisation decompone le petras e solos a in plus parve fragmentos e alora a in lor substantias constituente.
Systemas major de vento e pression e tempore connexe
| Region | Nomine | Pression | Ventos Superficial | Tempore |
|---|---|---|---|---|
| Equator (0º) | Zonas calma equatoral (ITCZ o basse equatoral) | Basse | Ventos legier e variabile | Nubose, abundante precipitation in omne saisones; fonte de cyclones tropic. Relativemente parve salinitate del superficie marin a causa de grande pluvia relative a evaporation |
| 0º-30ºN e S | Ventos alizeo (orientales) | - | Nord-est in le Hemisphera del Nord; Sud-est in le Hemisphera del Sud | Estate humide, hiberno sic; via pro disturbantias tropic |
| 30ºN e S | Latitudes de cavallos (alte subtropic) | Alte | Ventos legier e variabile | Parve nubositate; sic in omne saisones. Relativemente grande salinitate del superficie marin a causa de grande evaporation relative a precipitation |
| 30º-60ºN e S | Prevalente Occidentales | - | Sud-west in le Hemisphera del Nord; Nord-west in le Hemisphera del Sud | Hiberno humide, estate sic; via pro pression subtropic alte e basse |
| 60ºN e S | Fronte polar | Basse | Variabile | Zona de tempore nubose e tempestic; ample precipitation in omne saisones |
| 60º-90ºN e S | Orientales polar | - | Nord-est in le Hemisphera del Nord; Sud-est in le Hemisphera del Sud | Frigide aer polar con multo basse temperaturas |
| 90ºN e S | Polos | Alte | Al sud in le Hemisphera del Nord; Al nord in le Hemisphera del Sud | Aer frigide e sic; sparse precipitation in omne saisones |
Prognosticar
Prognosticar temporal es le uso de scientia e technica pro predicer le stato del atmosphera in le futuro e a un loco particular. Humanes ha essayate de predicer le tempore informalmente pro millennios, e formalmente post que al minus le 19e Seculo.[14] Prognosticos temporal (bulletines meteorologic) es facite per colliger datos quantitative re le stato currente del atmosphera e usar comprehension scientific del processos atmospheric pro projectar como le atmosphera cambiara.[15]
Previe basate primemente sur observationes human del cambiamentos in pression barometric, conditiones currente de tempore, e conditiones del celo,[16][17] modellos prognostic es usate nunc pro determinar conditiones futural. Human entrata ancora es requirite pro seliger le plus bon possibile modello prognostic de basar le prognostico sur, que involve habilitates de recognition patronal, teleconnectiones, e cognoscentia del performantia e prejudicio de modellos. Le natura chaotic del atmosphera, le grande potentia computational requirite pro solver le equationes que describe le atmosphera, errores involvite in mesurar le conditiones initial, e un comprehension incomplete del processos atmospheric significa que prognosticos deveni minus accurate como le differentia in currente tempore e le tempore pro qual le prognostico es facer (le rangia del prognostico) cresce. Le uso de ensembles e consenso modellic adjuta de stricter le errores e selecte le resulto le plus probabile.[18][19][20]
Il ha un varietate de consumitores de prognosticos temporal. Advertimentos temporal es prognosticos importante perque illos es usate pro proteger vita e proprietate.[21][22] Prognosticos basate sur temperatura e precipitation es importante a agricultura.[23][24][25][26] Prognosticos de temperatura es usate per companias electric pro estimar demanda in le futuro.[27][28][29] Sur un base quotidian, gente usa bulletines meteorologic pro determinar que de portar sur un die particular. Proque activitates al aere libere es limitate per pluvia forte, nive, e frigido ventic, prognoses pote esser usate pro planar activitates circa istes eventos.
Vide etiam
Referentias
