Παναγιωτάκης Φωτήλας

Γεννήθηκε στα Καλάβρυτα (ή στα Κρινόφυτα Καλαβρύτων) το 1800 κι ήταν γιος του πρόκριτου Ασημάκη Φωτήλα.

Στις 19 Μαρτίου 1821 διέταξε να σκοτώσουν τους Τούρκους στο Σοποτό. Πολέμησε στην μάχη του Λάλα και στην Πολιορκία της Πάτρας. Πληγώθηκε σε μάχη στην Πάτρα το 1824 κοντά στο Σαραβάλι και μεταφέρθηκε στο λινό της οικογένειας που ήταν σχετικά κοντά, το σημερινό Λάγγουρα. Έπειτα μεταφέρθηκε στη μονή Ομπλού όπου ήταν το αρχηγείο κι έπειτα στην μονή του Μεγάλου Σπηλαίου η οποία χρησιμοποιούνταν σαν νοσοκομείο, ωστόσο δεν κατάφερε να κρατηθεί στην ζωή και απεβίωσε σε ηλικία μόλις 24 ετών.

Η παράδοση αναφέρει^[1] τον ερωτά του με την κόρη του βοεβόδα των Καλαβρύτων Αρναούτογλου, Αισέ. Η Αισέ μόλις πληροφορήθηκε τον θάνατο του έπεσε από τα τείχη του κάστρου ή σε κάποιο γκρεμό. Το σώμα της βρέθηκε σε χαράδρα. Η παράδοση αναφέρει ότι είχε αποφασίσει να γίνει χριστιανή και να παντρευτούν. Για τον ερωτά τους και την τραγική κατάληξη έχει γραφτεί και ποίημα ίσως από τον Λοντοτσακίρη (Λόντος Τσακίρης ή Λεόντιος Τσακίρης) λόγιου της εποχής της Επανάστασης στο σπίτι του οποίου βρέθηκε.

Οι τέσσερις πρώτοι στίχοι του ποιήματος έχουν ως εξής :

Πέθανε το αρχοντόπουλο του κόσμου το καμάρι

και η Αϊσέ η Τούρκισσα πούχε ομορφιά και χάρη

Αφού της έλειψε το φως γκρεμίστηκε και πάει

να συναντήσει γρήγορα εκείνον που αγαπάει

• Πελοποννήσιοι αγωνιστές του 1821, Νικηταρά απομνημονεύματα, Φωτάκου, εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 1996.
• Φωτάκου απομνημονεύματα, εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 1996.
• Επιδρομές του Ιμπραήμ στα Καλάβρυτα, Νώντας Σακελλαρόπουλος, 1971.
• Οι Φωτηλαίοι κατά τον ιερόν αγώνα, Γεώργιος Α. Παπανδρέου, 1931.