Wikipedia, Entziklopedia askea
Urtarrilaren 10a gregoriotar egutegiaren urteko hamargarren eguna da. 355 egun falta dira urtea amaitzeko, 356 egun bisurteetan.
Jaiotzak | Artikulurik ez duten Urtarrilaren 10ko jaiotzak Jemaine Clement •Hrithik Roshan •Josef Koudelka • | Heriotzak | Artikulurik ez duten Urtarrilaren 10ko heriotzak Howlin' Wolf •August Allebé • |
|
| Gertaerak | | Egutegia | | Aurreko eta hurrengo urteetan
| Izendegia | Seaska egutegia:Bihar eta Gilen. |
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1737 – Baltasar Jaime Martínez de Compañón, nafar apaiza, Bogotako artzapezpikua (h. 1797).
- 1751 – Bertrand Dominique Joachim de Logras, Olhontzeko markesa, baxenafar aitoren semea (h. 1812).
- 1864 – Mariano Vilallonga, bizkaitar politikari, industrialari eta industria-ingeniaria (h. 1913).
- 1874 – Nicanor Mutiloa e Irurita, nafar elizgizona (h. 1946).
- 1883 – Maria Francisca Marcelina Camino Arregi, Maria Maestra, oriotar irakaslea (h. 1962).
- 1886 – Jose Gontzalo Zulaika, Aita Donostia, gipuzkoar apaiz, idazle eta musikari ospetsua (h. 1956).
- 1892 – Nicanor Narbarte, gipuzkoar kirolzale eta euskalzalea, euskal abizenei buruzko liburu baten idazlea (h. 1970).
- 1897 – Joaquina Eguaras, andaluziar hebraista eta arabista, Granadako Unibertsitateko lehenengo emakume irakaslea, Orbaizetan (h. 1981).
- 1900 – Juan Goyanarte, gipuzkoar argitaratzailea eta idazlea (h. 1967).
- 1902 – Manuel García Sesma, nafar irakaslea, idazlea, historiagilea eta poeta (h. 1991).
- 1903 – Enrique Txabarri, euskal belar hockey jokalaria (h. 1993).
- 1904 – Jesus Gartzia Leoz, nafar musikagilea (h. 1953).
- 1909 – Federico Ezkerra, euskal txirrindularia (h. 1986).
- 1917 – Jacinto Otxoa, nafar militante komunista (h. 1999).
- 1924 – Eduardo Txillida, donostiar eskultorea, euskal herritar eskultore famatuena (h. 2002).
- 1926 – Jesús Loroño, euskal txirrindularia (h. 1998).
- 1937 – Juan Antonio Rodríguez Duflox, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1938 - Francisco Esteban Aedo, bizkaitar futbolaria (h. 2015).
- 1939 – Ugutz Robles-Arangiz, euskal musikari, aktore eta kulturgilea (h. 2022).
- 1943 – Jose Manuel Agirre Eizagirre, Endañeta, gipuzkoar harri-jasotzaile ohia.
- 1945 – Francis Marmande, lapurtar musika-kritikari eta jazz musikaria.
- 1951 – Reyes Berruezo, nafar politikaria.
- 1956 – Zuriñe del Cerro, bizkaitar feminista aitzindaria (h. 2020).
- 1958 – Alfonso Etxegarai, Euskal Herriko deportatua.
- 1960 – Jesus Mari Lazkano, gipuzkoar margolaria.
- 1962 – Ana Elordi, bizkaitar aktorea.
- 1967 – Patxi Freytez, nafar aktorea.
- 1969 – Ana Urkiza, euskal idazlea eta itzultzailea.
- 1970 – David Martínez de Aguirre, arabar domingotar apaiza.
- 1971 – Íñigo de la Serna, kantabriar ingeniari eta politikaria, Santanderko alkate ohia eta Espainiako Sustapen Ministroa, Bilbon.
- 1973 – Iker Jiménez, gasteiztar kazetaria, esoterismoa, magia, natur gaindiko eta sasi-zientifiko gaiei buruzko saoiegatik ezaguna.
- 1974 – Mehdi Nebbou, lapurtar antzezlea.
- 1976 – Borja Sémper, PPko gipuzkoar politikaria.
- 1984 – Inaxio Perurena, euskal harri-jasotzailea.
- 1991 – Jon Etxaniz, bizkaitar futbolaria.
- 1994 –
- 1995 – Mikel Arzalluz, gipuzkoar futbolaria.
- 1998 – Alazne Astorga, bizkaitar aktorea eta artista.
- 1999 – Natalia Lacunza, nafar abeslaria.
- 2000 – Jon Aldekoa, bizkaitar saskibaloi jokalaria.
- 1480 – Margarita Austriakoa, Austriako artxidukesa, Austria eta Geronako printzesa eta Saboyako dukesa ezkontidea (h. 1530).
- 1635 – Alessandro Farnese, Parmako printzea, Nafarroako erregeordea (h. 1689).
- 1704 – Johann Jakob Haid, alemaniar grabatzaile, margolari eta liburu-argitaratzailea (h. 1767).
- 1745 – Isaac Titsingh, herbehereetar kirurgialari, jakintsu, agente komertzial eta enbaxadorea (h. 1812).
- 1760 – Johann Rudolf Zumsteeg, alemaniar musikagilea (h. 1802).
- 1769 – Michel Ney, frantziar mariskala, Elchingengo dukea eta Moskovako printzea (h. 1815).
- 1803 – Ludolf Camphausen, renaniar bankari eta politikaria (h. 1890).
- 1811 – Melchior Paul von Deschwanden, suitzar margolaria (h. 1881).
- 1834 – John Dalberg-Acton (Acton I. baroia), ingeles historialari, politikari eta idazlea (h. 1902).
- 1835 – Fukuzawa Yukichi, japoniar idazle, filosofo eta hezitzailea (h. 1901).
- 1843 – Frank James, estatubatuar soldadu, gerrilari, lapur eta gaizkilea (h. 1915).
- 1847 - Carolina de Cepeda, galiziar soprano dramatikoa, mendearen bigarren erdian bere generoko onenetakotzat hartua (h. 1910).
- 1865 - Mary Ingalls, estatubatuar idazlea (h. 1928).
- 1875 – Issai Schur, errusiar matematikaria (h. 1941).
- 1880 – Manuel Azaña, Espainiako Bigarren Errepublikako presidentea (1936-1939) (h. 1940).
- 1882 – Eugène Delporte, belgikar astronomoa (h. 1955).
- 1883 – Aleksei Nikolaievitx Tolstoi, errusiar idazlea (h. 1945).
- 1886 –
- 1887 – Robinson Jeffers, estatubatuar poeta (h. 1962).
- 1893 – Vicente Huidobro, txiletar idazlea (h. 1948).
- 1898 – Katharine Burr Blodgett, estatubatuar fisikari eta asmatzaile aitzindaria (h. 1979).
- 1900 – Raymond Régamey, frantziar teologoa eta arte-historialaria (h. 1996).
- 1903 – Barbara Hepworth, ingeles eskultorea (h. 1975).
- 1908 – Paul Henreid, estatubatuar zinema-aktore eta zuzendaria (h. 1992).
- 1912 – Juan Labat, Labat, argentinar pilotaria, xarean eta palan aditua (h. 2002).
- 1913 – Gustáv Husák, Txekoslovakiako presidentea (h. 1991).
- 1916 – Sune Bergström, suediar biokimikaria, 1982ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2004).
- 1918 – Arthur Chung, Guyanako lehenbiziko presidentea (h. 2008).
- 1920 –
- 1924 – Max Roach, estatubatuar bateria-jotzailea (h. 2007).
- 1927 –
- 1928 – Gonzalo Sobejano, espainiar poeta, kritiko literarioa eta Literatura irakaslea (h. 2019).
- 1933 – Yōko Mihara, japoniar aktorea, dantzaria eta pin-upa (h. 2013).
- 1934 – Leonid Kravtxuk, Ukrainako lehendabiziko presidentea (h. 2022).
- 1936 – Robert Woodrow Wilson, estatubatuar fisikaria, 1978ko Fisikako Nobel Saria.
- 1937 –
- 1938 – Donald Knuth, konputazio zientzietako aditurik miretsienetariko bat.
- 1939 – Sal Mineo, estatubatuar aktorea (h. 1976).
- 1942 – Walter Hill, estatubatuar zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea.
- 1943 –
- 1945 – Rod Stewart, ingeles kantautore eta musikaria.
- 1948 –
- 1949 –
- George Foreman, estatubatuar boxeolari ohia, pisu astunen munduko txapelketa lortzeko inoiz borrokatu den boxeolari zaharrena.
- Linda Lovelace, estatubatuar aktore pornoa (h. 2002).
- 1953 – Pat Benatar, estatubatuar abeslaria.
- 1954 – Margarita Mariscal de Gante, espainiar politikaria eta legelaria.
- 1955 – Yasmina Khadra, aljeriar idazlea, frantsesez idazten duten arabiar idazle ezagunenetakoa.
- 1956 –
- 1958 – Samira Said, marokoar-egiptoar pop abeslaria.
- 1959 – Alberto Irigoyen, euskal jatorriko uruguaiar idazlea.
- 1960 –
- 1961 – Encarna Salazar, espainiar ijito, flamenko eta pop abeslaria eta konpositorea, Azúcar Moreno bikoteko kidea.
- 1964 – Silvia Lazarte, nekazaritza boliviarreko buruzagi eta Kitxua jatorriko politikaria (h. 2020).
- 1965 – Hiroshi Hirakawa, japoniar futbolari ohia.
- 1971 - Ana Barbara, mexikar abeslari, konpositore, aktore, koreografo eta ekoizlea.
- 1972 – Gilles Tréhin, frantziar idazle eta artista.
- 1974 – Juan Esposito-Garcia, argentinar-estatubatuar elizgizona.
- 1975 –
- 1977 –
- 1981 – Tamta, georgiar jatorriko greziar abeslaria.
- 1984 – Marta Ortega Pérez, espainiar enpresaburua.
- 1985 – Martiño Rivas, galiziar aktorea.
- 1989 – Yuki Sakai, japoniar futbolaria.
- 1990 – Stefano Lilipaly, indonesiar futbolaria.
- 1992 – Tania Fernández García, galiziar piraguista.
- 1994 – Faith Kipyegon, kenyar atleta, 1.500 metroko lasterketan aditua.
- 1996 – Tara Fares, irakiar modeloa (h. 2018).
- 1997 – Aimi Kunitake, japoniar futbolaria.
- 2000 – Desiet Kidane, eritrear txirrindularia (h. 2021).
- 2004 – Kaitlyn Maher, estatubatuar aktore eta umorista.
- 1686 – Gabriel Espartza Perez de Izurdiaga, nafar apaiza, Calahorrako eta La Calzadako apezpikua, Calahorran (j. 1606).
- 1824 – Felipe González Vallejo, arabar politikari eta lur-jabea (j. 1769).
- 1890 – Klaudio Otaegi, euskal idazlea (j. 1836).
- 1970 – Nicanor Narbarte, gipuzkoar kirolzale eta euskalzalea, euskal abizenei buruzko liburu baten idazlea (j. 1982).
- 1973 – Maria de las Mercedes Isasi, bizkaitar moja (j. 1900)
- 1976 – Pedro Ispizua, Bermeo eta Bilboko udal arkitektoa (j. 1895).
- 1982 – Florentzio Bustintza, euskal farmazialaria, zientzialaria eta unibertsitateko irakaslea, Madrilen (j. 1902).
- 2000 – Felisa Libano, bizkaitar nekazaria, pandero jotzailea eta dantzaria (j. 1917).
- 2007 – Ignacio Garate, bizkaitar futbolaria (j. 1929).
- 2009 – Julia Hermosilla Sagredo, bizkaitar anarko-sindikalista, milizianoa eta frankismoaren aurkako erresistentea (j. 1916).
- 2020 – Mikel Albisu Cuerno, bizkaitar aktorea (j. 1939).
- 2023 – Jorge Ballesteros, gipuzkoar kirol-tiratzaile eta Espainiako Polizia Nazionaleko poliziakidea, Madrilen (j. 1983).
- 681 – Agaton, Aita santua.
- 976 – Joan I.a Tzimiskes, Bizantziar Inperioko enperadorea.
- 1218 – Hugo I.a Ziprekoa, Zipreko erregea (j. 1194/1195).
- 1276 – Gregorio X.a, Aita santua (j. c. 1210).
- 1322 – Pierre Auriol, frantziskotar filosofo eskolastiko eta teologoa (j. c. 1280).
- 1645 – William Laud, Ingalaterrako apezpiku anglikanoa (j. 1573).
- 1706 – Luisa Roldán, La Roldana, espainiar eskultore barrokoa (j. 1652).
- 1754 – Edward Cave, ingeles inprimatzaile eta argitaratzailea (j. 1691).
- 1778 – Lineo, suediar zientzialari eta naturalista (j. 1707).
- 1794 – Georg Forster, alemaniar naturalista, etnologo, bidaia idazle, kazetari eta iraultzailea (j. 1754).
- 1824 – Viktor Emanuel I.a Sardiniakoa, Sardiniako erregea (j. 1759).
- 1828 – François de Neufchâteau, konde François, frantziar idazle eta politikaria (j. 1750).
- 1833 – Adrien-Marie Legendre, frantziar matematikaria (j. 1752).
- 1855 – Mary Russell Mitford, ingeles idazle eta dramagilea (j. 1787).
- 1862 – Samuel Colt, estatubatuar enpresaburua, errebolberraren asmatzailea (j. 1814).
- 1904 – Jean-Léon Gérôme, frantziar margolaria eta eskultorea (j. 1824).
- 1910 – Frederik Vermehren, estilo errealista eta genero erretratua landu zituen danimarkar margolaria (j. 1823).
- 1913 – Ella Ewing, Missouriko emakume erraldoia, akromegaliaren ondorioz, 2,54 metro garai izatera heldu zen estatubatuar gizasemea (j. 1872).
- 1916 – Guido Baccelli, italiar sendagile eta politikaria (j. 1830).
- 1917 –
- 1922 – Ōkuma Shigenobu, Japoniako lehen ministroa (j. 1838).
- 1926 –
- 1933 – Margaret Macdonald Mackintosh, eskoziar artista (j. 1865).
- 1935 – Virginie Demont-Breton, frantziar margolaria (j. 1859).
- 1941 –
- 1949 –
- 1950 – Ernest Poole, estatubatuar kazetari, eleberrigile eta antzerkigilea (j. 1890).
- 1951 – Sinclair Lewis, estatubatuar idazlea, 1930eko Literaturako Nobel saria (j. 1885).
- 1957 – Gabriela Mistral, eusko eta aimara jatorriko txiletar idazlea, 1945eko Literaturako Nobel Saria (j. 1889).
- 1961 – Dashiell Hammett, estatubatuar idazlea (j. 1894).
- 1966 – Nishizō Tsukahara, japoniar almirantea (j. 1887).
- 1967 – Charlotte Berend, alemaniar margolaria eta Berlineko Sezesioko partaidea (j. 1880).
- 1968 – Eben Dönges, hegoafrikar politikaria (j. 1898).
- 1970 – Charles Olson, abangoardiako estatubatuar olerkaria (j. 1910).
- 1971 – Coco Chanel, frantziar moda diseinatzailea (j. 1883).
- 1977 – Ruth Graves Wakefield, estatubatuar chefa (j. 1903).
- 1981 – Richard Boone, estatubatuar aktorea (j. 1917).
- 1984 – Souvanna Phouma, Laoseko Erresumako lehen ministroa (j. 1901).
- 1985 – Mary Kenneth Keller, estatubatuar hezitzaile katolikoa eta informatikan aitzindaria (j. 1913).
- 1986 – Jaroslav Seifert, txekiar poeta eta kazetaria, 1984ko Literaturako Nobel Saria (j. 1901).
- 1993 – Luther Gulick, estatubatuar kudeaketa aditua (j. 1892).
- 1997 – Alexander Robertus Todd, eskoziar biokimikaria, 1957ko Kimikako Nobel Saria (j. 1907).
- 2005 – Josefina Karlota Belgikakoa, Luxemburgoko dukesa handi ezkontidea (j. 1927).
- 2010 – Torbjørn Yggeseth, norvegiar eski-jauzilaria (j. 1934).
- 2011 – María Elena Walsh, argentinar poeta, idazle, kantautore, antzerkigile eta konpositorea (j. 1930).
- 2013 – Ba Mamadou Mbaré, Mauritaniako estatuburua (j. 1946).
- 2015 –
- 2016 – David Bowie, ingeles abeslaria eta musikaria (j. 1947).
- 2017 –
- 2019 – Theo Adam, alemaniar opera abeslaria, baxua (j. 1926).
- 2020 – Qabus Bin Said, Omango sultana (j. 1940).
- 2021 – Hubert Auriol, frantziar autoen eta motorren pilotua, hiru aldiz Dakar Rallyaren irabazle (j. 1952).
- 2022 – Herbert Achternbusch, alemaniar idazlea, aktorea eta zinema-zuzendaria (j. 1938).
- 2023 –
- 2024 – César Alierta, espainiar enpresaburua (j. 1945).
Sehaska egutegiko izendegia: Bihar eta Gilen.
Urtarrilaren 9 | Urteko egutegi | Urtarrilaren 11